شامگاه ۳۰ فروردین ماه، مراسم بزرگداشت هنرمند و موسیقیدانی برگزار شد که امروز ارکستر سمفونیک تهران وجود خود را مدیون تلاش و پشتکار اوست. در این مراسم دکتر امیراشرف آریان‌پور از «روبیک گریگوریان» به عنوان یکی از «ابرمردهای موسیقی ایران» یاد کرد.
به گزارش خبرنگار بخش موسیقی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، مراسم بزرگداشت روبیک گریگوریان ـ آهنگساز و رهبر ارکستر سمفونیک تهران ـ به همت موسسه ترجمه و تحقیق «هور» با حضور «گریکور آراکلیان» سفیر کشور ارمنستان در ایران در باشگاه فرهنگی هنری «آرارات» برگزار شد.
در ابتدای این مراسم «سوریک آبنوسیان» رییس هیات مدیره موسسه هور مختصری درباره مشترکات فرهنگی ارامنه و ایرانیان صحبت کرد و همچنین به نقش ارامنه در فرهنگ و هنر ایران پرداخت. در ادامه این مراسم دکتر امیراشرف آریان‌پور موسیقیدان و استاد دانشگاه گفت: از دوران نوجوانی دوستان ارمنی زیادی داشتم که هر کدام بهتر از دیگری بودند، چیزهای زیادی ما را به هم نزدیک می‌کرد اما آنچه بیش از همه ما را به یکدیگر پیوند می‌داد عشق به موسیقی کلاسیک بود.
او ادامه داد: ارامنه این توانایی را داشتند که بسیاری از صفحه‌های موسیقی را به دست بیاورند. اما چون ما ارمنی نبودیم این صفحه‌ها را نداشتیم. سپس آریان‌پور با لحن طنزآمیزی بیان کرد: شاید هم دلیل دوستی من با ارمنی‌ها نوعی سوء استفاده بود تا صفحه‌های موسیقی کلاسیک را به دست آورم. این موسیقیدان تصریح کرد: ارامنه عامل به اوج رساندن موسیقی کلاسیک در ایران بودند، اگر آنها به موسیقی ما خدمت نمی‌کردند و به ایران نمی‌آمدند، امروز فرق بین موسیقی باخ، موتزارت و … را نمی‌دانستیم.
آنها سال‌ها در هنرستان موسیقی خدمت کردند و استادان هنرستان نیز بیشتر از ارامنه بودند، مثل «افلیا»، «کومباجیان»، «سرکیسیان» و … آریان پور در ادامه سخنانش اظهار کرد: هنرستان موسیقی که ما در آن زندگی می‌کردیم به طور کلی دست ارامنه بود و ما ایرانی‌ها نباید خدمت آنها را فراموش کنیم، چرا که در حال حاضر نیز افتخار داریم از وجود کسانی چون «لوریس چکناواریان» و «وارطان ساهاکیان» بهره‌مند باشیم.
این استاد دانشگاه همچنین گفت: میان دوستان ارمنی که داشتم دو نفر استثنا بودند و با همه فرق دارند. گریگوریان و «آمانوئل» دو ابرقدرت و دو ابرمرد بودند. چند سالی که شاگرد روبیک گریگوریان بودم، هرگز او را عصبانی ندیدم او همیشه خونسرد بود و باید بگویم او یک یگانه بود و کاش این بزرگواران همیشه در موسیقی ما باشند.
او درباره روبرت گریگوریان بیان کرد: او خیلی اتفاقی در «تفلیس» متولد شده بود چرا که اصلیت‌اش شیرازی بود . پس از مدتی به خاطر نابسامانی ترک تفلیس گفت و به تبریز آمد، آن زمان تبریز مهم‌ترین شهر هنری ایران بود، چرا که با کشورهای همسایه‌ای در ارتباط بودند که همه هنرمند بودند. همچنین خیلی از اپراها اولین بار در تبریز به روی صحنه آمد، برای همین بود که اقامت در تبریز برای هنرمندان جالب بود.
