یکی از دوستانش میگوید «اگر خدا ۲۰ سال دیگر به او عمر میداد در حد بتهوون و باخ و موتزارت شکوفا میشد، اما عمرش کفاف نداد. او در موسیقی، انسانیت و ادب تک بود.»
به گزارش ایسنا، فرهاد فرجلی ششم بهمنماه سال ۱۳۴۷ در تهران چشم به جهان گشود. او مقدمات موسیقی را از حدود شش سالگی به صورت تجربی با نواختن سازدهنی، گارمون و قاوال (دایره آذری) آغاز کرد.
در اوایل دهه ۶۰ توسط همسر خواهرش نزد زندهیاد استاد محمدرضا لطفی – نوازنده تار – میرسد. لطفی به ذوق و شوق موسیقایی او پی میبرد و فرجلی را به استاد حمید متبسم – نوازنده تار – معرفی میکند.
او مبانی پایهای موسیقی ایرانی را با فراگیری تار نزد متبسم فراگرفت اما به دلیل مهاجرت استادش به خارج از کشور، نوازندگی تار را نزد استاد بهروز همتی به صورت بسیار جدی ادامه داد و موفق شد همزمان با یادگیری ردیفهای موسیقی ایرانی، در نوازندگی ساز تار به مهارت خوبی دست پیدا کند.
پس از یادگیری اصول اولیه موسیقی، فرجلی مدت کوتاهی نزد حسین علیزاده به فراگیری تکنیکهای فنی نواختن تار پرداخت. از آنجایی که پدر و مادر او آذریزبان بودند، شوق و ذوق هنری بیش از حد او به موسیقی موغامی آذربایجان فرهاد را به سمت تار آذری سوق داد.
فرهاد فرجلی در تاریخ ۱۲ مردادماه سال ۱۳۹۶ در منزل خود در تهران و در سن ۴۹ سالگی بر اثر سکته قلبی درگذشت.
عبدالله اسداللهی خواننده موسیقی آذری و از دوستان فرهاد فرجلی درباره او به ایسنا گفت: از حدود ۳۰ سال پیش با او همکار و دوست بودم. اگر خدا ۲۰ سال دیگر به او عمر میداد در حد بتهوون و باخ و موتزارت شکوفا میشد. اما عمرش کفاف نداد. فرهاد در نوازندگی، انسانیت و ادب تک بود.
او ادامه داد: عالم قاسم اف (خواننده و هنرمند موسیقی کشور جمهوری آذربایجان) از باکو فقط به خاطر فرهاد فرجلی به تهران آمده بود. چند روز با فرهاد کار کرد و دستگاه نوا را از او یاد گرفت و در باکو اجرا کرد. فرهاد موسیقی فارسی را کامل میدانست، موسیقی آذری را هم میدانست. ما نوازندگان تار آذربایجانی زیادی داشتیم، اما فرهاد بین اینها تک بود. برنامههای هر هفته ما در کانون موسیقی آذربایجان به رهبری فرهاد بود.
اسدالهی اظهار کرد: نوازندگان تار هنگام نواختن باید ساز را تکان بدهند تا هوای آن را بگیرند اما فرهاد سیمی را اختراع کرده بود که نیازی نبود برای هواگیری تار را تکان بدهد. متأسفانه یک هفته – ده روز قبل از فوتش به من گفت این کار را انجام داده است. قرار بود به تلویزیون آذربایجان برویم و اختراعش را معرفی کند، اما فلک اجازه نداد.
او تاکید کرد: هیچکس یک بار ندید فرهاد فرجلی غمگین باشد. اگر غمی هم بود در خودش میریخت. او شاگردهای زیادی داشت و به من قول داده بود تا یک سال دیگر ۲۰ نوازنده برجسته به من تحویل بدهد. در کنسرت و تدریس با شاگردهایش رفیق میشد. هیچگاه تار را از خودش جدا نمیکرد و به شاگردانش هم همین را میگفت. در برخورد با آنها عصبانی نمیشد و با خنده پاسخ میداد.
