موسیقی ایرانیان: هادی منتظری در سال ۱۳۳۴ در کرمانشاه متولد شد و به واسطه علاقهای که به موسیقی داشت از همان اوایل کودکی هر جا که صدایی یا نوایی از موسیقی سنتی ایران به گوشش میرسید بیاختیار بدان سو کشیده میشد و تا پایان آن به نوا گوش میسپرد تا اینکه خودش عاقبت ساز را به دست گرفت و نزد نوازنده چیره دستی به نام محمود مرآتی شروع به فراگیری موسیقی کرد. منتظری پس از دریافت دیپلم به دانشکده هنرهای زیبا میرود و در رشته موسیقی سنتی ایران به طور علمی و عملی مشغول تحصیل میشود و از وجود اساتید بزرگی چون نورعلی خان برومند، جواد معروفی، دکتر برکشلی، دکتر مسعودیه، استاد احمد پژمان، استاد علی تجویدی، دکتر داریوش صفوت، محمدرضا لطفی، علی اصغر بهاری و محمدرضا شجریان بهرهها میگیرد و پایه موسیقی خود را به واسطه این بزرگان محکم میکند. وی در مرکز حفظ و اشاعه مشغول تدریس بوده و کارمند رسمی مرکز سرود نیز است و با صداوسیما بهعنوان نوازنده و آهنگساز همکاری دارد. منتظری برای شناساندن موسیقی سنتی ایران همراه با گروه مسافرتهایی به کشورهای خارج کرده است. از جمله آثار هنری ایشان تمامی آثار گروه شیدا به خوانندگی استاد محمدرضا شجریان، استاد شهرام ناظری، استاد صدیق تعریف و… است. این نوازنده کمانچه معتقد است موسیقی در چند سال اخیر دچار رکود شده است و این حوزه نیاز به تغییر و تحولات اساسی دارد، در نتیجه مسئولان باید از این هنر حمایت کنند تا موسیقی دوباره به دوران شکوفایی و طلایی خود باز گردد. وی معتقد است متاسفانه هر کدام از مسئولان در ابتدا حرفهای امیدوار کننده میزنند اما به مرور زمان این حرفها نه تنها به مرحله عمل نمیرسد بلکه در حد حرف باقی میماند. با وی گفتوگویی انجام دادیم که از نظرتان میگذرد:
به عنوان سوال اول، وضعیت موسیقی را چطور ارزیابی میکنید؟
به طور کلی موسیقی در چند سال اخیر دچار رکود شده است. همه ما میدانیم که حوزه موسیقی نیاز به تغییر و تحولات اساسی دارد، در نتیجه مسئولان باید از این هنر حمایت کنند تا موسیقی دوباره به دوران شکوفایی و طلایی خود بازگردد. علی مرادخانی ۱۲ سال بر حوزه موسیقی مدیریت کرده است و در آن زمان موسیقی به کمک او جان دوبارهای گرفت که همه ما امیدواریم دوباره با تدبیر و کاردانی وی موسیقی از این مشکلات رهایی یابد. هر کدام از مسئولان در ابتدا حرفهای امیدوارکننده میزنند اما به مرور زمان این حرفها نهتنها به مرحله عمل نمیرسد بلکه در حد حرف باقی میماند، اما من از طرف همه از علی مرادخانی میخواهم که فکری به حال فرهنگ و هنر این مملکت کند زیرا این حوزه نیازمند حمایت دولت است.به نظر من صدا و سیما باید موسیقی اصیل و ساز را نشان دهد تا این حوزه به رشد و تعالی برسد، همچنین فضای مناسبی برای اشتغال فارغالتحصیلان موسیقی فراهم شود تا هنرمندان جوان بتوانند هنر خود را ارائه دهند. امیدوارم این حرفها شنیده شود و مسئولان بتوانند کاری برای هنر و بهویژه موسیقی انجام دهند.
آموزش موسیقی در چه وضعیتی قرار دارد؟
مشکلاتی که در زمینه آموزش موسیقی وجود دارد به مسائل اقتصادی برمیگردد، از اینرو آموزش، باید به صورت جدی حمایت شود. همچنین امروز، برخی در حوزه تدریس فعالیت میکنند که آگاهی و شناخت کافی به این حوزه ندارند. به طور مثال من سه سال است که در دانشکده آموزش نمیدهم زیرا رئیس دانشکده علمی کاربردی، خانمی است که لیسانس زبان دارد و این نشاندهنده این است که آموزش موسیقی چقدر مهجور واقع شده است. حتی اگر فردی
فوق دکترای زبان هم داشته باشد نمیتواند در حوزه موسیقی تدریس کند زیرا این فرد نسبت به موسیقی، اطلاعات کافی ندارد و این مساله سبب میشود حوزه آموزش از مسیر اصلی خود دور افتد. این مشکلات فقط به دانشگاهها برنمیگردد که در هنرستان موسیقی نیز این هنر با اصول درست آموزش داده نمیشود. هنرجویان نسبت به گذشته پیشرفت کردهاند و این پیشرفت، روز به روز بیشتر میشود، به طور مثال در زمان ما، فقط پنج نوازنده کمانچه وجود داشت اما امروزه تعداد نوازندگان حرفهای بسیار زیاد شده است به طوریکه هر کدام از این هنرجویان در آینده از اساتید برجسته موسیقی میشوند.متاسفانه افرادی به اسم آموزشگاه موسیقی دکانی برای پول پارو کردن باز کردهاند که این نشان دهنده این است که نظارتی در این زمینه صورت نمیگیرد. همچنین در آموزشگاههای موسیقی فلسفه، سفالگری، خوشنویسی و… تدریس میشود و برای اینکه پول بیشتری به جیب بزنند از اساتید حرفهای برای تدریس دعوت نمیکنند بلکه با هنرجویان مبتدی برای آموزش قرار داد میبندند.خوشبختانه موسیقی روال عادی خود را طی میکند البته گاهی بر سر راه این هنر موانعی گذاشته میشود که با کاردانی اساتید این موانع برداشته میشود. هنر در ذات یک ایرانی است و هنر با خون مردم ایران عجین شده است پس در نتیجه هر روز شاهد شکوفایی هنر هستیم.