امیراشرف آریان‌پور درباره اولین کنسرت گریگوریان توضیح داد: او سال ۱۳۱۹ به تهران آمد تا اولین کنسرتش را برگزار کند. آن کنسرت اجرای بسیار موفقی بود، چرا که گریگوریان اجرایی بسیار پرشور ارائه داد و طوری هنر زیبای خود را آشکار کرد که ما را به آینده‌ی درخشان خویش امیدوار ساخت. وی افزود: از سال ۱۳۱۳ تا ۱۳۲۰ رییس هنرستان موسیقی سرهنگ «مین‌باشیان» بود. شاید تعجب کنید که یک سرهنگ و موسیقی ربطی به یکدیگر نداشته باشند اما در قرن نوزده این چیزها مرسوم بود.
یکی از کارهای مین‌باشیان این بود که ۱۰ نوازنده از چکسلواکی برای تعلیم به هنرستان موسیقی دعوت کرد و به این ترتیب وضع هنرستان موسیقی خیلی خوب شد. این استاد دانشگاه درباره سایر اقدامات مین باشیان عنوان کرد: مین‌باشیان مجله موسیقی را تاسیس کرد اما متاسفانه در سال ۱۳۲۰ کشورهایی به صورت ناجوانمردانه به ایران حمله کردند و سرهنگ مجبور شد به تشکیلات نظامی برگردد.
سپس وزیری مدیر هنرستان شد. وزیری هنرجوها را مجبور کرده بود که باید کنار هر سازی، ساز تار را هم بنوازند. راست هم می‌گفت، چرا که باید در کنار موسیقی اروپایی با سازهای ایرانی هم آشنا می‌شدیم اما این باعث شد عده‌ای هنرستان را ترک کنند و ۱۰ نوازنده چک نیز به کشور خود بازگشتند.
آریان‌پور در بخش دیگری از سخنانش به زمانی اشاره کرد که پرویز محمود رییس هنرستان عالی موسیقی تهران شد. او در این رابطه توضیح داد: وقتی پرویز محمود رییس هنرستان شد از روبیک گریگوریان دعوت کرد که به او کمک کند و در امور ارکستر سمفونیک تهران نیز او را یاری دهد. روبیک در این زمینه فعالیت‌های بسیاری داشت. ضمن اینکه بار هنرستان بیشتر بر دوش او بود.
این موسیقیدان درباره رابطه خود با گریگوریان گفت: ما هنرجوها همیشه با میل و رغبت نزد روبیک می‌رفتیم و او با رویی گشاده مشکلات ما را حل می کرد، هیچ وقت او را آقای گریگوریان صدا نمی‌زدیم، همیشه او را موسیو روبیک می‌خواندیم. آریان‌پور درباره سایر فعالیت‌های گریگوریان عنوان کرد: او یک «کوارتت زهی» ساخت که خودش در آن « ویلن اول» را می‌نواخت. اقدام دیگرش این بود که هنرستان را به خوبی هدایت می‌کرد و با کمک تشکیلات پرورش افکار جوانان ارامنه، دو جلد کتاب منتشر کرد که یکی از آنها برای آواز جمعی و دیگری برای آواز به همراهی پیانو نوشته شده بود.
او با اشاره به اینکه در گروه «کر» گریگوریان «تنور» بوده است، افزود: آن زمان در گروه کر می خواندم. مثل امروز نبودم حنجره‌ام صدایی داشت. وقتی کوارتت و گروه کر گریگوریان در مراسم‌های فرهنگی شرکت می کردند، آنقدر تشویق می‌شدیم که گاهی مجبور می‌شدیم، یک اثر را چهار بار بخوانیم.
