فیلم انتخاباتی حسن روحانی؛ نمای داخلی یک خودرو و صدای محمدرضا شجریان. حسن روحانی از علاقه‌مندان به صدای شجریان است و از بازگوکردن این مساله ابایی ندارد. چه در مناظره‌های انتخاباتی سال۹۲ و چه در دومین فیلم انتخاباتی‌اش. در مناظره‌ها شجریان را سفیر فرهنگی ایران می‌داند و از پخش‌نشدن صدای او گله دارد.
استاد محمدرضا شجریان
آمنه شیرافکن: فیلم انتخاباتی حسن روحانی؛ نمای داخلی یک خودرو و صدای محمدرضا شجریان. حسن روحانی از علاقه‌مندان به صدای شجریان است و از بازگوکردن این مساله ابایی ندارد. چه در مناظره‌های انتخاباتی سال۹۲ و چه در دومین فیلم انتخاباتی‌اش. در مناظره‌ها شجریان را سفیر فرهنگی ایران می‌داند و از پخش‌نشدن صدای او گله دارد. حالا انتخابات برگزار شده و کمتر زمزمه‌ای از بازگشت صدای استاد به محافل رسمی در میان است. معاون پارلمانی وزیر ارشاد هم بازگشت شجریان را منوط به برطرف‌شدن برخی فاصله‌ها و مبتنی‌بر بازگشت او می‌داند. با این‌حال حافظه عمومی مردم ایران نه مناظره‌های انتخاباتی را از یاد برده و نه تاکید برخی نامزدها بر اهمیت صدای محمدرضا شجریان و پخش آن از رسانه‌ها را. البته شجریان ورای سیاست و تبلیعات انتخاباتی کماکان سفیر فرهنگ است. کنسرت‌هایش در گوشه‌و‌کنار جهان برپاست و این روزها مردم ایران کمتر از دیگران از صدای ماندگار موسیقی ایران بهره می‌برند. حسین نوش‌آبادی، معاون پارلمانی وزیر فرهنگ‌و‌ارشاد البته تاکید دارد که وزارت فرهنگ نگاه مثبتی به شجریان دارد و از برگزاری کنسرت او در ایران استقبال می‌کند اما همه این وعده‌ها را منوط به برخی شرایط می‌داند. با وجود این تاکید دارد که نه‌تنها حسن روحانی، رییس‌جمهور ایران که علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم از علاقه‌مندان به صدای استاد شجریان است. او در گفت‌وگوی ۱۱دقیقه‌ای‌اش با «شرق» تاکید کرد که هیچ‌کس در کشور مخالف بازگشت شجریان به عرصه فرهنگ و هنر نیست و تنها در این زمینه باید از سوی دوطرف گام‌هایی برداشته شود. او همچنین امیدوار است در همین دوره از ریاست‌جمهوری حسن روحانی، کنسرتی از شجریان در ایران برگزار شود.
- در نشست خبری اخیرتان گفتید «راه بازگشت شجریان به عرصه هنر باز است به شرطی که متعهدانه به هنر ایرانی-اسلامی خدمت کند.» اما در موعد انتخابات لحن حسن روحانی نسبت به حذف صدای شجریان و ربنای او انتقادی بود. حالا چه شده که دولت برای بازگشت شجریان اما و اگر تعیین کرده است؟
آقای شجریان جزو هنرمندان محبوب هنر کشور هستند. ایشان از جمله چهره‌هایی هستند که برخی از آنها در عرصه هنر کشور ما ماندگار شده‌اند و البته از هنرمندان پرطرفدار.
- اما به هر شکل پرطرفداربودن ایشان هم وظیفه‌ای بر دوش دولت می‌گذارد. شاید خیلی‌ها الان بگویند آقای روحانی از نام شجریان استفاده انتخاباتی کرد و بعدتر انتظار افکار عمومی برآورده نشد.
من فکر می‌کنم نظام با ایشان مشکلی ندارند. اگر اتفاقی افتاده این مسایل قابل حل است و اگر فاصله‌ای هم به وجود آمده، این فاصله ترمیم خواهد شد، به هرحال خود ایشان هم فاصله گرفته‌اند.
