انتقاد از نگاه تجاری به سریال‌های مناسبتی

رافعی در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان سریال‌های مذهبی و مناسبتی را برای مخاطبان جوان به‌روز و جذاب‌ کرد؟ گفت: من پیشنهادم این است که به ادبیات کهن خودمان برگردیم. به قصه‌هایی که نگاه مذهبی دارند رجوع کنیم. حتی اگر ساده ساخته شود تماشاچی احساس نزدیکی می‌کند؛ مثلا در ساخت سریال «یوسف پیامبر(ع) چندان تکنیک‌های عجیب‌وغریبی در کار نبود و داستانش را همه می‌دانستند اما چون داستان قرآنی بود برای مخاطب جذاب شد.

او افزود: اگر بتوانیم از منابع مذهبی خودمان داستان‌هایی پیدا کنیم و در زمان اکنون ایران به نمایش بگذاریم خیلی زیباست؛ مثلا اگر می‌خواهیم درباره پرهیزگاری یا نخوردن مال حرام صحبت کنیم، بیاییم این داستان‌ها را امروزی کنیم. شهید مطهری کتابی دارد به اسم «داستان راستان» که می‌توانیم این داستان‌های مذهبی که کسی سراغ آنها نرفته را در زمان حال روایت کنیم. من خودم  سال‌ها پیش فیلمی ساختم به اسم «ظهر روز دهم» که درباره عاشورا بود، ولی در تهران امروزی روایت می‌شد؛ داستان اینکه انسان چگونه به آزادگی و عدالت‌خواهی می‌رسد، ما مفاهیم قیام عاشورا را در موقعیت اکنون بازسازی کردیم و فیلم موفقی بود.

عباس رافعی با تاکید بر اینکه فیلم مناسبتی و مذهبی باید تاثیری بر مخاطب داشته باشد، گفت: نگاه مدیران صداوسیما نسبت به سریال‌های مناسبتی باید تغییر کند. هرسال همان سریال‌ها را می‌سازند و هر سال تاثیرگذاری کمتری بر جوانان دارد. سریال مناسبتی باید تاثیری داشته باشد و بعد پخش آن تحقیق کنند که تاثیرش را گذاشته یا نه.

این کارگردان در ادامه با انتقاد از شیوه قدیمی ساخت سریال‌های تاریخی در ایران، گفت: از نظر ساختاری و تکنیکی الان در هیچ کجای دنیا سریال‌ها بدون بهره‌مندی از تکنیک‌های دیجیتال کامپیوتری ساخته نمی‌شوند. سریال‌های تاریخی از (سی جی آی) استفاده می‌کنند؛ مثلا ۴۰ نفر را تکثیر می‌کنند تا ۴۰۰ هزار نفر دیده شوند و دکور به وسیله جلوه‌های ویژه ساخته می‌شود اما در ایران هنوز شهر کوفه و بلخ می‌سازند. ما دو تا دکور کعبه ساخته‌ایم؛ یکی برای فیلم مجید مجیدی و دیگری برای سریال «مختارنامه». سریال‌های تاریخی غربی مثل «بازی تاج و تخت» و «ارباب حلقه‌ها» در استودیو ساخته می‌شوند و هزینه‌ها کاهش پیدا می‌کند.

رافعی در پایان این گفت‌وگو در پاسخ به این پرسش که چرا سریال‌هایی با محوریت شخصیت‌های زن مذهبی و تاریخی به ندرت ساخته می‌شوند؟ گفت: در اسلام بانویی که بتواند تاثیرگذار باشد زیاد داریم. حتی در جنگ علیه داعش هم زنانی بودند که چه از لحاظ سلحشوری و چه روشنگری فعالیت‌هایی داشتند اما هیچوقت نامی از آنها گفته نشده است. اگر همپای سریال «مریم مقدس(س)» سریالی هم درباره حضرت زینب(س) می‌ساختیم خیلی می‌توانست تاثیرگذار باشد. یا مثلا درباره حضرت فاطمه(س) ما هیچوقت داستان کامل و تاثیرگذاری نشنیدیم و آنچه در روضه‌ها می‌گویند، ناقص است؛ این در حالی است که حرف برای گفتن درباره حضرت فاطمه (س) زیاد است احتیاجی هم نیست داستان‌پردازی‌های غیرواقعی بکنیم.