درهفته سوم از مهرماه سال جاری و همزمان با بزرگداشت روز حافظ شیرازی، جشنواره «حافظ و موسیقی» طی سه شب، نخستین دوره خود را در فرهنگسرای نیاوران برگزار می‌کند، در خصوص جزئیات بیشتر این جشنواره، با «امیر عباس ستایشگر» نوازنده و مدیر هنری جشنواره «حافظ و موسیقی» که از نوازندگان شرکت کننده نیز خواهد بود، گفتگویی داشته‌ایم که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید.
امیر عباس ستایشگر
موسیقی ایرانیان – حمیده موسوی: درهفته سوم از مهرماه سال جاری و همزمان با بزرگداشت روز حافظ شیرازی، جشنواره «حافظ و موسیقی» طی سه شب، نخستین دوره خود را در فرهنگسرای نیاوران برگزار می‌کند، هر از گاهی اخباری مبنی بر برپایی گردهمایی‌هایی از این دست به گوش می‌رسد. نشست‌هایی در قالب تکنوازی در موسیقی دستگاهی، ردیف نوازی و ساز و آواز که بند بند شناسنامه و هویت موسیقی کشورمان را تشکیل می‌دهند و برخاسته از مصدر و بن مایه اصلی آن می‌باشند.
نتیجه این نشست‌ها و برنامه های هنری بی‌شک انتشار بارقه‌هایی از امید را در فضای آمیخته با ابهام این روزهای موسیقیمان به همراه خواهد داشت و مخاطبان را نوید بخش آن خواهد بود که «اصالت همچنان باقی ست».
در خصوص جزئیات بیشتر جشنواره «حافظ و موسیقی»، با «امیر عباس ستایشگر» نوازنده و مدیر هنری این جشنواره که از نوازندگان شرکت کننده نیز خواهد بود، گفتگویی داشته‌ایم که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید.
- انگیزه و هدف برپایی این همایش چیست و ایده پردازان آن چه کسانی بوده‌اند؟
ابوسعید مرضایی، بنده و بنیاد آفرینش‌های هنری نیاوران که در رأس آن جناب آقای سجادیان همیشه همراه و همسوی ما و دیگر هنرمندان بوده‌اند، این ایده را پایه ریزی کردیم. یعنی از اوایل تیرماه استارت این کار را زدیم و مجموعه حافظ و موسیقی، اولین قدم ما در این مسیر خواهد بود. بزرگداشت شاعران بزرگ ایران و بازتاب اشعارشان در موسیقی و همچنین احیای فضاهای ساز و آوازی که تا حدودی از موسیقی امروز ما رخت بر بسته نیز، ایده و هدف برگزاری این جشنواره است.
- لطفا، مختصری از زمان برگزاری و برنامه‌های انتخابی در این جشنواره بگویید.
جشنواره «حافظ و موسیقی» با مشارکت و همکاری بنیاد آفرینش‌های هنری نیاوران از تاریخ یکشنبه بیستم مهر ماه و در واقع همزمان با روز بزرگداشت حافظ آغاز و تا بیست و دوم این ماه ادامه خواهد داشت. این همایش در سه شب، شش کنسرت و سه سخنرانی خلاصه می‌گردد یعنی در هر شب دو اجرا و یک سخنرانی خواهیم داشت که اجراهای بخش اول مربوط به پیشکسوتان آواز و بخش دوم مربوط به خوانندگان جوانی ست که هنوز این توانایی را در خود حفظ کرده‌اند و با دیدگاه‌هایی که ساز و آواز را خسته کننده می‌پندارند و فضای اینگونه اجرا‌ها را کم اقبال و استقبال می‌دانند مبارزه کرده و ثابت کرده‌اند که اینگونه نیست.
- هنرمندان و کار‌شناسان شرکت کننده در بخش‌های موسیقی و سخنرانی را معرفی بفرمایید.
