درست است که از دیرباز بار اصلی انتقال مفاهیم عاشورای حسینی را عمدتا مراسم‌های مذهبی و هیأت‌ها برعهده داشته‌اند، اما هنرمندان در زمینه‌های مختلف هنری همیشه یک پای توجه به واقعه عظیم عاشورا بوده‌اند.در این بین هنرهای تجسمی و ادبیات بیش از باقی هنرها در این مسیر ثابت‌قدم بوده‌اند و هنرهای نمایشی در قالب تعزیه و تئاترهای آیینی و گهگداری هم سینما و سریال‌های تلویزیونی به اندازه وسع خود تلاش کرده‌اند سهمی در عزاداری مردمی داشته باشند، اما نوبت به موسیقی که می‌رسد کمی ماجرا در ذهن عامه مردم متفاوت می‌شود. اصولا خیلی‌ها ابزار موسیقی را برای استفاده در زمینه‌های مذهبی ازجمله واقعه عاشورا چندان مناسب نمی‌دانند و تنها موسیقی مورد قبول‌شان در این زمینه همان سنج و دمام‌های بومیان جنوب کشور است که سال‌هاست بخش لاینفکی از عزاداری‌هایشان محسوب می‌شود با این حال اهالی موسیقی از سنتی و پاپ بارها تلاش کرده‌اند با استفاده از آنچه به‌عنوان هنر موسیقی فراگرفته‌اند، سهمی در ایام عزاداری عاشورا داشته باشند. شاید بسیاری از مخاطبان با کارهای خواننده‌های مطرح سنتی و پاپ ایران در زمینه عاشورا آشنایی چندانی نداشته باشند و این نکته احتمالا انگیزه‌ای شده تا سایت «موسیقی ما» در گزارشی جالب و تقریبا کامل (شامل آلبوم‌ها و تک‌آهنگ‌ها) مروری داشته باشد بر مهم‌ترین آثار اهالی موسیقی درخصوص عاشورا که بد ندیدیم با توجه به حال و هوای این روزها آن را منتشر کنیم.
آلبوم‌ها
«ساقی سرمست» اثر آریا عظیمی‌نژاد و محمدعلی کریمخانی یکی از پرمخاطب‌ترین آلبوم‌های عاشورایی است. اثری که در سال ٩١ و با آهنگسازی «آریا عظیمی‌نژاد» به بازار عرضه شد و قطعاتش هر سال در ایام منتهی به تاسوعا و عاشورای حسینی از رادیو و تلویزیون پخش می‌شود. آلبوم «ساقی سرمست» شامل ١٢ قطعه است. «اهل ماتم ١ و ٢» اثر محسن شریفیان است. شریفیان یکی از پژوهشگران موسیقی نواحی است که بیشتر در زمینه موسیقی جنوب کشور فعالیت می‌کند. موسیقی سوگواری در بوشهر، از نظر تنوع و کثرت ملودی، بخش اعظم موسیقی این منطقه را شامل می‌شود. این نوع موسیقی از نظر تعلق ملودی و مضمون با آیین‌های مذهب شیعه پیوند یافته است. شریفیان در سال ٩١ آلبوم «اهل ماتم» را در قالب ٢ لوح فشرده و با نام‌های اهل ماتم ١ و ٢ منتشر کرد. مجموعه اول شامل٢١ قطعه بود و در آن نوحه‌های پامنبری، مرثیه‌خوانی و نوحه‌های عزاداری مردانه و… شنیده می‌شد. همچنین در مجموعه دوم که ٢۴ قطعه داشت و لالایی‌های علی‌اصغر(ع)، نواهای سنج دمام بوشهر و برازجان و ذکر تشییع جنازه ازجمله قطعات آن بودند. «ماه مهربون» اثر بنیامین بهادری است که قبل از آلبوم معروف «٨۵» در سال ٨۴ ساخته شد ولی هیچ‌گاه به شکل رسمی منتشر نشد. ٢ قطعه «بوی محرمش میاد» و «عموم ابالفضل» در این آلبوم به شدت طرفدار پیدا کرد. «ذوالجناح می‌آید، بی‌سوار…» اثر رسول نجفیان است که در سال ٨٩ منتشر شد. این آلبوم متشکل از ١٠ نوحه سوگواری با نواهایی که قدمت چهارصد سالهای دارند، بود. این آلبوم ریشه در موسیقی نواحی و اقوام مختلف ایران دارد و با استفاده از همان نواها و اشعار توسط نجفیان بازخوانی شده است. علیرضا عصار که در همه دوره‌های کاری‌اش قطعات موسیقی مذهبی جزو لاینفک کارهایش بوده آلبوم «مولای عشق» را در سال ٨٢ روانه بازار کرد. محمد اصفهانی هم «گلچین» را در سالهای اولیه کارش روانه بازار