نظرتان درباره تاسیس مکتبخانههای موسیقی چیست؟
تاسیس نهادهای بیشتر برای موسیقی لازم و ضروری است و باید در نخستین فرصت این اقدام انجام گیرد زیرا هر قدم مثبتی در جهت ترویج موسیقی ارزشمند است. همچنین موسیقی نواحی نیازمند حمایت مسئولان است و متاسفانه موسیقی نواحی و محلی ما بسیار مظلوم واقع شده است زیرا تمامی ژانرهای موسیقی در موسسههای خصوصی و دولتی و آموزشگاهها تدریس میشود اما موسیقی نواحی از یادها رفته است و در حال نابودی است. همانطور که میدانیم روز به روز اساتید این نوع موسیقی از میان ما میروند و بهترین تجربههای خود را با خودشان میبرند در صورتی که این تجربهها بسیار ارزشمند است و باید سینه به سینه به نسلهای بعد منتقل شود. به نظر من اگر بتوانیم در تمامی ژانرها از مکتبخانهها بهرهمند شویم موسیقی تبدیل به یک مدینه فاضله میشود زیرا همیشه به موسیقی و موسیقیدان کم توجهی شده است در نتیجه تاسیس مکتبخانهها میتواند موسیقی را دوباره زنده کند. همچنین مکتبخانهها به جشنوارههای موسیقی نواحی نیز کمک میکند زیرا هنرجویان در مکتبخانهها آموزش میبینند و هر آنچه که آموزش دیدهاند در جشنواره ارائه میدهند در نتیجه مکتب خانهها به بدنه جشنواره موسیقی نواحی نیز کمک میکند.به طور کلی تاسیس مکتبخانهها از همه نظر موثر و مفید است در نتیجه باید هر چه زودتر متولیان فرهنگی این امر مهم را به ثمر برسانند تا شاهد شکوفایی موسیقی نواحی و محلی باشیم.
مسئولان چگونه میتوانند به پیشکسوتان موسیقی کمک کنند؟
به نظر من مسئولان فرهنگی باید امید به آینده را در دل پیشکسوتان و هنرمندان جوان زنده کنند زیرا موسیقیدانها همیشه مهجور واقع شدهاند و حالا زمان آن رسیده است که مورد حمایت قرار گیرند. حمایت نهادهای دولتی دل خیلی از هنرمندان پیشکسوت را شاد میسازد زیرا این پیشکسوتان بهترین دوران زندگی خود را صرف این هنر متعالی کردند پس باید بعد از گذشت این همه سال شاهد تجلیل و قدردانی این عزیزان باشیم. همچنین بسیاری از پیشکسوتان محلی در تنهایی و به سختی روزگار میگذرانند اما هیچگاه راز دل خود را بازگو نمیکنند همچنین این هنرمندان محلی مشکلات مالی بسیاری دارند که این مشکلات باید به همت مسئولان برطرف شود. به نظر من توجه مسئولان سبب میشود تا قدر و منزلت هنرمندان شناخته شود و درخواست این پیشکسوتان این است که زحمات آنها مانند یک درخت پربار دیده شود.
به نظر شما فرهنگ سازی در زمینه موسیقی چگونه باید صورت گیرد؟
به نظر من فرهنگ سازی در موسیقی باید از سوی متولیان فرهنگی و نهادهای دولتی صورت گیرد زیرا مسئولان میتوانند مخاطبان را با موسیقی مناسب آشنا سازند و گوش آنها را به شنیدن این نوع موسیقی آشتی دهند. همچنین صدا و سیما باید بیشتر به موسیقی بپردازد زیرا موسیقی مظلوم واقع شده است و به کمک موسیقی میتوانیم در روح آنها نفوذ کنیم. به طور کلی رسانههای جمعی باید بیشتر از گذشته به موسیقی بپردازند البته باید موسیقیهای مناسب ارئه دهند زیرا در چند سال اخیر دیده شده است که صدا و سیما گاها موسیقیهای بی محتوا پخش میکند در نتیجه جوانان و کودکان با موسیقیهای غیر اصیل آشنا میشوند البته این به معنای آن نیست که نباید موسیقیهای دیگر گوش کنند بلکه باید به موسیقیهای اصیل و ایرانی گوش بسپارند زیرا موسیقی ایرانی انسان را به تفکر وامی دارد و ما باید این موسیقی را در سطح جامعه رواج دهیم. همچنین هنرمندان هم میتوانند با ارائه آثار مناسب در فرهنگسازی نقشی موثر داشته باشند زیرا در چند سال اخیر موسیقی مناسب منتشر نشده است پس در نتیجه هنرمندان و پیشکسوتان موسیقی باید فکری به حال موسیقی کنند. به نظر من موسیقی نیاز به بحثهای کارشناسانه دارد که متخصصین هر حوزه باید به این مسائل بپردازند.
دیدگاهتان را بنویسید