گفتگو با امیر دورلو

در سینمای قبل از دیجیتالی شدن و در دهه های ۴۰ و ۵۰ آپارتچی ها از جمله افرادی بودند که وجود آنها برای نمایش یک فیلم واجب بود اما کسی حضور آنها را احساس نمی کرد مگر اینکه یک فیلم پاره می شد و آن وقت بود که مخاطبان سینما به دلیل قطع فیلم احساس نارضایتی کرده و از آپاراتچی می خواستند تا فیلم را به سرعت درست کند.

مراد دورلو از قدیمی های شغل آپاراتچی در سینمای ایران که خاطرات بسیاری از سینما دارد و به بهانه روز  ملی سینما گفتگویی مفصل با او تدارک دیدیم.

دورلو می‌گوید: من برای تعویض پرده اکران سینما «ایران» به شیراز رفتم. پرده ای که در اختیار ما قرار گرفته بود یک متر از یک طرف بلند بود به همین دلیل از همکارم خواستم تا اضافی پرده جدید را ببرد و خودم رفتم تا پرده قدیمی را باز کنم. سوار بالابر شدم و بخشی از طناب های پرده را پاره کردم که ناگهان در ارتفاع ۱۷ متری بالابر خم شد و میله بالابر به کمرم گیر کرد، در نهایت به پایین پرت شدم و دنده هایم شکست. به تهران که بازگشتم بعد از مدتی به حوزه هنری رفتم و خواستم که خود را بازنشست کنم که در نهایت با ۴۲ سال بازنشسته شدم.

این آپاراتچی قدیمی با اشاره به روی کار آمدن سیستم دیجیتال در سینماهای کشور بیان می کند: با وجود آمدن سیستم های دیجیتال برای نمایش فیلم هنوز هم معتقدم هیچ چیز جای آپارات را نمی گیرد و امیدوارم دوباره آپارات به دلیل کیفیت متفاوتی که دارد روی کار آید. به عنوان مثال نمایش «جنگ ستارگان» روی پرده تخت که برای این نوع از سیستم نمایشی است، لذت بخش نیست در حالی که پرده قوس دار در هنگام نمایش جذابیت بیشتری دارد.

دورلو ادامه می دهد: متاسفانه این روزها ویدیوپروژکشن ها از کیفیت چندانی برخوردار نیستند و آن نور و رنگی را که می خواهیم هنگام نمایش به مخاطب نشان نمی دهند. یک مسئول آپارات یا نمایش فیلم مسئولیت نور و صدا را برعهده دارد و اگر نور و صدا او را راضی نکند، نمی تواند مخاطب را نیز راضی نگه دارد. علاوه بر آن هر آپارات در سینما به این معنا بود که یک یا ۲ نفر از کنار آن شغل داشتند، اما با آمدن سیستم دیجیتال شغل بسیاری از افراد از بین رفته است.

وی با اعلام اینکه اولین سینمای دالبی که در ایران راه افتاد سینما «استقلال» بود، می گوید: من بر اساس کتاب آموزشی که در اختیارم قرار داده بودند سیستم دالبی را در این سینما نصب کردم. البته قرار بود فردی به نام نیکلاس از ایتالیا بیاید تا سیستم دالبی این سینما را به صورت کامل نصب کند و وقتی هم که آمد سیستم را کاملا چک و تنظیم کرد و ۶ میلیون تومان دستمزد گرفت.

این پیشکسوت سینما در ادامه خاطره گویی هایش بیان می کند: من به مسئولان آن زمان گفتم به جای این همه هزینه، من سینماها را دالبی می کنم اما برای سینمای اول ۳ میلیون تومان و برای سینماهای بعدی ۱ میلیون تومان می گیرم. از من پرسیدند که چرا برای سینمای اول ۳ میلیون تومان می گیرم و من گفتم برای اینکه با ۲ میلیون آن می خواهم قطعات لازم برای دالبی کردن سیستم ها را خریداری کنم که البته این پیشنهاد من با موافقت همراه نشد.

آپاراتچی سینما «ریولی» تاکید می کند: بعد از آن قرار شد سیستم دالبی را در سینما «بهمن» نصب کنند که من گفتم این سیستم در سینما «بهمن» جواب نمی دهد و پیشنهاد دادم تا سینما «سپیده» که آن دوران از رونق بسیار کمی برخوردار بود دالبی شود که دالبی کردن این سیستم توسط من صورت گرفت ولی در نهایت به نام کسان دیگری ثبت شد.

وی توضیح داد: طی سال ها فعالیت من در هنگام نمایش فیلم با آپارات، تنها فیلمی که با استقبال بسیار بالایی همراه شد فیلم «کتاب آفرینش» ساخته جان هیوستون بود که این فیلم به مدت ۸ ماه به نمایش در آمد. «کتاب آفرینش» ۳ ساعت و ۲۰ دقیقه بود که شامل ۱۸ حلقه فیلم می شد. با توجه به اینکه تعدادی از سینماها با هم این فیلم را نمایش می دادند، فیلمبرها از یک سینما به سینمای دیگر در حال حرکت بودند تا مردم بتوانند فیلم ها را ببینند.

این آپاراتچی می گوید: من در سینماهایی کار می کردم که فیلم ایرانی نمایش نمی دادند و ما همزمان با تمام دنیا فیلم های خارجی اکران می کردیم حتی به خاطر دارم که اکران فیلم سینمایی «کینگ کونگ» را ساعت ۱ شب آغاز کردیم.

امیر دورلو در پایان توضیح می دهد: طی سال ها فعالیت خود در سینما به عنوان آپاراتچی تمام تلاشم را کردم که به بهترین نحو کارم را انجام دهم و همچنان بعد از این همه سال از انتخاب شغل خود بسیار راضی هستم.