در شب نخست ۲۰ مهر ماه، تقی سعیدی هنرمند پیشکسوت و از شاگردان زنده یاد تاج (آواز و سه تار) و محمود رفیعیان (تنبک) بخش آغازین این جشنواره را عهده دار خواهند بود. بخش سخنرانی این شب بر عهده مهدی ستایشگر و در بخش دوم اجرای وحید تاج (خواننده)، عیسی غفاری و بنده (سه تار) و پویان گرامی (تنبک) را خواهیم داشت. در شب دوم یعنی ۲۱ مهر، اجرای بخش اول با مظفر شفیعی خواننده پیشکسوت، ابوسعید مرضایی (سه تار) و فربد یداللهی (تنبک) می‌باشد، سخنران خانم درّه دادجو هستند و در بخش دوم نیز مجتبی عسکری (خواننده)، محمدرضا ابراهیمی (تار)، احسان ذبیحی فر (کمانچه) و سینا خشک بیجار (کوبه‌ای) به اجرا می‌پردازند. در شب سوم یعنی ۲۲ مهر، اجرای بخش اول با هنرمند پیشکسوت آواز علی جهاندار خواهد بود به همراه محمد آدینه محمدی (تار)، سخنران دکتر هرمز رحیمیان و در بخش دوم آخرین شب این همایش، حسین علیشاپور (آواز) و کاوه شفیعی (سنتور) به هنرنمایی خواهند پرداخت.
- این انتخاب‌ها و رده بندی‌ها بر چه اساس بوده است؟
امیر عباس ستایشگر
محوریت انتخاب گروه‌ها و سخنران‌ها بر اساس تنوع موضوعی بر اشعار حافظ است. سعی کرده‌ایم انواع نگرش‌ها و سلیقه‌های موسیقایی را در این شش اجرا بگنجانیم. چه آن‌ها که نگرش کلاسیک به آواز دارند بر این شاعر و چه آنهایی که نگاه نو و مدرن تری دارند. موضوعات سخنرانی نیز همه مرتبط با حافظ است.
- موضوعات انتخابی شامل چه مضامینی می‌شود؟
من یک اشاره به شب سوم می‌کنم. موضوع سخنرانی دکتر رحیمیان «بررسی شخصیت پیر مغان در اشعار حافظ» می‌باشد. دیگر موضوعات و جزئیات بیشتر در بروشورهای مربوط به جشنواره مفصلا آمده که در دسترس مخاطبان قرار خواهد گرفت. برنامه‌ها یکسان نیست و در هرشب مباحث مختلفی عنوان می‌شود. این است که مخاطب با حضور در سه شب این جشنواره با یک مبحث واحد و مکرر مواجه نخواهد بود.
- مضمون این سخنرانی‌ها از سوی شما و برگزار کنندگان پیشنهاد می‌شود یا خود سخنرانان طراح آن هستند؟
انتخاب موضوع سخنرانی با خود کار‌شناسان بوده اما نظارت ما بر تنوع تخصصی بوده است. یعنی دعوت از کار‌شناسان در زمینه‌های مختلف تخصصی. بطور مثال دکتر رحیمیان در زمینه عرفان و زبان حافظ تخصص دارند، خانم دادجو در زمینه موسیقیِ شعرِ حافظ و تخصص آقای ستایشگر در تطبیق نسخه‌های حافظ می‌باشد. بنابراین سعی کرده‌ایم کار‌شناسان را با تخصص‌های گوناگون به این نشست دعوت کنیم و آن‌ها در حیطه تخصص خود هر مبحثی را مد نظر دارند ارائه دهند.
- و در بحث آواز این انتخاب‌ها چگونه بوده است؟
در مبحث خوانندگی و در میان جوانان علی الخصوص، گزینه‌های انتخابی متعددی نداشتیم و دستمان در این انتخاب چندان باز نبوده. انگشت شمارند هنرمندانی که توانایی و تسلط کافی در آواز خوانی آن هم در محدوده زمانی ۲۵ الی ۳۰ دقیقه‌ای را دارا باشند. این است که بر اساس استعداد و تسلط در این زمینه این هنرمندان را انتخاب کرده‌ایم. این موضوع را هم اضافه کنم که برنامه از ساعت ۲۱ آغاز و در سه قسمت ۲۵ الی ۳۰ دقیقه‌ای تقسیم و ارائه می‌شود.
