جدول سی و سومین جشنواره موسیقی فجر در حالی صبح امروز (۵ دی‌ماه) منتشر شد که به نظر می‌رسد، گروه‌های بین‌الملل سهم قابل توجهی در این رویداد خواهند داشت. هنرمندانی که قرار است از کشورهای مختلف به ایران سفر کنند و به میزبانی سه سالن یعنی تالار وحدت، تالار رودکی و فرهنگسرای نیاوران روی صحنه بروند. در این گزارش می‌توانید با ۱۹ گروه خارجی که برای اجرا در جشنواره موسیقی فجر راهی ایران هستند، آشنا شوید.
- تریو اکشیلکن
گروه موسیقی «اِکشیکلِن» از همان آغاز فعالیتش که بیش از بیست سال از آن می‌گذرد، در آثار خود بر موسیقی معاصر تمرکز داشته‌است. آنها ابعاد صوتی آثار آهنگسازان معاصر مغلوستان را با تنظیم‌های متمایز و برجسته و با سازهایی از مغولستان و تکنیک‌های آوازی آسیای مرکزی در هم‌آمیخته و اجرا کرده‌اند. برخی از قطعات آنها تزئینات و صداهای شفاف موسیقی مجلسی را وام گرفته و برخی دیگر با نیروی مسحورکننده‌ی سنت‌های موسیقی فولکلر مغولاستان آمیخته و ما را از صدای سم اسبان مغولستان به سکوت زلال صحرای گوبی می‌کشاند. اما ویژگی اصلی موسیقی آنها نیروی گیرا و عمیقاً برخاسته از طبیعت آن است. در اجراهای این گروه، نغمه‌هایی از سنت‌ها شمنیست یا بودیست، که در آسیای مرکزی نیز وجود دارد، با تنوع بیان و تنظیمات ظریف پیچیده بر جان و دل مخاطبان می‌نشیند.
اعضای این گروه ۲۱ دی‌ماه در تالار رودکی روی صحنه خواهند رفت.
- تریوی وایلداسترینگز
تریوی «وایلداستریگز» در سال ۲۰۱۴ در لیوبلیانا با همکاری ویلن‌نواز اسلواک سبک جز، پترا اُندرووف، نوازنده‌ی فرانسوی ویلنسل در سبک کلاسیک، توبی کوهن، و گیتاریست اهل بالکان اسلوونی، الکساندر کوزمیک، شکل گرفت؛ اعضای این گروه، با شور و شوق فراوان، پایبندی به هم و اشتیاق به خلق آواها و سبکی نوین کوشیده‌اند تا سبک‌های گوناگون موسیقایی را در مسیر خود با هم درآمیزند. موسیقی آنها که ریشه در موسیقی محلی و بداهه‌نوازی با تنظیم‌های و ریتم‌های پیچیده دارد، در قالب جریانی قدرتمند و ژرف شکوفا شده است. آنها اجراهای بسیاری هم در فضاهای باز با صحنه‌های بزرگ، و هم گالری‌های هنری و سالن‌های کوچک داشته‌اند. اعضای این گروه ۲۰ دی‌ماه در فرهنگسرای نیاوران روی صحنه خواهند رفت.
- شهید پرویزخان
استاد شهید پرویزخان برخاسته از خانواده‌ای‌ست که شش نسل آن سیتارنواز بودند. او یکی از مروجین پیشگام سبک موسیقایی ایتاوا است که از سه‌سالگی زیر نظر پدرش و استاد عزیزخان شروع به آموزش سیتار کرد. او همواره سخت کوشیده است تا ظرفیت‌های بی‌همتای ساز سیتار را نشان دهد و نوازندگی خلاقانه‌ی ریتمیک و پرشور تانتراکاری را به سنتی که بسیار متکی بر شیوه‌های آواز سنتی است (گایاکی) بازشناساند.
او دارنده‌ی جوایز ارزنده‌ی بیشماری از جمله جایزه «پادما شیری» از دولت هند و «جایزه آکادمی سانگیت ناتاک» است. آثارضبط شده صوتی و تصویری بیشمار، هوادارن اینترنتی زیاد از سراسر دنیا و جایگاه حرفهای متمایز در هند و سراسر جهان، او را به یکی از بزرگترین نوازندگان سیتار حال حاضر جهان بدل کرده است. موسیقی او بدیع و بسیط، ولی اشارات و اثرات آن بسیار زیاد و گوش‌آشناست. استاد شهید پرویزخان ۲۱ دی‌ماه در تالار وحدت روی صحنه خواهد رفت.
