انتقاد نسبت به اجرای نامناسب آثار پدر

رضا خرم ـ فرزند همایون خرم آهنگساز و نوازنده ویولن ـ چندی پیش نسبت به «سرقت آثار» پدرش اعتراض کرده و نوشته بود: «بسیار متاسفم که سرانجام ناچار به نگارش سطوری شدم که توضیح واضحات و بدیهیات و اصول و حقوق اولیه انسانی است. ناراحتم که می‌خواهم بنویسم عزیزان ” لطفا سرقت نکنید “»

او ادامه داده بود: «متاسفانه اخیرا به‌کرات دیده شده که آثار پدر اینجانب ” همایون خرم ” بدون اطلاع و اجازه توسط بانوان و آقایان بازخوانی شده. در بسیاری موارد اجراها بسیار ضعیف، تنظیم‌ها نامناسب، ارکستراسیون نامطلوب، ایجاد تغییرات در اصل آهنگ به طرز ناشیانه، حذف و یا کوتاه کردن مقدمه و جواب‌های ارکستر، اعمال سلیقه‌های شخصی و غیره است. بعد از این تاریخ، به‌طور جدی و قانونی و بدون تعارف با سارقان هنری که به هر شکلی اعم از فضای مجازی، اجرای کنسرت، انتشار لوح فشرده صوتی یا تصویری، نت نویسی در قالب کتاب و غیره از این آثار سوء استفاده می‌کنند، به‌شدت برخورد خواهد شد.»

رضا خرم در گفت‌وگویی با ایسنا در این‌باره اظهار کرد: ما خیلی تحمل کردیم، شروع این موضوع از زمان حیات پدرم بود، البته آن زمان این اتفاق کمتر بود و ما صرف نظر می‌کردیم اما الان زیاد شده است. شاید هفته یا دو هفته‌ای یکبار می‌بینم چند کار از پدرم اجرا می‌شود که ای کاش خوب اجرا می‌شد.

او ادامه داد: به عنوان مثال، مقدمه ارکستر را حذف می‌کنند، جواب‌های ارکستر را تغییر می‌دهند و لحن خواندن را عوض می‌کنند. همه این کارها را به شکل ضعیفی انجام می‌دهند. جدای از رعایت حقوق و موضوعات مادی باید از نظر معنوی نیز آنطور که باید حقوق رعایت نمی‌شود. این موضوع یواش یواش به آن موسیقی لطمه می‌زند و اثر به تدریج عوض می‌شود. شاید بیست سال دیگر نسل‌های بعدی به آن موسیقی گوش بدهند.

خرم گفت: پدرم همیشه می‌گفت، هر نتی که نوشته و هر سکوتی که در آهنگ گذاشته است روی حساب و فکر شده بوده است. دیگران هم اگر ذوق و سلیقه دارند خودشان اثر بسازند نه اینکه روی اثر پدر من کاری انجام بدهند.

او با بیان اینکه ریشه قانون است و باید قانون محکم‌تر شود، گفت: البته ما در این زمینه قانون داریم. وقتی برای اجرای قانون دولت و نهادهای مربوط محکم پشت کار را بگیرند، نتیجه حاصل می‌شود. اخیرا من دیده‌ام متوجه شده‌اند رعایت حقوق مولف، موضوع مهمی است و وضعیت بهتر شده است. یکی دو مورد دیده‌ام افرادی که در این زمینه شکایت کرده‌اند موفق بوده‌اند.

فرزند همایون خرم بیان کرد: موضوع اجرای قانون است که مقداری سرسری گرفته شده است. من با دفتر موسیقی هم که صحبت می‌کردم، گفتند همه جوره حمایت می‌کنند، حداقل کاری می‌کنند این است که جلوی اجرای کنسرت افرادی را بگیرند که غیرقانونی این کار (استفاده از آثار دیگران) را انجام می‌دهند.

او اضافه کرد: جلوی انتشار آلبوم‌های صوتی و تصویری که چنین اثری در آن‌ها وجود داشت از قبل گرفته می‌شد اما آن‌ها خودشان از طرف ما امضا می‌کردند و می‌گفتند رضایت ما را جلب کرده‌اند؛ دفتر موسیقی هم با استناد به همان نامه به آن‌ها مجوز می‌داد.

او با تاکید بر اینکه صاحب یک اثر موسیقایی آهنگساز و شاعر آن است؛ خواننده و ارکستر مجری آن هستند، گفت: امیدوار هستم درباره دیگر هنرمندان همین‌گونه باشد، اگر کسی به طور جدی دنبال کارهای آقای یاحقی نیست نباید از کار او سوءاستفاده شود. باید قانون‌مداران و مجریان ما جلوی آن‌ها را بگیرند. درباره آثار پدرم به من اطلاع می‌دهند. نباید هرکسی هرطور که می‌خواهد وارد این حریم شود.

خرم با بیان اینکه یک اثر تا سی سال بعد از فوت خالقش در اختیار ورثه است، اظهار کرد: در ادامه آن اثر به یک اثر ملی تبدیل می‌شود، البته می‌دانم دنبال این هستند که این زمان را به پنجاه سال افزایش دهند.

فرزند همایون خرم همچنین گفت: خانواده استاد تجویدی به من گفتند درباره کارهای ما نیز تو وکیل هستی. در حوزه ترانه‌سراها نیز بیژن ترقی، تورج نگهبان و بهادر یگانه از من خواستند این موضوع را دنبال کنم. اگر لازم باشد از آن‌ها نامه کتبی هم خواهم گرفت که بتوانم در این زمینه قانونی عمل کنم.

او در ادامه گفت: من سعی کردم مدارا کنم، ما خانواده جنگده‌ای نیستیم اما این کار حد دارد. این اواخر کاری از پدرم شنیدم که من را بهم ریخت؛ این کارها را با کمال افتخار در فضای مجازی منتشر می‌کنند. این اواخر حتی برخی برای اجرای آثار پدرم، سر من منت می‌گذاشتند.

چه خبر از آثار منتشر نشده همایون خرم؟

خرم همچنین در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره آثار منتشر نشده پدرش بیان کرد: هرچه بیشتر گشتم آثار بیشتری از پدرم پیدا کردم. بالغ بر ۸۰ آهنگ پیدا کردیم که آثار ارزشمندی هستند. پدر من واقعا فعال بود و کیلویی آهنگ نمی‌ساخت.

او ادامه داد: در حال حاضر دو قطعه از پدرم در شرف انتشار است که قول می‌دهم قطعا سال آینده منتشر خواهد شد. یکی از آن‌ها شعرش متعلق به بیژن ترقی است. چند شاعر معاصر هم روی قطعه دیگر در حال شعر گفتن هستند که ما از بین آن‌ها بهترین را انتخاب کنیم. این دو قطعه را بابک شهرکی تنظیم کرده و ارکستراسیون هم با او است.

خرم همچنین خبر داد: از طریق واسطه با ارکستر ملی ایران هم صحبت‌هایی انجام شده که انشاءالله بعد از عید قراری با آن‌ها بگذاریم که بتوانیم چند قطعه از آثار جدید را با این ارکستر اجرا کنیم.

او بیان کرد: انتشار این آثار می‌تواند امیدی در موسیقی ایجاد کند که واقعا می‌شد چنین قطعاتی را ساخت و اگر (آهنگسازان) بازهم کار کنند، می‌شود بازهم چنین آثاری ساخت.