نخستین جشنواره ملی عود نوازی قشم با آیین رونمایی از فراخوان و هویت بصری این جشن موضوعی دوشنبه شب با حضور جمعی از مسئولان استانی و محلی و هنرمندان این ساز زهی زخمه ای در تالار آیینه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی منطقه آزاد نگین خلیج فارس آغاز به کار کرد.

عادل پیغامی دوشنبه شب در آیین آغاز به کار این جشنواره عود نوازی اظهار کرد: استعدادیابی علاقمندان به موسیقی، مهمترین هدف از برگزاری این جشنواره ملی است.

ساز زهی زخمه ای، سازهایی هستند که در آن ها نوازنده با زخمه زدن روی سیم ها، آنها را مرتعش می کند و در نتیجه صوت موسیقی انتشار می یابد.

وی ادامه داد: امیدواریم با توجه به عشق و علاقه جوانان قشمی به هنر موسیقی، بتوانیم زمینه‌ساز رونق فرهنگ و هنر در این جزیره باشیم.

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم توضیح داد: این جشنواره با هدف استعدادیابی و توانمندسازی علاقمندان به هنر موسیقی و کشف الماس‌های نهفته این هنر در دل جزیره با حضور اساتید و بزرگان موسیقی کشور برگزار خواهد شد.

به گفته پیغامی، استعدادهای درخشان موسیقی جنوب کشور و خلیج فارس از جزیره قشم باید به سراسر ایران و خارج از مرزهای این کشور معرفی شوند.

وی از اساتید بزرگ عرصه هنر و موسیقی همچون ارسلان کامکار، محمد منصور وزیری، رادمهر، اشعری، علی رضایی، قنبر راستگو و شمار دیگری از هنرمندان در این جشنواره تقدیر کرد و حضور آنان را برای تقویت حوزه فرهنگ و هنر قشم بسیار مهم ارزیابی کرد.

قرار است نخستین جشنواره ملی عودنوازان قشم با دبیری ارسلان کامکار چهارم اسفندماه ۱۴۰۲ در ۲ بخش دستگاهی و موسیقی در جزیره قشم برگزار شود.

صدای عودنوازان قشمی باید به نقاط مختلف جهان برسد

پیشکسوت حوزه موسیقی کشور گفت: جوانان قشمی علاقه زیادی به هنر موسیقی دارند و شایسته است صدای عودنوازان قشمی به نقاط مختلف جهان برسد.

ارسلان کامکار نیز در ادامه این مراسم اظهار کرد: به رغم اینکه موسیقی مورد بی‌مهری قرار دارد اما عودنوازان قشم همانند الماس در این جزیره می‌درخشند.

وی افزود: قشم با داشتن جوانان علاقمند به هنر، به یک مدرسه و مرکز هنری نیاز دارد تا علاقمندان بتوانند با بهره از کلاس درس اساتید بنام موسیقی کشور، بیش از پیش در عرصه‌های مختلف هنری به ویژه موسیقی، رشد کنند.

به گفته این پیشکسوت موسیقی کشور، هنرمندان عودنواز جزیره قشمی این ساز ثبت جهانی را همانند طلا می‌نوازند و با رعایت اصول علمی باید توان خود را قوی تر کنند.

وی تصریح کرد: خوشبختانه خمیرمایه هنر در وجود جوانان قشمی وجود دارد و مسوولان باید دغدغه‌های آنان را با ایجاد زیرساخت‌ها و آموزش علم و نُت موسیقی برطرف کنند.

هنر عود فرصتی برای مبادلات فرهنگی قشم با مردم جهان است

در ادامه این مراسم معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم گفت: با تقویت موسیقی عود در قشم می‌توانیم مبادلات فرهنگی این جزیره با نقاط مختلف جهان به ویژه همسایگان را توسعه دهیم.

ادریس راموز بیان کرد: براساس تاکید مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم، آماده کمک به توسعه معادلات میان فرهنگی با مردمان نقاط مختلف جهان هستیم.

وی ادامه داد: این جشنواره فرصتی است تا با تقویت هنر عودنوازان قشمی بتوانیم از این ساز ایرانی که ثبت جهانی شده در زمینه نفوذ فرهنگی بهره ببریم.

معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم بیان داشت: مراسم اختتامیه این جشنواره هنری اسفند ماه امسال با حضور هنرمندان کشوری در قشم برگزار خواهد شد.

آیین های موسیقی ازوا، لیوا، یامال، زار، حنابندان، جفتی یا دهل کسر و عود نوازی از جمله مهمترین آیین هایی هستند که توسط هنرمندان جزایر هرمزگان به ویژه جزیره قشم اجرا می شود.

موسیقی های ازوا، لیوا، یامال، زار، حنابندان، جفتی یا دهل کسر، عود نوازی، ساربانی، آواز ملوان ها، لالایی، موسیقی اهل سنت و موسیقی اهل تشیع از جمله موسیقی های آیینی در جزیره قشم است که این موسیقی ها در جزایر هنگام، لارک و هرمز در کنار آب های فیروزه ای خلیج فارس ویژگی های خاص خود را دارد.

ساز عود از روزگاران باستان، یادآور وفاق میان اقوامی است که بیش از ۲ هزار سال در کنار یکدیگر می‌زیستند.

عود یک ساز زهی زخمه‌ای با قدمت دیرین در ایران و خاورمیانه و یکی از مهم‌ترین سازهای بم مضرابی ایرانی است که هم در گروه‌نوازی‌های موسیقی کلاسیک ایرانی و هم در تک‌نوازی‌ بسیار کارآمد است. این ساز مانند بسیاری از دیگر سازهای زخمه‌ای، روی پای نوازنده قرار می‌گیرد و نوازنده با یک دست به انگشت‌گذاری روی وترها و با دست دیگر با مضراب به ساز نواختن می‌پردازد. بیشتر انواع این ساز دارای ده زه است که به‌صورت جفت بسته می‌شوند.

حضور ساز عود از روزگاران باستان تا دوران معاصر در نقش‌برجسته‌ها، دیوان شاعران و نگاره‌ها برای یادآوری همگرایی و وفاق میان اقوام و ملیت‌هایی است که بیش از ۲ هزار سال در کنار یکدیگر می‌زیستند.

کاسه صدای این ساز، گلابی‌شکل، تا حدودی بزرگ و دسته آن کوتاه است (در مناطق مختلف با ابعادی متفاوت) به‌طوری‌که وترها بیشتر روی کاسه طنینی امتداد دارند.

توانایی‌های ساز عود شامل حجم صوتی قابل‌ توجه به‌ویژه در محدوده صدای بم، اجرای نت‌های همزمان، استفاده از امکان رنگ‌آمیزی صوتی گوناگون و اجرای تکنیک‌های مختلف است. همچنین در ایران، قابلیت اجرای ردیف موسیقی دستگاهی را نیز دارد.

این ساز به ویژه در مناطق جنوب ایران در طیف گستردهای از رویدادها و آیین‌ها از جمله عروسی‌ها، رویدادهای فرهنگی، جشن‌ها، جشنواره‌ها، گردهمایی‌های خانوادگی و نظایر ان مورد استفاده قرار می‌گیرد و در استان‌های هرمزگان، بوشهر و خوزستان یکی از عناصر هویتی محسوب می‌شود که در ایجاد همدلی بین ساحل نشینان خلیج فارس، بختیاری‌ها و عرب‌های ایرانی نقش مهمی ایفا می‌کند.

این عنصر توسط همه جوامع با هر پیشینه و طبقه اجتماعی صرف نظر از سن، جنسیت، اعتقاد مذهبی یا منشا قومی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جزیره قشم با وسعت یک‌ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع از تنگه هرمز به موازات ساحل جنوبی ایران به طول ۱۳۵ کیلومتر و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر از توابع هرمزگان است و ۳۰۰ کیلومتر خط ساحلی دارد.

شهرستان قشم شامل جزیره‌ های قشم، هنگام و لارک با حدود ۱۵۰ هزار نفر جمعیت از تنگه هرمز به موازات ساحل استان هرمزگان به طول ۱۵۰ و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر در میان آب‌ های خلیج فارس گسترده شده است.

منبع: ایرنا