مازیار صدری
موسیقی ایرانیان – غزاله سعادتی: مازیار صدی از جمله خوانندگانی است که با وجود آنکه درس طبابت خوانده اما علاقه عجیبی به موسیقی دوران گلها دارد. او دو آلبوم «معجزه تو» و «نواهای بهاری ایران زمین» را به زودی در داخل کشور راهی بازار موسیقی کشور خواهد کرد، صدری هر دو اثر را در سبک موسیقی گلها خوانده است و به اعتقاد او موسیقی گلها اوج اجرای آواز ایرانی است. این پزشک ایرانی می گوید: «در دوره ی گلها خوانندگان بزرگی چون استاد ان بنان، شهیدی و عبدالعلی وزیری نشان دادند که وجود حس و انتقال آن به شنونده از بالاترین تکنیک های آواز است و در بسیاری موارد نیازی به اوج خوانی وجود ندارد.»
مازیار صدری آموزش آواز را نزد استاد شاپور رحیمی در سن ۱۷ سالگی در کلاس های شبانه هنرستان ملی موسیقی تهران شروع کرد و بعد از هفت سال موفق به اتمام یک دوره تکرار ردیف اوازی ایرانی شد. وی همزمان به مدت دو سال نیز آموزش مقدماتی سه تار را نزد شادروان رضا وهدانی دید و در نهایت برای فراگیری سبک قدما (استاد طاهرزاده) و ردیف استاد نور علی خان برومند به محضر زنده یاد استاد رضوی سروستانی رفت و تا قبل از درگذشت آن هنرمند در سال ۱۳۷۹ در خدمتشان بود. از طرفی این خواننده تحصیلات پزشکی خود را در دانشگاه شهید بهشتی گذارند و پس از آن برای ادامه تحصیل به انگلستان رفت، همچنین صدری دوره تخصصی جراحی گوش و حلق و بینی را در ساوت همپتون، دوره تخصصی بیهوشی را در دانشگاه بسیار معتبر کمبریج و دوره فوق تخصصی مراقبت های ویژه (ای سی یو) را در شهر برایتون تمام کرد. او عضو کالج سلطنتی جراحان و همینطور کالج سلطنتی متخصصین بیهوشی و جامعه متخصصین آی سی یو بریتانیا است. با این هنرمند گفت وگویی کرده ایم که در ادامه می خوانید.
• آقای دکتر صدری چرا اغلب موسیقی های امروز دیگر ماندگار نمی شود، مشکل از چیست؟
-برای ماندگار شدن یک قطعه ی موسیقی شرایط خاصی لازم است. اول آنکه قطعه ی موسیقی اصالت و قدمت داشته باشد. نمونه این مسئله را در نغمه های کهن ردیف موسیقی و همینطور موسیقی نواحی شاهد هستیم. دوم آنکه شعر و ترانه موسیقی پیام و معنایی خاص را داشته باشد که آنرا از موسیقی های معمول جدا می کند و سوم آنکه اثر بدیع و تازه باشد. در سالهای پس از تاسیس رادیو ایران شرایطی مهیا شد تا آهنگسازان و نوازندگانی برجسته با الهام از موسیقی دستگاهی و استفاده از مبانی موسیقی علمی نوعی موسیقی را پدید بیاورند که همه مشخصه های بالا را داراست. این موفقیت در برنامه های گلها به اوج خود رسید و در کنار آثار بزرگ موسیقی سنتی که در این برنامه ها اجرا می شد، آثاری نو و علمی نیز عرضه شد که بسیاری از آنها در زمره ماندگار ترین آثار موسیقی اصیل ایرانی قرار گرفتند. در سالها ی اخیر نه تنها اصالت کارها ی اجرا شده بسیار کمتر است بلکه سطح اشعار و ترانه ها هم پایین تر آمده است. این مسایل با توجه به رواج بیش از حد بازخوانی تصنیف های قدیمی و جو تقلید در خوانندگان و مسایل مهمی چون عدم توجه اصولی به موسیقی های با کیفیت توسط ارگان های دست اندرکار و عدم پخش موسیقی با کیفیت از رسانه های ملی، همه و همه باعث نزول سطح موسیقی ارایه شده در بین مردم شده و در نهایت تنها تعداد انگشت شماری از آثار ماندگار گشته اند. علاوه بر اینها بدلیل نشر غیر اخلاقی و بدون اجازه آثار هنرمندان و نبود درآمد کافی برای بسیاری از هنرمندان سطح بالا، انگیزه هنرمندان برای تولید کارهای با کیفیت و ماندگار کمتر شده و بسیاری به تولید کارهای بازاری روی آورده اند که دارای خصوصیات لازم برای ماندگار شدن نیستند.