اسدالهی با بیان خاطرهای از این نوازنده تار اظهار کرد: دو سال پیش در ضیافت افطاری کانون موسیقی آذربایجان که با حضور محمدرضا عارف، هادی خامنهای و علی مرادخانی برگزار شد، فرهاد تار آذربایجانی مینواخت. یکی از شاگردان استاد شجریان هم در آن محفل حضور داشت که میخواست بخواند، فرهاد هم کوک را عوض کرد و موسیقی ایرانی نواخت. سیدهادی خامنهای بعد از تمام شدن اجرا اشاره کرد که میکروفن را به دستش بدهیم و گفت همه میدانید من چقدر موسیقی را میدانم. اما تا به حال چنین چیزی ندیده بودم. کار عجیبی است که با عوض کردن یک کوک کوچک تار آذری، تار ایرانی بنوازی.
او اضافه کرد: فرهاد موسیقی آذربایجانی را یتیم گذاشت و رفت. ما موسیقی آذربایجان را بر دوش فرهاد و در چشمها و روی سینه او میدیدیم. او یک بار برای ضبط آلبومی، در ساز ارگ صدایی را مانند صدای فلوت پیدا کرده بود. بعدها هر کس آلبوم را میشنید باورش نمیشد و میگفتند از باکو نوازنده فلوت آوردهاید. پنجه او در گارمون و تار شیرین بود.
این خواننده موسیقی آذربایجانی اظهار کرد: باید به فرهاد اجازه میدادند در کنسرتها رهبری و در دانشگاهها تدریس کند. باید امثال فرهاد را شناسایی کنند و بالا ببرند. فرهاد هر جا کنسرت میگذاشت پرچم جمهوری اسلامی ایران را بالا میبرد، اما کجا از او حمایت میکرد؟
ودود مؤذنزاده اردبیلی، فرزند مرحوم استاد سلیم مؤذنزاده اردبیلی نیز درباره فرجلی اظهار کرد: ۲۸ سال پیش با فرهاد فرجلی آشنا شدم. از همان لحظات اولیه متوجه نبوغ و شخصیت خاص او شدم. فردی مهربان و دوستداشتنی بود. هر محفلی را با شور و حال و رفتار خود نشاط میبخشید. از کبر و ریا در وجود او خبری نبود. متواضع و دور از منیت بود. صادقانه با اطرافیان رفتار میکرد.
او ادامه داد: در نوازندگی تار آذربایجانی شیوهای خاص که از شخصیت درونی او سرچشمه میگرفت، داشت. نوای تار او به راحتی در دل مخاطب راه پیدا میکرد؛ مضرابهایی استوار و انگشتگذاریهایی با تکنیک خاص خود که به لحاظ پیشینه و تجربیاتی که در نواختن تار ایرانی داشت او را از دیگر نوازندگان تار آذربایجانی متمایز میساخت. سالهایی که با ایشان همکاری نزدیک داشتم شاهد اجراهای بسیار خوب او بودم. او در اجرای ردیفهای اذربایجانی مهارتی مثالنزدنی داشت.
کاوه لطفیکیا خواهرزاده فرهاد فرجلی نیز به ایسنا گفت: من از کودکی با او بزرگ شدم. از اوان کودکی به موسیقی علاقهمند بود. ابتدا با سازدهنی شروع کرد. مادرم میگوید او دلنواز ساز میزد و ریتمیک مینواخت. بعدها نواختن گارمون و دایره آذری (دف) را آغاز کرد.
او ادامه داد: یک بار از کارگاه چوببری مقداری ضایعات آورد و با یک قوطی حلبی به هم وصل کرد و سازی شبیه به دوتار ساخت. آقای ولی قاسمی او را در مراسمی دیده و به او گفته بود حیف است به سمت تار آذری نروی.
لطفیکیا اظهار کرد: یادم است از ساعت ۸ صبح تا ۱۲ شب دستمال زیر سیم تار میگذاشت تا صدایش بیرون نیاید و تمرین میکرد. آهنگ نوازندهها آذری را مرتب گوش میکرد و تاکتیک آنها را اجرا میکرد. بیخیال نمیشد. از طریق احساس ذاتی که داشت، دورادور تکنیکها را فرامیگرفت.