- فرانجسکو کفیسو
فرانچسکو کفیسو یکی از استعدادهای موسیقی جَز است. زمانی که تنها ۹ سال داشت، نخستین گام‌ها خود را در موسیقی جز برداشت و با موسیقیدانهایی که آوازه‌ی جهانی داشتند همکاری کرد. ملاقات ویتون مارسالیس در پِسکارا در فستیوال جز در ژولای ۲۰۰۲ لحظه‌ای سرنوشت‌ساز در زندگی حرفهای او بود. ماراسالیس که مبهوت استعداد و نوازندگی فرانچسکو شده بود، در سال ۲۰۰۳، او را با گروه هفت‌نفری خود به تور اروپا برد؛ فرانچسکو در آنجا در سالن‌های مهم بزرگترین شهرهای اروپا به‌روی صحنه رفت
.
او تاکنون جایزه‌های بسیاری را از آن خود کرده است: جایزه‌ی ملی ماسیمو اوربانی در اوربیساگلیا، جایزه‌ی یورو جَز در لکو، جایزه‌ی سازمان جهانی فستیوال‌های جز در نیویورک، جایزه‌ی رقابت‌های ساکسیفون در لندن، جایزه‌ی دجانگو دئور در رم و بسیاری دیگر. او در سال ۲۰۰۴ به‌عنوان مهمان ویژه در فستیوال موسیقی سانرمو شرکت کرد و در سال ۲۰۰۵، جایزه‌ی مجلهی مهم جز ژاپن، ژورنال سویینگ، را از آن خود کرد. در نظرسنجی مجلهی موسیقی جز ایتالیا، تاپ جز (بهترین‌های جز)، او استعداد سال شناخته شد. در سال ۲۰۰۶، دیپلم نوازندگی فلوت کلیددار را از مؤسسه‌ی وینسزو بلینی در کاتانیا دریافت کرد. او از سال ۲۰۰۸ مدیر هنری «جشنواره‌ی جز ویتوریا» در ویتوریا، زادگاهش، بوده است و در سال ۲۰۱۲ برای اجرا در مراسم المپیک به لندن دعوت شد. «۳» آخرین آلبوم اوست. این هنرمند ۲۹ دی‌ماه در تالار وحدت روی صحنه خواهد رفت.
- کوارتت کلنگه
به‌گفته‌ی رادیوی آلمان: «اعضای کوارتت کلنگه چهار موسیقیدان با استعداد هستندکه به شیوه‌ا‌ی شگرف و حقیقتاً بدیع عمل می‌کنند.» مجلهی گرامافون در وصف آنها می‌نویسد: «آگاه به مسائل تاریخی، با آمادگی عالی در اجرا.»
این کوارتت در ژانویه‌ی ۲۰۱۷ در MIDEM در شهر کن بیش از پیش شناخته شد،. در بزرگترین و مهمترین فستیوال موسیقی دنیا که در آن جایزه‌ی بخش موسیقی کلاسیک را به انتخاب هیأت داوران دریافت کردند. هر چهار نوازنده‌ی کوارتت کلنکه فارغ التحصیل کالج موسیقی فرانتز لیتز از وایمار هستند. آنها از زمان آغاز فعالیت حرفه‌ای‌شان در سال ۱۹۹۴، در بیشتر رویدادهای موسیقی آلمان مانند جشنواره‌ی موسیقی مکلنبرگ‌وارپامرن، جشنواره موسیقی اشلسویگ‌هولشتاین جشنواره موسیقی راینگائو ، جشنواره تابستانی کیسینگن و جشنواره موتزارت وورتسبورگ و ساکسونی شرکت داشته و در خانه بتهوون در بن و در کاخ ریاست جمهوری بلوو و سالن‌های بسیاری به اجرای موسیقی پرداخته‌اند. نوازنگان موسیقی مجلسی مطرح که گاه به این گروه می‌پیوندند عبارتند از کریستینا فاسبندر (فلوت)، راگنا شیرمر (پیانو)، مارتین اشتادفلد (پیانو)، هارالد شونوگ (ویولا)، کلمنس تروتمن (قره‌نی) و اعضای کوآرتت هنشل و کوآرتت ووگلر
.
