عیسی غفاری

موسیقی ایرانیان – حمیده موسوی: آلبوم تارنوازیِ «بازتاب» تازه ترین اثرِ عیسی غفاری از سوی مؤسسهء فرهنگی – هنری «هرمس» در روزهای آغازین اسفند ماه سال جاری روانهء بازار موسیقی شد.

عیسی غفاری نوازنده و مدرس تار و سه تار با اعلام این خبر و در گفتگو با خبرنگار «موسیقی ایرانیان» گفت: « آلبوم «بازتاب» روز یکشنبه سوم اسفند ماه از سوی مؤسسه ی «هرمس» با مدیریت رامین صدیقی منتشر شده و در دسترس مخاطبان قرار گرفت. این آلبوم در واقع ادامهء آلبوم «شب و روز» بنده است که در ۱۳۸۹ به انتشار رسید با همان ایده ها و طرح ها اما با این تفاوت که در آلبوم «بازتاب» اجرای این ایده ها از یکدستی بیشتری برخوردار است.»

وی افزود: «این آلبوم متشکل از ۷ قطعه با عناوینِ «گاه»، «از بند»، «بختیاری»، «خوابگرد»، «ماهور صغیر – دشتی»، «فراموشی» و «حیات» می باشد که در واقع دو بخش تازه به این مجموعه افزوده شده و در آن بخش ها از چند تار، درسه تا چهار خط استفاده شده است که این استفاده البته یک استفادهء هارمونیک است نه کنترپوانیک. یعنی خطوط دیگر، ملودی مختلف و مستقلی را اجرا نمی کنند و در خدمت ملودی اصلی قرار دارند و بیشتر، استفاده ای در امکانات افکتیو ساز تار است که یک بستر سازی برای معرفی نهایی ملودی اصلی به شمار می آید. بنابراین چند خطی بودن آن همان طور که اشاره کردم یک چند خطی هارمونیک است.»

غفاری در خصوص جزییاتی از این آلبوم و هدف جمع آوری این مجموعه عنوان کرد: «همان دغدغه های مشترکی که در آثار سابق بنده همچون «شب و روز» و «سرود باد – تکنوازی سه تار» و «چون رقص آب» وجود داشته بر فضای این آلبوم نیز سایه افکنده و مرا بر آن داشته است تا یک بار دیگر دغدغه های موسیقایی خود را به گوش مخاطب برسانم. دغدغه هایی که آن ها را سه «ت» دوست داشتنی نام گذاری کرده ام. یعنی تکرار، تضاد و تقارن.»

این نوازنده در توضیح بیشتر این دغدغه های سه گانه گفت: «در ایدهء «تکرار»، شنیدار ما به موسیقی محلی ما باز می گردد که در آن لحنِ ثابت بر شعرِ متنوع قرار می گیرد. یعنی شعر تغییر می کند اما لحن ثابت می ماند. در بخش هایی انتزاعی تر از آن، با الهام از ردیف موسیقی ایرانی و در قطعاتی دیگر حتّی، با دریافت هایی از موسیقی «مینی مال» به این امر پرداخته ام. ایدهء «تقارن» نیز که نتیجه ی تکرار است – لحظه هایی ما را به فرم می رساند. فرمی که از پیش تعیین شده است و در نظر مخاطب می تواند تداعی گر اَشکالی هندسی مانند مثلث و مربع باشد. در بیانی روشن تر می توان گفت این ملودی ها فرم هایی را با استفاده از آگاهی و خواستی قبلی، هدفمند و بر اساس ایده ای از پیش تعیین شده، می سازند. به طور مثال در قطعهء «حیات» که قطعهء پایانی آلبوم است

آلبوم بازتاب

خطوط هارمونیک مختلف به ترتیب وارد فضا شده و پس از گذراندن یک پروسه ی خاص و رسیدن به بافت مورد قبول آهنگساز، ملودی اصلی وارد می شود و در نهایت خطوط، به همان ترتیبی که وارد شده اند، از فضا خارج می شوند. نکتهء آخر در مورد ایدهء «تضاد» است که در این اثر به شکلی پررنگ دیده و شنیده می شود. این ایده نیز در بخش هایی از آلبوم به کار رفته و در برگیرنده ی دو عنصر سکون و حرکت است. در جاهایی یک سری از نت ها را می خواهیم که بمانند، می خواهیم که کشیده باشند و می خواهیم که به مثابه ی یک ساز کششی، مضرابِ ما حالی از آرشه کشیدن پیدا کند و در جاهایی دیگر به سرعت می رسیم و تضادی بین حرکت و سکون ایجاد می کنیم. علاقه به سرعت اتّفاق جامعهء امروز است در مقابلِ آهستگی، که اتفاقی ست رو به فراموشی. سرعت از توجه ما به پیرامون می کاهد و تنها هدف درآن، شاید رساندن ما به مقصد باشد. مانند ماشینی که با سرعتی بالا پیش رفته و مناظر و زیبایی های اطراف را در نظر کمرنگ ساخته و از توجه ما دور می سازد. آهستگی، همان توجه به اصوات در ساده ترین و خلاصه ترین وضعیت آن هاست. توجّه به نت ها در تجریدی ترین و تنهاترین موقعیت شان و به مخاطبِ اهل اشاره و آشنا، لذت و فرصت شنیدن پایه ای ترین عناصر یک موسیقی را بخشیدن که در همین تکرارها تجلی می یابد. بنده دربخش هایی از این اثر، از جمله بخش اول(قطعه ی گاه) و بخش سوم(قطعه ی بختیاری)، این توجه و نگاه ویژه را نشان داده ام. به نت ها ارزش و اعتباری به ازای خود آن ها فی نفسه، می بخشیم و از همان چه هستند لذت می بریم. و از این تکرار خسته نمی شویم و نمی گذریم. چراکه تکراری حیات بخش است.(اشاره به قطعه ی حیات آخرین قطعه ی این آلبوم)

غفاری در آخر با ابراز رضایت از همکاری با نشر هرمس خاطر نشان کرد: «هر چند مانند بسیاری از آثار تولیدی اثر بنده نیز برای انتشار با تأخیر مواجه شد اما نکتهء مهمی که می خواهم اشاره کنم انتشار این اثر از طریق مؤسسهء «هرمس» است. به نظر بنده «هرمس» بهترین گزینه برای انتشار آلبوم «بازتاب» بوده و به تَبعِ این همکاری از همان روزهای آغازین انتشارِ اثر بازتاب مثبت را در میان مخاطبان خود مشاهده کرده ام و تماس ها و ارتباطاتِ دلگرم کننده ای از این سو و آن سو با بنده برقرار شده است. روابطی که شاید با انتشار این آلبوم از سوی شرکت های دیگری به جز هرمس، یا به سختی و ندرت به وجود می آمد و یا مدت زمان زیادی را نیاز می داشت.»

شایان ذکر است که عیسی غفاری (متولد ۱۳۶۱- شهرکرد) کارشناس ارشد نوازندگی موسیقی ایرانی از دانشکده‌ی موسیقی دانشگاه هنر، نوازنده ی تار و سه‌تار و آشنا به نوازندگی تنبک، دف و کمانچه است که از ۱۳۷۴ به فراگیری موسیقی مبادرت ورزیده است.

علاقه مندان می توانند نسخه اصلی آلبوم «بازتاب» را از طریق مراکز معتبر فروش محصولات فرهنگی و هنری سراسر کشور مراجعه نمایند.