کرد. این مجموعه ٩ قطعه‌ای در سال ١٣٧۶ منتشر شد و مضمون کلی این آلبوم عزای حسینی بود که قطعات «سقای تشنگان» و «نوگل نینوا» در این بین بیشتر از همه شنیده شدند. امیرحسین مدرس را هم که همه با اجرای برنامه «نیمرخ» می‌شناسند در طول ۵سال ٢ آلبوم با محوریت عزاداری حسینی به بازار عرضه کرد. نخست آلبوم «ماه نی» بود که در سال ٨۵ منتشر شد و ١٢ قطعه داشت که در همگی از اشعار و نوحه‌های قدیمی تهران استفاده شده بود. مدرس ۵سال بعد با همان حال و هوا آلبوم «خورشید» را با ٨ قطعه منتشر کرد که ٣ قطعه این آلبوم را امین تارخ دکلمه کرده بود. حامد رضوانفر و رضا رفیعی در سال ٨٢ «شعار شیعه» را با ١۵ قطعه و تلفیق سازهای الکترونیک و ایرانی روانه بازار کردند. مهدی مقدم هم سال ٨٧ آلبوم «سردار عاشق» را با قطعاتی چون «سردار عاشق»، «خاتون صبور»، «لالایی» و «علمدار» به شکل اینترنتی ارایه کرد. «غزل عاشورا»ی محمد حشمتی سال ٩٣ به بازار آمد که در آن چند نغمه عاشورایی هم بازسازی شده بود. حاج صادق آهنگران معروف هم که سابقه مداحی او نیازی به توضیح ندارد آلبوم «عطش و آتش» را به همراه «سیدمحمد میرزمانی» و با موضوع عاشورا منتشر کرد. کاری که غلام کویتی‌پور هم با انتشار آلبوم «غریبانه» انجام داد. البته کیفیت اثر کویتی‌پور و محبوبیت و مقبولیت عمومی‌اش بسیار گسترده‌تر بود. پویا بیاتی خواننده جوان پاپ هم آلبوم «شش گوشه» را برای نشان دادن ارادتش به امام حسین(ع) منتشر کرده که شامل ۶قطعه با موضوع عزاداری حسینی است. «هفتاد و دو» اثر مرتضی حیدری آل‌کثیر و مهدی المومن، «سلام اولسون» آلبوم حاج شهروز حبیبی از مداحان آذری‌زبان به ٢ زبان فارسی و آذری و آلبوم عاشورایی «سلام آقا» با حضور محسن چاوشی، رضا صادقی، محمد علیزاده و مهدی یغمایی دیگر آلبوم‌های مهم عاشورایی موسیقی ایران هستند.
تک‌آهنگ
در ارایه تک‌آهنگ‌های مناسبتی هم همیشه خوانندگان ایرانی حضور پررنگی داشته‌اند، بالطبع درخصوص عزای حسینی هم از این دست تک‌آهنگ‌های مناسبتی کم نمی‌توان پیدا کرد. تعداد تک‌آهنگ‌هایی که با محوریت عزای حسینی در این سال‌ها منتشر شده‌اند، بسیار زیادند اما تعدادی از بهترین‌های آنها همین‌هایی است که در ادامه می‌آوریم و می‌توانید به راحتی از طریق اینترنت آنها را دانلود و گوش کنید:
«شب دهم» اثر علیرضا قربانی، «مادرانه» اثر بنیامین بهادری، «توسل » اثر امیرعباس گلاب، «کاکا» اثر علی لهراسبی، «غروبا» کار مشترکی از غلام کویتی‌پور و احسان حق‌شناس، «قرص ماه خونین» اثر رضا صادقی، «خواب دیدم» اثر مشترک ماهان بهرام خان و هومن سودمند، «علمدار حسین» اثر شاهین آرین، «نشد» اثر علی عبدالمالکی که پیش از این هم تک‌آهنگ‌های متعددی ازجمله «عمو عباس» و «نفس بکش» را با محوریت عاشورا منتشر کرده، «راه کربلا» اثر محسن چاوشی، «محشر کبری» اثر علی اصحابی، «کربلا» اثر محسن یگانه، دو قطعه «قلب محرم» و «موج محرم» اثر مشترک بنیامین بهادری و سهراب پاکزاد، «کاروان آفتاب» اثر محمد قلی‌پور، «روز نهم» اثر علیرضا طلیسچی، «خاموش» اثر غلام کویتی‌پور، «شرمندتم» اثر حامد محضرنیا، «باغ و بهار» اثر امیرحسین مدرس، «بارگاه» اثر حسین توکلی، «تعزیه» اثر قاسم افشار و «ماتم» اثر امید علومی بخشی از مهم‌ترین آهنگ‌هایی هستند که خواننده‌های جوان ایرانی در سالهای مختلف در رثای شهدای کربلا منتشر کرده‌اند.
دیدگاهتان را بنویسید