• اگر بخواهیم موسیقی دوره گلها را از نظر آوازی بررسی کنیم، چه فراز و فرودهایی برای این دوره خاص می توانیم در نظر بگیریم؟
مازیار صدری
– موسیقی گلها اوج اجرای آواز ایرانی است، این موسیقی آواز آراسته خوانندگان بزرگ را به میان مردم کوچه و بازار برد. در این دوره آواز که در دوره های قبل کمتر در بین مردم عادی رایج بود، به میان مردم آمد و شکوفا و مردمی شد. پیش از گلها آواز خوانان در برخی موارد به دلیل نشان دادن تکنیک و در برخی موارد بدلیل نبود دستگاه های تقویت صدا، عادت به بلند خوانی داشتند. در دوره گلها خوانندگان بزرگی چون استادان بنان، شهیدی و عبدالعلی وزیری نشان دادند که وجود حس و انتقال آن به شنونده از بالاترین تکنیک های آواز است و در بسیاری موارد نیازی به اوج خوانی وجود ندارد. در این دوره خوانندگانی با صداهای مخملی و پر حس چون استادان بنان و وزیری و گلچین، با صداهای پر صلابت و با شکوه همچون استاد ادیب خوانساری، با صدای زلال و ادوات تحریر زیبا همچون استاد گلپایگانی، و صدای قوی و شش دانگ همچون استاد ایرج خواجه امیری و استاد شجریان به عرصه آواز وارد شدند که هریک سبکی متفاوت داشتند و چنین تنوعی در سبک اوازی ما در هیچ دوره ای به این ترتیب مشاهده نشده و احتمالا نخواهد شد. اواز گلها همچنین با زمان حرکت کرد و با پیدایش شعر نو آن را به بهترین وجه با آواز تطبیق داد و حتی در دوران گلها شاهد اجرای آواز با ارکستر هم بودیم که به عنوان یک کار جدید جالب توجه بود.
• شما در لندن کلاس های موسیقی ردیف دارید، دراین باره توضیح دهید؟ چند هنرجو دارید و چه اصولی را آموزش می دهید؟
– بله من در تنها کلاس ردیف اوازی موسیقی اصیل ایرانی در لندن تدریس می کنم؛ ۱۴ هنرجو در این کلاس شرکت می کنند که خیلی علاقه مند هستند. این کلاسها حدود سه سال قبل به دعوت کتابخانه مطالعات ایرانی در لندن اغاز شد و تاکنون ادامه دارد، شاگردان کلاس همگی ایرانی هستند بجز خانمی که خواننده حرفه ای هستند و اهل کردستان عراق است.من در این کلاس ها تلفیقی از ردیف استاد عبدالله دوامی و استاد نور علی خان برومند را تدریس می کنم. در هر جلسه یک گوشه ی آوازی را تدریس می کنم.از پشرفت و پیگیری هنرجویان کلاس بسیار راضی هستم.
• آیا از میان آنها هنرجوی با استعداد داریم و اصلا چه شد به صرافت این افتادید که کلاس آواز دایر کنید؟ ایا هنرجوی خارجی هم دارید؟
– در کلاس ما چند هنرجوی با استعداد هم هستند که در سه سال آینده به حد اجرا خواهند رسید،در مورد اینکه چرا کلاس دایر کردم نخست اینکه پس از بازنشستگی استاد تورج کیارس، در انگلستان و در کل بریتانیا کلاس ردیف آواز وجود نداشت و برای حفظ این گنجینه اصیل ایرانی احساس وظیفه می کردم . دوم انکه استادانم شاپور رحیمی و زنده یاد رضوی سروستانی همواره من را به تعلیم دادن آواز تشویق می کردند و بعنوان شاگردی کوچک باید به قولی که به انها داده بودم عمل می کردم.
مازیار صدری
• درباره آلبوم های جدیدتان بگویید…
– من امسال دو آلبوم موسیقی ضبط کرده ام که هر دوی آنها با ارکستر متشکل از سازهای کلاسیک غربی و ایرانی اجرا شده اند. آلبوم اول با نام «معجزه تو» که در آن آهنگ هایی از من با تنظیم قابل تحسین آقای احسان توکل عرضه می شود. این آلبوم شامل شش تصنیف و چهار آواز است. آلبوم دوم با نام «نواهای بهاری ایران زمین» شامل اجرای ارکستری برخی از معروفترین تصانیف بهاری موسیقی اصیل ایرانی با تنظیم اقای احسان توکل است. در این آلبوم نیز چند آواز گنجانده شده است. سبک هر دو آلبوم بسیار به موسیقی گلها نزدیک است ولی برای زیبایی بیشتر، سازهای سنتی ایرانی همانند تار و سنتور و کمانچه در اکستر خودنمایی می کنند. همانطوریکه مطلع هستید در ارکستر گلها بندرت از سازهای سنتی ایرانی استفاده می شد.
دیدگاهتان را بنویسید