اعضای این کوارتت ۲۴ دی‌ماه در فرهنگسرای نیاوران کنسرت می‌دهند.
- گروه رنسانس
گروه «رنسانس» در سال ۱۹۶۹ در بلگراد تشکیل شد؛ این گروه قدیمی‌ترین گروه حرفهای موسیقی قدیم در یوگوسلاوی قدیم و جنوب‌شرقی اروپا است و همچنین بیشترین اجراها را در سطح اروپا داشته است. رنسانس بیش از چهار دهه است که بیش از سه‌هزار کنسرت در اروپا، افریقای شمالی و خاور میانه داشته‌است و در فستیوال‌های زیادی در یوگسلاوی سابق و دیگر کشورها شرکت کرده است. (بموس در بلگراد، فستیوال تابستانی دوبرونیک در کرواسی، جشنواره‌ی موسیقی قدیم پانونین در لهستان، جشنواره موسیقی قدیم در اشتوتگارت، گردهمایی باخ در لایپزیگ،۷۵۰امین سالگرد شهر برلین،جشنواره مدیترانه در باری ایتالیا، جشنواره‌های بین‌المللی موسیقی قدیم در رومانیا و…). این گروه که به تفسیر تاریخی رنسانس پایبند است، دارای رپرتواری غنی است که گستره‌ی چشمگیری از قطعات موسیقی قرون‌وسطی، رنسانس و باروک و همچنین موسیقی سنتی مردم بالکان را شامل می‌شود. با کوشش اعضای این گروه، پژوهش‌های موسیقی قرون‌وسطی و رنسانس به سیستم آموزشی صربستان معرفی شد و آنها در دانشگاه‌ها و دبیرستان‌های بلگراد در این حوزه مشغول تدریس هستند. در سال ۲۰۰۴ این گروه مرکز موسیقی قدیم را تأسیس کرد که موسیقیدانهایی را که مشتاق بودند تا در پژوهش‌ها و اجرای موسیقی قدیم مشارکت داشته باشند گرد هم آورد
.
گروه «رنسانس» ۲۷ دی‌ماه در تالار رودکی روی صحنه خواهد رفت.
- مارکو بیزلی
مارکو بیزلی در سال ۱۹۵۷ در شهر پورتیشی در نزدیکی شهر ناپل به‌دنیا آمد. طی دوران تحصیلش در رشته‌ی موسیقی در دانشگاه بولونیا، به مطالعه‌‌ی دو سبک اصلی اواخر رنسانس – رسیتار کانتاندو (recitar cantando ) و چندصدایی مقدس و سکولار- پرداخت. او سپس فعالیت حرفهای خود را در اجرا آغاز کرد و به سرعت بر روی صحنه‌ی مهمترین سالن‌های اجرا از موتسارتیوم در سالزبورگ تا کونسرت‌گبوی در آمستردام از آکادمیا دی سانتا در رم تا مرکز لینکولن در نیویورک ظاهر شد. شخصیت مارکو بیزلی در جایگاه یک خواننده، بازیگر و نویسنده است. پژوهش‌های فردی او در باب تولید آوازی و وضوح متن‌های خوانده شده مورد استقبال بسیاری قرار گرفته است. در سال ۲۰۰۹، اتحادیه‌ی سالن‌های تئاتر و کنسرت هلند او را کاندید بهترین اجرای سال کرد. او آلبوم‌هاب بسیاری دارد که بیشتر آنها را با همکاری گروه آکوردون- که در سال ۱۹۸۴ با همراهی گویدو مورینی و استفانو روکو تشکیل داد- ضبط کرده‌است. او، در سال ۲۰۱۴، گروه را ترک کرد تا مسیری شخصی‌تر و مستقل‌تر را بدون ارتباط با نام گروه در پیش گیرد. آلبوم او با نام «داستان نیمه‌شب» در سال ۲۰۱۳ منتشر شد که در آن آواز بیش از پیش در قالب صدای یک روایت است: داستانی ژرف که با یک صدا حکایت می‌شود.