آریان‌پور برگزاری کلاس‌های شبانه موسیقی برای عموم را، یکی از اقدامات مثبت گریگوریان دانست و یادآور شد: محل کلاس‌ها همان تالار وحدت فعلی بود. یک سالن باریک که اندازه صد نفر ظرفیت داشت. او باعث شد موسیقی رواج پیدا کند. این هنرمند در همین رابطه اضافه کرد: در سال ۲۶ اداره‌ای به اسم هنرهای زیبا تشکیل شد، هنرستان موسیقی دیگر استقلالی از خود نداشت، برای همین «پرویز محمود» شرایط را تحمل نکرد و از ایران رفت.
این باعث شد که روبیک رهبر ارکستر سمفونیک تهران شود. با رفتن پرویز محمود از ارکستر، بودجه ارکستر سمفونیک تهران کم شد اما روبیک با پافشاری و مکاتبه های بسیار توانست ۱۶ هزار تومان بودجه بگیرد. این باعث شد که مشکلات ارکستر سمفونیک تهران حل شود و ارکستر به کار خود ادامه دهد.
او درباره آخرین ارتباط خود با روبیک گریگوریان اظهار کرد: روبیک در آمریکا زندگی می‌کرد اما همیشه می‌گفت، عاشق ایران است و پس از اینکه بازنشسته شود به ایران بازمی‌گردد. راست هم می‌گفت روبیک فقط شش سال تا بازنشسته شدن فاصله داشت. اما ورود به ایران میسر نشد و در سال ۶۹ در آمریکا درگذشت.
به گزارش ایسنا، قرار بود سخنرانی دوم بر عهده شاهین فرهت آهنگساز و موسیقیدان باشد اما به دلیل مسافرت او، «فرید دهدزی» سخنرانی این مراسم را بر عهده گرفت. او سبک و آثار هنری به جا مانده از گریک گریگوریان را مورد نقد و بررسی قرار داد و متذکر شد: زیباترین ترانه‌های به جا مانده محلی ایران همه به تنظیم گریگوریان است. این پژوهشگر در بخشی از سخنانش ارامنه را دارای نقشی پررنگ در فرهنگ موسیقی ایران دانست و یادآور شد: روبیک فردی است که در دوران معاصر از آهنگسازان مدرن محسوب می‌شود.
بخش دیگری از این مراسم به اجرای گروه کر روبیک گریگوریان به رهبری «رازمیک اوحانیان» اختصاص داشت که با اجرای ۱۰ قطعه از تنظیمات گریگوریان که شامل قطعاتی با گویش‌های محلی ایران از استان‌های گیلان، مازندران، فارس و چند قطعه ارمنی بود، همراه شد. پخش فیلمی درباره زندگی گریگوریان نیز مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت.
در پایان مراسم «روبرت بگلریان» نماینده ارامنه اصفهان و جنوب کشور روی سن رفت و ضمن قدردانی از برگزارکنندگان این مراسم سخنی کوتاه در مقام گریگوریان ایراد کرد.
به گزارش ایسنا، روبیک گریگوریان در سال ۱۲۹۴ در خانواده‌ای ایرانی‌الاصل ارمنی در شهر تفلیس، دیده به جهان گشود. او به همراه خانواده‌اش به ایران بازگشته و در شهر تبریز ساکن شد. او در کودکی نوازندگی ویلن را نزد پدرش «لئون» که از استادان نوزاندگی ویلن بود فراگرفت و پس از تحصیل در کنسرواتوار ایران، جهت ادامه تحصیل در رشته موسیقی و تکمیل هنر خود عازم پاریس شد و در مدرسه عالی موسیقی پاریس به کنسرواتوار ملی این شهر مشغول شد. موفقیت‌های گریگوریان پس از مهاجرت به امریکا استمرار یافت او به مدت سی سال رهبری ارکستر سمفونیک «بوستون» را در اختیار داشت.
دو قطعه «سوئیت ایرانی» و «عروس تاتراگوم» از شاهکارهای این موسیقیدان هستند. سرانجام وی در سن ۷۶ سالگی در بوستون آمریکا چشم از جهان فروبست.
دیدگاهتان را بنویسید