موسیقی ایرانیان – علی نامجو: شنیدن خبر از دست رفتن هنرمندان تلخ است و جانکاه. خاصه برای آنهایی که دل در گروی فرهنگ ایران و موسیقی ریشه دار این مرز و بوم دارند. با این وجود حالا دیگر این خبرها ظاهرا مسئولان حوزه موسیقی را تحت تاثیر قرار نمی دهد. گواه این موضوع خبرهای تلخی است که حاکی از زندگی سخت و جانکاه هنرمندان موسیقی نواحی دارد. بسیاری از آنها حتی برای تامین هزینه درمان و مصرف دارو با مشکل مواجه هستند. با این وجود نه اهل قیل و قال اند و نه فضایی که در آن رشد کرده اند این قیل و قال ها را به رسمیت می شناسند. روز گذشته خبر رسید «علی محمد بلوچ» خواننده و نوازنده قیچک بلوچستان هم از دست رفته است. خبر شنیدن این اتفاق ناگوار وقتی تلخ تر می شود که با محمدرضا درویشی هم سخن شوید و از زبان این استاد نامدار موسیقی ایران بشنوید: «ایشان دایره المعارف زنده موسیقی بلوچستان ایران و پاکستان بودند و فقدانش به هیچ عنوان جبران نخواهد شد». محمدرضا درویشی که دو سی دی آماده انتشارش از موسیقی زنده یاد علی محمد بلوچ در اختیار نشر ماهور است، امیدوار است کسی پیدا شود و به داد هنرمندان موسیقی نواحی سیستان و بلوچستان برسد. سایت خبری و تحلیلی «موسیقی ایرانیان» به این بهانه با «محمدرضا درویشی» گفت و گویی انجام داده ه شرح آن در ادامه مطلب آمده است.
آقای درویشی شما همکاری طولانی مدتی با روان شاد علی محمد بلوچ داشتید. ایشان چه جایگاهی در موسیقی نواحی ایران داشتند؟
استاد علی محمد بلوچ اگرچه سنی بیش از شصت و یکی دو سال نداشتند ولی دارای نوعی خبرگی بالذات بودند و از سوی دیگر استادان مهمی در موسیقی بلوچستان در زمینه آواز و قیچک حضرا دیده بودند. می شود گفت علی محمد بلوچ دایره المعارف زنده موسیقی بلوچ بود. فقدان این مرد لطمه ای بسیار سنگین بر پیکر موسیقی بلوچستان اعم از بلوچستان ایران و پاکستان بود. تقریبا می توان گفت نمی توان شخص دیگری را در جایگاه ایشان نشاند. در زمینه شاخت مقام ها، تعاریف و برداشت موسیقایی از داستان ها، افسانه ها و اساطیر فراموش شده موسیقی بلوچستان یا روایت های گوناگونی که اساتید مختلف از یک مقام داشتند. مثلا ایشان مقام زهیروک را با روایت چندین و چند استاد می زد. این خیلی مهم است یعنی ایشان در حوزه کاری خودش یک دانشمند بود. با از دست رفتن محمدعلی بلوچ ما یک گوهر گرانبها و غیر قابل تکرار را در حوزه فرهنگ ایران از دست دادیم. آن وقت که آقای بلوچ زنده بود مورد بی حرمتی قرار گرفت. حتی در شورای عالی موسیقی که پرونده آقای بلوچ را مورد بررسی قرار دادند به ایشان بی احترامی شد و در آنجا گفتند علی محمد بلوچ فقط یک ملودی تکراری را می زند. من همانجا اعلام کردم پرونده آقای بلوچ را ببنیدید چون شما اهل شناخت این موسیقی نیستید و صلاحیتش را ندارید. اگر بحث بر سر تکرار است که کره زمین هم قرن های قرن دور خودش می چرخد اگر بحث بر سر تکرار است همین کره قرن های قرن است که در محور خورشید می چرخد. اصلا منظومه شمسی هم در تکرار است. کهکشان راه شیری هم در تکرار است، اصلا کل هستی در تکرار است. سوال اینجا است که شما تکرار را در چه می بینید؟! این بحثی است که من در جلسه شورای عالی ارزشیابی موسیقی داشتم اما اعضای آن شورا ملتفت بحث من نشدند. استاد علی محمد بلوچ یک شاخص بود که تکرارش محال است… غیر ممکن است… . غیر ممکن است که دیگر کسی چون علی محمد بلوچ در این کره خاکی حضور بیاید افسوس و صد افسوس که دیگر مثل ایشان پیدا نخواهد شد. ایشان یک دایره المعارف زنده بود. اما ای کاش دایره المعارفی مکتوب بود تا می شد دوباره به آن مراجعه کرد. من آثار زیادی را از او منتشر کرده ام و الان هم دو سی دی در اختیار انتشارات ماهور است. البته اگر منتشرش بکند.
اگر بنا باشد به مسئولین حوزه فرهنگ توصیه ای داشته باشید، چه خواهید گفت؟
درباره توجه به استادان موسیقی نواحی تومن می گویم فعلا بقیه ایران را رها کنید. فعلا همین بلوچستان را بچسبید که افراد فقیری در سمت استادی دارند در آنجا زندگی می کنند و نان شب ندارند بخورند. فعلا بقیه ایران پیشکشتان. دختر همین علی محمد بلوچ محروم با مشکلات جدی و بیماری مواجه است و باید عمل جراحی انجام دهد. من شخصا با یکی از پزشکانی که از رفقای من است صحبت کرده ام تا هر کاری از دستش برمی آید انجام دهد و او هم پذیرفته فی سبیل اللله کار کند. سازمان منطقه آزاد چابهار باید هزینه رفت و آمد و اسکان این ها را در تهران بپردازد. علی محمد بلوچ قرار بود ماهیانه صد و پنجاه هزار تومان مستمری بگیرد. حالا که فوت کرده باید این مستمری را به همسرش بدهند. این کارها باید انجام بشود. ما استادان زیادی در منطقه بلوچستان داریم که با نیاز های مالی جدی مواجهند. اسحاق بلوچ نسب نان ندارد بخورد. باید به این هنرمند مستمری بدهند. او برای درد پاهایش دارو ندارد بخورد. در سیستان و زاهدان تعداد زیادی استاد داریم که تمام زندگی شان موسیقی است. آن هایی که مسئول امرند اگر به همین سیستان و بلوچستان هم برسند من پایشان را می بوسم.
دیدگاهتان را بنویسید