مارکو بیزلی ۲۲ دی‌ماه در فرهنگسرای نیاوران روی صحنه خواهد رفت.
- مانو کچه
مانو کچه یکی از برجسته‌ترین نوازندگان درامز است. موسیق‌دانی که هم در اجراهای زنده و هم استدیویی فعالیت دارد. او دنباله‌روی سبکی یکتا در نوازندگی‌است. آمیزه‌ای متمایز از ظرافت و قدرت که موسیقیدان‌ها و تهیه‌کنندگان همواره در پی آن هستند. کچه که نوازنده‌ی درامز منتخب پیترگابریل است در اثر بسیار موفق او به نام «پُتک» بسیار اثرگذار بود و کانون گروه او در اجراهای زنده‌ی اخیرش در تور جهانی «Back to front» است. همکاری درازمدت کچه با استینگ یکی دیگر از جنبه‌های بارز فعالیت حرفهای اوست؛ سبک متمایز او سهم چشمگیری در موفقیت بهترین اثر استینگ «مرد انگلیسی» در نیویورک داشته است. فعالیت کچه در جایگاه آهنگساز و رهبرگروه، بخش مهمی از فعالیت‌هایحرفه‌ای اوست. او تاکنون شش آلبوم با نام خود منتشر کرده که با اقبال گسترده روبرو شده‌است؛ مشخصه‌ی اصلی موسیقی او ادراک در خلق درون‌مایه‌های دقیق، آهنگین و گیرا، جریان یکتا و حس‌وحال ژرف آن است.
در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸، او ترکیب جدیدی از سه‌نوازی را تجربه می‌کند و در این سیاحت نوازنده باس فرانسوی، ژروم ریگارد و نوازنده گیتار، پاتریک منوگوییَن او را همراهی می‌کنند.
- همایون سخی
همایون سخی یکی از نوآورترین نوازندگان افغان رباب در نسل خود است. هنرمندی جوان با شخصیت و هویت موسیقایی پرجذبه. او آهنگساز، خواننده و موسیقیدان است. وی در سال ۱۹۷۶ در کابل به‌دنیا آمد. از ۱۰ سالگی شروع به فراگیری نواختن ساز رباب نزد پدر خود استاد غلام سخی به روش استاد-شاگردی کرد. در سال ۱۹۹۲همایون و خانواده‌اش به پشوار پاکستان مهاجرت کردند. در آنجا استعدادهای همایون بیش از پیش شد. آوازه‌اش به سبب نواختن آمیزه‌ای از راگاها و تصانیف بود. او در کنار بسیاری از خوانندگان و نوازندگان مشهور در صدا وسیمای پاکستان به اجرای برنامه پرداخت. در سال ۲۰۰۱ همایون به امریکا و فرمونت کالیفرنیا مهاجرت کرد. او سبک پیچیده و اصیل نوازندگی رباب خود را که سال‌ها درپاکستان پرداخته بود به آنجا برد و به‌پاس فعالیت‌هایش به عنوان نوازنده، مدرس و آهنگساز با اقبال و تشویق‌های ملی و بین‌المللی مواجه شد. او مدرسه‌ای برای آموزش موسیقی افغان تأسیس، سی‌دی آهنگ‌های معروف افغانی را ضبط کرد و به یک نوازنده پرطرفدار بدل شد.
همایون سخی به‌عنوان آهنگساز، با کوآرتت کرونوس، هانیبال لوکومبه و ارکستر فیلهارمونیک برلین همکاری داشته است. او به همراه ای. آر رحمان و هنرمندان برجسته زیادی در کنسرت موسیقی جهان متحد در سیراکیوس نیویورک اجراداشت.
همایون سازهای کلاسیکی را که رونق چندانی نداشتند از نو زنده کرد و مرزهای سنتی نوازندگی رباب را در هم شکست.
همایون سخی ۲۷ دی‌ماه در تالار وحدت روی صحنه خواهد رفت.
