زینب مرتضایی فرد: اگر تا چند سال پیش فقط یک ارکستر ملی و سمفونیک در میان مردم و هنرمندان مشهور بود حالا با کم‌کار شدن و تعطیلی فعالیت‌های ارکسترهای بزرگ دولتی در سال‌های اخیر، این ارکسترهای خصوصی هستند که روند تصاعدی در تاسیس پیدا کرده‌اند، هرچند افزایش این ارکسترها و رونق فعالیت فرهنگی بخش خصوصی اتفاق خوبی است، اما برخی کارشناسان هشدارهایی در این رابطه مطرح می‌کنند.
او به جام جم گفت: مشکلات کار ارکسترها در ایران بسیار جدی است. اگر تعداد ارکسترهای ثبت شده را بررسی کنیم، می بینیم با آمار قابل توجهی روبه رو هستیم. اما یک بررسی عمیق تر به ما نشان خواهد داد که یک سری نوازنده مشخص مدام برای نوازندگی از یک اجرا به اجرای دیگر می روند. به فرض مثال ما صد نوازنده داریم که در ده ارکستر روی صحنه می روند.
۱۵ ارکستر خصوصی با نوازنده های مشترک
صبور ادامه داد: ما ۱۵ ارکستر خصوصی داریم که اکنون مشغول فعالیت هستند. در این ۱۵ ارکستر همه اتفاقات مشترک است و اگر یکی از این ارکسترها در یک شب اجرا داشته باشد ارکستر دیگری نمی تواند اجرا داشته باشد، چون نوازنده ها مشترک هستند و می توانند تنها در یک اجرا حضور پیدا کنند.
مدیر موسسه ارکستر ایران افزود: ارکستر خصوصی متعلق به موسسه خصوصی است و نمی تواند به فعالیت هایی چون تربیت نوازنده بپردازد، همچنین نمی تواند گروهی را به شکل منسجم کنار هم نگه دارد. برای همین وقتی اجرا تمام می شود نوازنده ها به خانه می روند و تا اجرای بعدی دیگر حضور و تمرینی با هم ندارند.
او معضل بزرگ تشکیل ارکسترهای خصوصی در ایران را پیگیر نبودن و نظارت نداشتن وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی روی کیفیت کار گروه دانست و تاکید کرد: اگر سازوکاری باشد تا گروه هایی که درخواست ثبت ارکستر می دهند از نظر فنی مورد بررسی قرار گیرند این مشکلات کمتر می شود.
صندلی های خالی و نوازندگان آماتور
امین سالمی که رهبری ارکستر آکادمیک تهران را به عنوان یک ارکستر خصوصی بر عهده دارد، درباره افزایش ارکسترهای خصوصی به جام جم گفت: اضافه شدن ارکسترها به شرطی خوب است که نوازنده ها را حرفه ای تر کند. وقتی ارکسترها زیاد شود و به تبع آن تعداد نوازندگان هم بیشتر شود و تکنیک های مختلفی را کار کنند، می توان گفت اتفاق خوبی افتاده است.
این رهبر ارکستر افزود: اما متاسفانه این اتفاق نیفتاده و نوازنده ها به جای این که روی تکنیک کار کنند و زمان را برای قوی تر شدن در نوازندگی صرف کنند، راه پول درآوردن را پیدا کرده اند و بیشتر در این مسیر حرکت می کنند.
او ادامه داد: کار به جایی رسیده است که ما در برخی موارد با تداخل اجرایی روبه رو می شویم و تعداد نوازنده ها نصف می شود. مثلا از ده نوازنده ویلون پنج نفر به یک اجرا می روند و پنج نفر به یک اجرای دیگر. حالا صندلی های خالی نوازنده ها را روی صحنه چه کسی پر می کند؟ معلوم است دیگر، نوازنده های آماتور!
سالمی بیان کرد: به همین دلایل هم هست که طی چند سال اخیر حتی ارکسترهای فراوانی داشته ایم که پس از یک اجرا منحل شده اند. زمانی که در ارکستر آکادمیک تهران به عنوان یک ارکستر خصوصی کارمان را آغاز کردیم هیچ گروه دیگری به این شکل کار نمی کرد. بعد از آن گروه های زیادی کارشان را شروع کردند، اما خیلی زود منحل شدند.
او همچنین درباره نقش موسسه ارکسترهای ایران و وظیفه او برای ساماندهی ارکسترها گفت: وقتی یک موسسه خودش برنامه ندارد هدفش مشخص نیست. در چنین شرایطی ارکسترهای دولتی هم حاضر نیستند آن را به عنوان یک چتر حمایتی بپذیرند، چه رسد به این که ارکسترهای خصوصی هم به آن بپیوندند!
سالمی تاکید کرد: البته باشرایط و هزینه های فعلی کار کردن برای همه ارکسترها دشوار است و امیدواریم شرایط کمی بهتر شود و گروه ها بتوانند بهتر کار کنند.
این رهبر ارکستر اظهار کرد: تعداد نوازنده ها کم است، برای برخی سازها نوازنده خوب و کاملا حرفه ای نداریم. سالن های تمرین خصوصی گران است و هزاران مشکل دیگر هست که برنامه ریزی را برای کار دشوار می کند. حل و فصل این موارد نیازمند حضور یک مدیر جسور در دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و امیدواریم این اتفاق بیفتد.نکته ای که امین سالمی مطرح کرد باعث شد تا درباره حضور نوازندگان آماتور در ارکسترهای موسیقی پیگیری بیشتر کنیم و متوجه شدیم در بسیاری از اجراها نام هایی که به عنوان اعضای ارکستر اعلام می شود، روی صحنه نمی روند و تعدادی نوازنده دیگر به جای آنها به عنوان نوازنده روی صحنه می روند. به عنوان مثال این اتفاق در اجرای شهرداد روحانی و کنسرت خلیج فارس هم رخ داده است.
دیدگاهتان را بنویسید