او در ادامه گفت: خانواده مرحوم فرجلی مراتب تقدیر و تشکر خود را از برادران گرانقدر جناب آقایان دکتر متقیان رئیس محترم خبرگزاری ایسنا وابسته به جهاددانشگاهی، دکتر سلگی سرپرست محترم معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نهایتا آقای دکتر مرادخانی معاونت محترم هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که تمام اهتمام خود را در خصوص امر تدفین استاد فرهاد فرجلی در قطعه هنرمندان بهشت زهرا(س) مبذول داشتند، ابراز میکند و از خداوند متعال برای همه این بزرگواران آرزوی صحت و سلامتی را مسالت میکنیم. ضمنا از تمامی همکاران آن مرحوم و اعضای محترم کانون هنرمندان آذربایجانیهای مقیم تهران که به نوبه خود خانواده آن مرحوم را در مراسم تشییع و یادبود آن زندهیاد همراهی فرمودند کمال تشکر و قدردانی خود را اعلام میکنیم.
به گزارش ایسنا، فرهاد فرجلی به منظور ارتقای فنون نوازندگی خود نزد استادان بنام تار آذری از جمله ایلمان صادیق اف و فیروز علی اف اتود موسیقی کرده و همچنین از تکنیکهای حرفهای استادان بنام موسیقی آذربایجان استاد رامیز قلی اف و مهلت مسلم اف بهره برده است.
فرهاد فرجلی به دلیل اشراف کامل به موسیقی ردیفی و آوازی ایرانی و آذری، سعی در تلفیق گوشههایی از موسیقی ایرانی در آذری داشت. بارزترین آن آموزش دستگاه نوا به بزرگان موسیقی آذربایجان از جمله استاد عالم قاسم اف بود تا وی اشاعهدهنده دستگاه نوا در فرهنگ و زبان آذری در کشور جمهوری آذربایجان باشد.
در جراید کشور آذربایجان بارها نام فرهاد فرجلی را بهعنوان تنها موزیسین مورد قبولشان در خارج از آذربایجان نام بردند. در یکی از خاطرات استاد فیروز علی اف آمده است: «زمانی که برای شرکت در جشنواره موسیقی به همراه استاد حاجی بابا حسین اف به ایران سفر کرده بودم در اتاق تمرین تالار وحدت تهران، جوانی را دیدم که تار آذری مینوازد، طوری مینواخت که من تا آن لحظه از زندگی هنریام نتواسته بودم آن طور بنوازم.»
او توانست کارهای فراوانی را در زمینه آهنگسازی و نوازندگی تار به ویژه در زمینه ساخت قطعات همنوازی (ارکسترال)، تصنیف و نیز تکنوازی انجام دهد؛ از جمله این آثار میتوان به اجرای قطعه «چارداش» اثر آهنگساز معروف ایتالیایی، ویتوریو مونتی در تالار وحدت تهران اشاره کرد.
فرجلی در این سالها، کنسرتهای متعددی در داخل و خارج از کشور (از جمله کشورهای آمریکا، روسیه، گرجستان، تاجیکستان، قزاقستان، مالزی، تایلند، جمهوری آربایجان، ترکیه) با خوانندگانی چون رشید وطندوست، جمشید نجفی، ودود موذنزاده و مرحوم حمید عبادی اجرا کرد.
از آثار او میتوان به آلبوم «نی نیم» با صدای جمشید نجفی و اشعار صمد نوریان اشاره کرد. همچنین در آثار آهوی وحشی، شبنم صحرا و آوای روستا از ملیحه سعیدی، ساری بولبول ودود موذنزاده، نئینه ییم، گلدی بابا و آخشاملار با صدای جمشید نجفی، عاشیق اولموشام از علی خدایی، آلبوم موسیقی ایران حسین حمیدی بهعنوان نوازنده تار و گیتار و در آلبوم ریتمهای موسیقی آذربایجان اثر وحید اسداللهی به عنوان رهبر ارکستر حضور و همکاری داشته است.
قرار بود به منظور اجرای دورههایی، همکاری نزدیکی با دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی دانشگاه تهران داشته باشد. او با نهادهای مردمنهاد فرهنگی، موسسات خیریه و انجمنهای حمایت از بیماران سرطانی نیز همکاری داشت.
دیدگاهتان را بنویسید