١٠٠سالگی خواهر روزتا ثارپ

علی رضا عشقی: شاید باورش سخت باشد که در تاریخ نسبتا مردانه موسیقی راک با ستاره‌هایی با موهای بلند و گیتارهای الکتریکی پر از نعره و جیغ، اولین خواننده‌ای که گیتار الکتریک به دست گرفت و میان آوازش به نواختن سولوهای طولانی می‌پرداخت، آن هم در زمانی که موسیقی بلوز، موسیقی اهریمنی پنداشته می‌شد، دختر جوانی بود که از سن چهارسالگی در شهری کوچک در حاشیه رود می‌سی‌سی‌پی در ایالت آرکانزاس گیتارزدن را به‌همراه آوازخواندن در کلیسای خدا در مسیح در کنار مادرش آغاز کرده بود.

شاید حرف گزافی نباشد که خواهر روزتا ثارپ را مادرخوانده موسیقی راک‌اندرول بنامیم. ٢٠ مارس ٢٠١۵ سالروز صدسالگی خواهر روزتا بود؛ کسی که برخلاف نوازندگان بلوزی که گفته می‌شد روح خود را به ابلیس فروخته‌اند و ترانه‌هایی از لاقیدی، می‌گساری و زن‌بارگی می‌خواندند، با گیتار خود بلوز می‌زد و روی آن ترانه‌های گاسپل کلیسایی می‌خواند و منبع الهام کسانی چون الویس پریسلی، لیتل ریچارد، چاک بری، جری لی لوییس و جانی کش بود. او در شش‌سالگی به‌همراه مادرش به شیکاگو کوچ کرد. پس از سال‌ها گاسپل‌خوانی با مادرش در کلیسا، در سال ١٩٣٨ در ٢٣ سالگی به نیویورک رفت و اولین قطعه‌های خود را ضبط کرد. کارش به‌سرعت گُل کرد و به اولین خواننده پرفروش گاسپل تبدیل شد. همچنین به همکاری با گروه‌های موسیقی جاز از جمله دوک الینگتون و کانت بیسی پرداخت. هم از دیدگاه موزیسین‌ها و مخاطبان موسیقی جزو بلوز اجرای موسیقی کلیسایی گاسپل در کلوب‌های شبانه کاری غیرمعمول بود و هم از نظر مذهبی‌های محافظه‌کار گیتارزدن و آوازخواندن یک زن در چنین مکان‌هایی کاری ناهنجار به‌شمار می‌رفت که آنان را خشمگین می‌کرد. بااین‌حال، او نه‌تنها از این‌ور رانده و از آن‌ور مانده نشد بلکه توانست جای خود را در دنیای موسیقی با قاطعیت تمام باز کند. قطعه هرروز چیزهای غریبی اتفاق می‌افتد، که در سال ١٩۴۴ ضبط شده بود، اولین ترانه گاسپلی بود که به بیلبورد راه پیدا کرد و به نظر بخشی از تاریخ‌دانان موسیقی راک اولین قطعه ضبط‌شده موسیقی راک‌اندرول محسوب می‌شود. او در اواخر دهه ۵٠، تور بلندمدتی در انگلستان برگزار کرد. همچنین در طول سال‌های ۶٣ تا ۶۵ سری‌فستیوال‌های بزرگی در بریتانیا و سایر کشورهای اروپا موسوم به ‌کاروان بلوز و گاسپل برگزار شد که او به‌همراه مادی واترز، هولین وولف، بیگ جو ویلیامز، لایتنین هاپکینز و دیگر موزیسین‌های بلوز دیگری در آن شرکت کرد که اجرای او در ایستگاه قطاری در نزدیکی منچستر در سال ۶۴ بسیار مشهور است. همین اجراها پای موسیقی بلوز را به بریتانیا باز کرد که بعدتر باعث به‌وجودآمدن بلوز بریتانیایی شد و با ظهور گروه‌هایی همچون بیتلز و رولینگ استونز و تأثیر موسیقی آنها بر جریان موسیقی راک‌اندرول آمریکا به تهاجم بریتانیایی معروف شد. باب دیلان در مجموعه برنامه‌های رادیویی خود درباره موسیقی فولک آمریکا در معرفی خواهر روزتا ثارپ درباره این تور می‌گوید: «مطمئنم انگلیسی‌های زیادی بعد از دیدن گیتارزدن او گیتار به ‌دست گرفتند». رابرت پلانت، خواننده گروه لد زپلین، در پستی در صفحه فیس‌بوک خود با اشاره به صدسالگی خواهر روزتا گفته: «رابرت پلانت ١۵ساله، خواهر روزتا را در فستیوال موسیقی فولک و بلوز آمریکایی در بریتانیا در سال ۶۴ دنبال می‌کرد». او در آلبوم شخصی خود در سال ٢٠٠٧ به‌همراه آلیسون کراوس، با اجرای ترانه‌ای به‌نام خواهر روزتا پیش از ما می‌رود، ادای دینی به او کرده است.  خواهر روزتا ثارپ از جهات مختلفی شخصیت بسیار مهمی در تاریخ موسیقی راک‌اندرول به‌شمار می‌آید. او هیچ‌گاه آن‌طور که باید و شاید مورد تقدیر قرار نگرفت و هیچ‌گاه در تالار مشاهیر راک‌اندرول معرفی نشد. تنها در سال ٢٠٠٧ به تالار مشاهیر بلوز وارد شد. همچنین در سال ٢٠٠٨، روز ١١ ژانویه توسط فرماندار پنسیلوانیا روز خواهر روزتا نامیده شد. او که به‌خاطر اجراهایش خیابا‌ن‌ها در آمریکا بند می‌آمد و برای مراسم سومین عروسی‌اش ٢۵‌ هزار نفر با خریدن بلیت در استادیومی حاضر شدند، پس از مرگش در سال ١٩٧٣ در ۵٨ سالگی، پس از سه‌سال بستری‌بودن به‌دلیل سکته مغزی و قطع پا به‌‌سبب دیابت، در مراسم عزایش حتی نیمی از کلیسا نیز پر نشد.