- چنین پروژه‌ای آیا بر روی اشعار معاصر نیز قابل اجرا می‌باشد؟
ازنظر اجرایی امکان پذیر است بله. اما چون پایه ساز و آواز کلاسیک ما بر اساس اشعار کلاسیک بنا نهاده شده است و کمتر شاهد این بوده‌ایم که خواننده‌ای با اشعار معاصر وارد عرصه آوازی شود و موفق گردد یا این اتفاقات محدود بوده است، ما ترجیح داده‌ایم فعلا استارت کار و ۳-۴دوره آغازین را بر روی داشته‌های کلاسیکمان پیش ببریم و بر آن پافشاری داریم. ضمن اینکه برنامه ریزی برای نشست‌های بعدی نیز صورت گرفته و در حال حاضر تا چند اجرای فصلی دیگر برنامه خواهیم داشت.
- برنامه های بعدی با چه مضمونی خواهند بود؟
پوستر جشنواره «حافظ و موسیقی»
دومین برنامه اردیبهشت سال آینده و در روز بزرگداشت سعدی با عنوان «سعدی و موسیقی» برگزار خواهد شد. بعد از آن در اواسط خرداد «خیام و موسیقی» و مهر ماه سال آینده «مولانا و موسیقی» را در جدول برنامه‌های هنری این بنیاد طراحی کرده و گنجانده‌ایم. پس از آن اما اگر بتوانیم تلفیق و پیوندی در زمینه آواز با اشعار شاعران معاصر ایجاد کنیم، چرا که نه! بسیار ایده خوبی خواهد بود و ما استقبال نیز خواهیم کرد. اما ابتدا در همین حوزه باید ثابت قدم شویم و خود را بهترمعرفی کنیم و بعد بپردازیم به مباحث دیگر.
- این نشست‌ها آیا تنها به ساز و آواز محدود می‌گردد یا گروه‌ها به اجرای تصنیف نیز می‌پردازند؟
خیر تنها آواز نخواهد بود. این کنسرت‌ها بر اساس اشعار حافظ است و محوریت آن‌ها با کلام است و شعر. نکته دیگر اینکه همه این اجرا‌ها از نظر نگرش و زاویه دید هنرمندان هر گروه به حافظ متفاوت خواهد بود. مثلا اجرای گروه آقای شفیعی بالطبع تحت تأثیر نگاه به حافظ و برداشتی که از اشعار او دارند با اجرای گروه جناب جهاندار یکسان نخواهد بود. اما موضوع و دیدگاه غالب، کلام حافظ است. حال ساخت و پرداخت این کلام و نحوه ارائه آن باز می‌گردد به هر گروه که ممکن است شامل تصنیف هم باشد. در هر صورت نتیجه این نگرش‌ها در این چند شب مشخص خواهد شد.
- دست اندر کاران و همراهان شما در اجرای این جشنواره چه کسانی هستند؟
همراهی مسلمِ بنیاد آفرینش‌های هنری نیاوران و نشرموسیقی «نوفه» که در ضبط این کنسرت‌ها به ما کمک می‌کند تا اجراهایی را با کیفیت خوب و به صورت مولتی تراک ضبط و در صورت امکان در آینده منتشر سازیم. مدیر صدابرداری (رضا عسگرزاده)، طراح گرافیک (بهارک حقوقی)، مسوول هماهنگی (پیام شمس)، عکاس (یاور طاهریان) و دیگر دوستان.
علاقمندان برای تهیه بلیط‌های این جشنواره می‌توانند به سامانه www.iranconcert.com مراجعه نمایند.
برنامه کامل جشنواره «حافظ و موسیقی»
دیدگاهتان را بنویسید