- ارکان اوگور و اسماعیل حکی
ارکان اوگور نخستین آلبوم خود به نام «بدون پرده» را در سال ۱۹۹۴ در آلمان منتشر کرد که ابعاد آوایی نوینی را آشکار می‌کرد. تا پیش از آن صدای ساز او تنها در کافه‌های کوچک استانبول و در آلبوم دیگر نوازندگان شنیده می‌شد. در سال ۱۹۹۶ ارکان یک تک‌آهنگ برای فیلم موفق «اسکیا» (راهزن) ساخت. او با پایبندی به فرم‌های اصیل، تفسیر جدیدی از موسیقی سنتی ترکی را ارائه داده است. علاوه بر آلبوم مشترک با اسماعیل حکی دمیرچی اوغلو او دارای آلبوم‌های متعددی است که در یکی از آنها به نام «هیچ» به همراه هنرمندانی همچون اوکان مورات اورتورک و دریا تورکان، موسیقی را از هر دو حیطه کلاسیک و محلی تفسیر کرده است.
ارکان اوگر در عرصه موسیقی استانبول فعالیت و در کنسرت‌ها و ضبط‌های استودیوی زیادی همکاری داشته است. شهرت او نه فقط به‌سبب نوازندگی گیتار بی‌پرده، کلاسیک و الکتریک بلکه به واسطه نواختن سازهای زهی اصیل ترکی دیگری از قبیل «باغلاما» نیز است.اسماعیل حکی دمیرچی اوغلو در ۱۹۵۷در پاراز ریزه در سواحل دریای سیاه ترکیه به‌دنیا آمد. در سال ۱۹۸۴ تحصیلات خود در هنرستان ملی استانبول را در حالی به‌پایان رساند که هم سازهای سنتی و هم سازهای مدرن از قبیل گیتار باس را می‌نواخت. در ابتدا به ارکستر موسیقی روحی آیانگیل ترکیه پیوست و بعد از آن به عضویت گروه کر پرآوازه‌ی روحی سو درآمد که سرپرستی آن را یک موسیقیدان محلی به نام روحی سو بر عهده داشت.
همکاری او با ارکان اوگور در سال ۱۹۸۸ آغاز شد. آنها در کنسرت‌های داخل و خارج از ترکیه اجرا داشته و دو آلبوم مشترک با هم منتشر کرده‌اند. اسماعیل حکی در سال ۲۰۰۴ یک آلبوم تکنوازی به نام «هر چه بادا باد» را منتشر کرد. ارکان اوگور و اسماعیل حکی دمیرچی اوغلو آلبوم جدیدشان به نام «دیدار با ناشناخته‌ها» را در مارس ۲۰۱۷ منتشر کردند.
این اجرا ۲۳ دی‌ماه در تالار وحدت روی صحنه خواهد رفت.
- تریو شوسون
این گروه با الهام از موسیقی ارنست شوسون- یکی از شاخص‌ترین موسیقی‌دان‌های یکی از دوره‌های مهم هنر فرانسه- نخستین کنسرت خود را در جشنواره دو کلیرک برگزار کرد. این آغاز فعالیت حرفهای این گروه بود. پس از آن، تریوی شوسون اجراهای متعددی را در اروپا، ایالات‌متحده و برزیل به‌روی صحنه برد.
این تریو، پس از پذیرفته‌‌شدن در آکادمی موسیقی مجلسی اروپا- که پشتیبان گروه‌های جوان و مشتاق و پیشرو است- از راه همکاری با موسیقی‌دان‌های مطرح موسیقی مجلسی گام‌های مهمی را در جهت پیشبرد فعالیت حرفهای خود برداشته است
.
تریو شوسون جایزه‌ی رقابت‌های بین‌المللی موسیقی مجلسی، ژورف ژواخیم در وایمر ۲۰۰۵ و لوح‌تقدیر رقابت‌های ژوزف هایدن در وین ۲۰۰۴ را برای بهترین تفسیر موسیقی مجلسی از آن خود کرد. به پاس این موفقیت‌ها، اتحادیه‌ی فرانسوی جریان هنری از تریوی شوسون درخواست کرد تا در برنامه «دکلیک» در سال ۲۰۰۵ که شامل اجرای زنده در رادیو فرانسه و اجرای تور کنسرت‌های بین‌المللی بود شرکت کند. پنجمین آلبوم این تریو با آثاری از شوسون، راول، شوبرت، چاپین، دبوسی، لیست، لنورماند، هایدن و هومل به‌تازگی منتشر است.
تریو شوسون ۲۷ دی‌ماه در فرهنگسرای نیاوران روی صحنه می‌رود.