- وقتی رفتار با هنرمندان مناسب نباشد آنها هم فاصله می‌گیرند، شجریان جزو هنرمندان ملی است. فکر نمی‌کنید برای حفظ هنرمند ملی باید تلاش حداکثری از سوی دولت‌ها صورت می‌گرفت؟
وقتی که فاصله‌ای به‌وجود می‌آید و برخی از مسایل فرهنگی کشور زاویه می‌گیرند، ممکن است به تبع آن، پیامدها و تبعاتی به‌جای بگذارد و آن هم باعث می‌شود که مسوولان ذی‌ربط برای صدور برخی مجوزها احتیاط کنند.
- منظور شما این است که شجریان برای برگزاری کنسرت و مسایلی از این نظیر با مشکل مواجه است.
خیر، آقای شجریان مشکل خاصی نداشته و ندارد و برای برگشت به صحنه موسیقی اصیل کشور می‌تواند یک‌مقدار خودش را نزدیک کند. همان شخصیتی که از ایشان در تبلیغات استفاده می‌کند، معلوم است که آقای شجریان را قبول دارد. دولت هم ایشان را قبول دارد. ما با ایشان مشکلی نداریم. مانند بسیاری از هنرمندان ما که قبل‌و‌بعد از انقلاب فعالیت می‌کردند. اما خود ایشان باید ملاحظاتی داشته باشند و بتوانند خودشان را به آرمان‌ها و برنامه‌های نظام نزدیک‌تر کنند و بتوانند از این امکان و تسهیل استفاده بیشتری ببرند.
- به‌هرحال دولت احمدی‌نژاد که در برنامه تبلیغاتی از نام استاد شجریان استفاده نکرد، بعدتر هم برخوردش با اهالی فرهنگ گواه این مساله بود. اما نکته این است که مناظره‌ها و فیلم انتخاباتی حسن روحانی نزد افکار عمومی توقع به وجود آورده، آیا این مساله را قبول دارید؟
وزارت فرهنگ‌و‌ارشاداسلامی برای همکاری با شخص ایشان مشکلی ندارد. دولت و شخص آقای رییس‌جمهور ایشان را دوست دارند. جناب‌آقای جنتی هم به ایشان علاقه‌مند هستند. از اینها گذشته، صدای آقای شجریان صدای ماندگار موسیقی ایران است؛ در این موضوع شکی نیست.
- و البته باز هم تاکید بر من این است که دولت چه برنامه‌ای برای تداوم آن شعارهای تبلیغاتی دارد؟
ببینید آوای ربنای شجریان با ماه‌رمضان و اعتقادات مردم عجین شده است. سرودهای حماسی ایشان در ایام دفاع مقدس، خود اینها به‌عنوان آثار ماندگار دفاع مقدس به یادگار مانده و بسیاری دیگر از آثار ایشان. اما از اینکه ایشان دور شده‌اند ما بسیار متاثریم.
- فکر نمی‌کنید فاصله‌گرفتن هنرمند به برخی برخوردها بازمی‌گردد، فکر نمی‌کنید این واقعیت را فراموش کرده‌اید و مدام بر فاصله آقای شجریان تاکید می‌کنید؟ ایشان هم دلخوری‌هایی داشته‌اند که فاصله گرفته‌اند؛ مثلا در همین دولت قبل برخورد مناسبی با ایشان نشد.
مساله به دولت قبل بازنمی‌گردد.
- به‌هر شکل در دولت گذشته به هنرمندان بی‌مهری شد. حتی موضوع برگزاری کنسرت همایون شجریان هم با اما و اگرهایی مواجه شد.
البته الان که کنسرت‌های آقای همایون شجریان مرتب برگزار می‌شود.
- منظورم دولت گذشته است.
اصلا عملکرد دولت گذشته برای ما معیار نیست. فاصله قبل از آن دولت هم به وجود آمده بود. صداوسیما رسانه ملی است.
- اگر ملی است چرا نوای ربنای آقای شجریان با نامه‌های رسمی‌و‌غیررسمی از صداوسیما حذف می‌شود؟
و البته خود ایشان یک زمانی مانع شد.
