نگاهی به بازتاب‌های بین المللی مراسم خاکسپاری باشکوه یک خواننده محلی لر زبان

[ آمن خادمی – روزنامه نگار ]

مراسم تشییع باشکوه «سجاد رزمجو» به روایت تصویر

چند روز پیش و آن‌هنگام که «سجاد رزمجو» (خواننده‌ی لر) به دلیل سوختگی دار فانی را وداع گفت، مردم قومش با شرکت در مراسم خاکسپاری‌اش سنگ تمام گذاشتند و جز این انتظاری نمی‌رفت که او هم در لحظات خوش کنار مردم بود و هم در لحظاتِ غم‌انگیزشان و همین برای قوم لر کافی بود تا برای وداعش سنگ تمام بگذارند و به اصطلاح او را با اشک و خون به خاک بسپارند.

لرهای رسوم مخصوص به خودشان را دارند. وقتی کسی می‌میرد (فرقی ندارد آن شخص خویش و قوم باشد یا غریبه) تمامی مردم در مراسم وداعِ او حضور پیدا می‌کنند و این برخلافِ چنین مراسمی در شهرهای بزرگ است که میزان جمعیت حاضر در مراسم، به شکل کامل به جایگاهِ رسمی و مالی متوفی بستگی دارد. لرها اما با دست پُر به مراسم عزا می‌روند.

اما با دست پُر رفتن به چه معناست؟‌ وقتی کسی میمیرد، تمام اطرافیان و آشنایان و حتی همسایه‌گان برای صاحب عزا پول می‌برند تا خرج کفن و دفن و دیگر مراسمِ او شود. استدلالشان هم این است که هزینه‌های عروسی برنامه‌ریزی شده است و همه با دعوت می‌آیند و گاهی اوقات بدون هیچ جشنی هم می‌شود یک عروسی ساده برگزار کرد؛ اما عزا یک‌باره رخ می‌دهد و در این میان بسیاری از خرج‌ها الزامی است، شاید کسی آنقدر پول نداشته باشد که یک مراسم آبرومند برای شخص از دست داده‌اش بگیرد. لرها هیچ‌گاه نمی‌گذارند مرده‌ای به دلیل بی پولی خوار شود.

البته این رسم فقط برای مراسم عزاداری نیست و مردم این قوم حتی برای مراسم عروسی هم پول می‌برند تا به تازه عروس و داماد در اول زندگی کمک کنند. نکته جالب تمام این بده بستانهای مالی در مراسم عزا و جشن شادی این است که صاحبان مراسم پس از دریافت این پول باید تاریخ مراسم و اینکه هر شخصی چه مقدار پول کادو آورده است را یادداشت کند تا در بزنگاه شادی یا عزا آن را با توان مالی خود و البته نرخ تورم جبران کند. نکته‌ی جالب‌تر اینکه فقیر و غنی در این رسم با هم سهیم هستند؛ یعنی به فرض حتی اگر یک خانواده توانایی مالی برای مراسم عزا یا جشن خود را داشته باشد باز مردم با توجه به توانایی مالی خود پول می‌برند.

به نظر میرسد بازتاب خاکسپاری «سجاد رزمجویی» بهانه‌ی خوبی برای آشنایی رسانه با یک رسم خوب بود و شاید در این اوضاع با اطلاع رسانی درباره آن بتوان مشکلات این مراسم را کم‌تر کرد. این نکته که سجاد رزمجویی خواننده‌ای بود که برای قوم خوند و در شادی و غم کنار قومش ایستاد، شکی نیست؛ اما مردم لر حتی برای کهنسالان قومش هم مراسم باشکوه می‌گیرند حال که او هنرمند بود و سال‌های سال دل به دلِ مردمش داد و بدون هیچ مجوزی برای مردم قومش خواند.