- پروژه جز و شهر
میشایل کاهر هنرمند اتریشی است که قرار است در سی سومین جشنواره موسیقی فجر پروژه «جز و شهر» را رو ی صحنه ببرد. هدف از پروژه‌ی موسیقایی «جز و شهر» شناساندن هویت کنونی شهر گراتس است. شهری که پایتخت جز اتریش خوانده می‌شود. این پروژه بر اساس تجربه در پژوهش هنرمحور در مؤسسه‌ی جز دانشگاه موسیقی و هنرهای صحنه‌ای گراتس و اندیشه‌های کنونی در باب مطالعات موسیقی جز در مؤسسه‌ی پژوهش جز و درباره‌ی روند اروپا درخصوص جهانی‌سازی موسیقی جز است: مفهومی که شکل‌گیری هویت‌های محلی را از طریق تحولات و فرهنگ‌زدایی زبان جهانی جز شرح می‌دهد.
این پروژه ۲۰ دی‌ماه در فرهنگسرای نیاوران اجرا خواهد شد.
- لوکا چیارلا
لوکا چیارلا نوازنده ایتالیای ساز ویلن است. او به آسانی مرزهای سبک‌های موسیقایی را درمی‌نوردد تا مسیر موسیقایی خلاقانه‌ای را رقم زند و دنبال کند؛ نوعی اغواگری مسحورکننده از آواها، در توازن کامل قطعات آهنگ‌سازی‌شده و بداهه‌نوازی، توازنی بین آواهای سنتی و معاصر. او اجراهای موفقی را در فستیوال‌های موسیقی جز و کلاسیک و فستیوال‌های بین‌المللی داشته است و در بیش از ۵۰ کشور جهان به‌روی صحنه رفته است. از جشنواره‌ی جز مونترال تا مرکز هنرهای نمایشی هنگ‌کنگ از جشنواره‌ی سلتیک کانکشنز در اسکاتلند تا فستیوال ویلا-لوبس در ریودوژانیرو،از فستیوال جز ملبورن تا پارکو دلا موزیکا در ایتالیا. این هنرمند ۲۹ دی‌ماه در تالار رودکی روی صحنه خواهد رفت.
- آکی کورودا
خانم آکی کورودا نوازنده پیانو اهل ژاپن است. تحصیلات خود را در دانشگاه ملی هنرهای زیبای توکیو به اتمام رسانده و در ایتالیا زیر نظر پروفسور برونو متزنا (Bruno Mezzena) ادامه تحصیل داده است. وی برنده جایزه نخست مسابقات موسیقی فرانسه (۱۹۹۳) و مسابقات موسیقی معاصر (نود و هفتمین دوره) است. این هنرمند ۲۹ دی‌ماه در فرهنگسرای نیاوران رسیتال پیانو می‌دهد.
- ریکاردو ریبرو
ریکاردو ریبرو هنرمند پرتغالی است که برای حضور در جشنواره موسیقی فجر راهی تهران خواهد شد. او قرار است در کنسرتش موسیقی فادو اجرا کند. فادو سبکی از موسیقی مردمی است که ریشه‌های آن به احتمال زیاد به دهه ۱۸۲۰ میلادی و کشور پرتغال می‌رسد. فادو لحنی محزون دارد و موضوعات آن بیشتر درباره دریا و زندگی تهی‌دستان است. آشکار نیست که آیا اصل فادو از آوازخوانی دریانوردان پرتغالی است یا برگرفته از سبک‌های موسیقایی برزیلی مانند لوندوم و مودینها. واژه فادو به معنی سرنوشت و با واژه fate انگلیسی هم‌ریشه‌است. ریکاردو ریبرو ۲۶ دی‌ماه در تالار وحدت روی صحنه خواهد رفت. این در حالی است که بنیتا ساسو هنرمند سنگالی ۲۵ دی‌ماه و خومه کمته ۲۳ دی‌ماه در فرهنگسرای نیاوران روی صحنه خواهند رفت. همچنین گروه آیسو که سال‌هاست با همکاری ایران و اتریش فعالیت می‌کند، ۲۴ دی‌ماه در تالار وحدت اجرا خواهند داشت.
دیدگاهتان را بنویسید