- البته نامه آن روزهای شجریان در منع پخش برخی سرودهای دیگر بود و اتفاقا در موضوع ربنا مجوز پخش داده بودند.
به‌هرحال ایشان اعتراض‌هایی داشتند. البته بارها صدای ایشان را از رادیو شنیدم. ایشان تحریم که نیست.
- ولی تحریم‌اند، واقعیت این است که صدای ایشان در صداوسیما پخش نمی‌شود. این اگر به معنای تحریم نیست، به چه معناست؟
خود ایشان علاقه‌مند نبود که صدای‌شان از صداوسیما پخش شود و تهدید به شکایت کرده بود.
- البته بحث کپی‌رایت مطرح بود و برخی دلخوری‌های دیگر. آیا اتفاقی برای برطرف‌شدن آن دلخوری‌ها افتاد؟ فکر نمی‌کنید که می‌بایست گره‌گشایی از مشکلات دوطرفه هم در ابعاد ملی صورت می‌گرفت؟
به‌هرحال خود ایشان نخواستند.
- خود ایشان هم دلخوری‌های خاص خودشان را دارند.
ببینید آن بخشی که مسوولان حوزه فرهنگ و هنر در گذشته مانع ایجاد کردند و نگاه تنگ‌نظرانه داشتند، حالا دیگر نیست و نگاه دولت باز و روشن است. سیاست نشاط فرهنگی، مدنظر دولت است. می‌خواهیم در جامعه نشاط فرهنگی‌و‌سیاسی به وجود آورده و مردم شاد زندگی کنند. آقای شجریان مروج و پایه‌گذار موسیقی اصیل ایرانی است.
- آقای نوش‌آبادی البته اینها به‌نظرم کماکان وعده است، برنامه عملیاتی وزارت فرهنگ چیست؟ برای مخالفت‌های احتمالی چه فکری کرده‌اید؟
هیچ‌کس در کشور ما مخالف بازگشت آقای شجریان به عرصه فرهنگ‌و‌هنر نیست. راه باز است. اما ایشان هم باید کمک کنند که مسایل و سوءتفاهم‌ها حل شود. وقتی بچه بودم، صدای ربنای ایشان در موقع افطار برای ما پیام ماه رمضان بود و این ماه را از همیشه دلنشین‌تر می‌کرد. این صدا آنقدر ملکوتی بود که همه را مشتاق می‌کرد و برای همه ملت ایران صوتی دلنشین و بسیار آرامش‌بخش است. ای‌کاش این تداوم داشت. دوست داریم آقای شجریان بازگردد. دولت سعی خواهد کرد موانع را برطرف کند. به شرط اینکه ایشان هم کمک کنند.
- اما بالاخره برخی مخالفت‌ها هم وجود دارد. برای این مخالفت‌ها چه فکری کرده‌اید؟
حتی افرادی که مخالفند، با شخص ایشان مخالف نیستند. به‌خاطر برخی موضوعات و حاشیه‌ها که در یکی، دودهه اتفاق افتاده، برخی نگرانند. اگر ایشان کمی جلو بیایند و به ملت و آرمان‌های خود این کشور وفادار باشند، قضیه حل خواهد شد.
- آیا خوشبین هستید که بالاخره در همین دوره از ریاست‌جمهوری آقای روحانی، مردم ایران بتوانند در کنسرت آقای شجریان حضور داشته باشند؟
بدون‌شک. مطمئنم وزارت فرهنگ با بازگشت ایشان به موسیقی مخالفتی ندارد اگرچه نظرات بخش‌های دیگر هم مدنظر قرار می‌گیرد. گاهی فردی به‌طور طبیعی در جامعه حضور دارد اما گاهی حاشیه‌هایی به‌وجود می‌آید که مساله، دلخوری یا رفتارهایی بوده که وجود داشته و امیدواریم حل شود. به‌هر شکل ما آمادگی داریم فاصله‌ها برداشته شود. به‌شرط اینکه ایشان هم به سمت ما گام بردارند.
دیدگاهتان را بنویسید