«برگزیده آثار رضا ورزنده (جلد اول)» به همراه یک لوح‌فشردۀ صوتی، با آوانگاری و تنظیم «رامین صفایی» و مقدمه و توضیحات شهاب مِنا توسط انتشارات «خنیاگر» در حالی منتشر شده که می‌توان این اثر را نخستین کتابی دانست که درباره این نوازنده برجسته سنتور منتشر شده است.
رضا ورزنده (۱۳۵۵تا ۱۳۰۵) یکی از مطرح‌ترین سنتورنوازان معاصر و نوازنده‌ای صاحب‌سبک است. او با سبک و شیوه‌ای کاملاً شخصی سنتور می‌نواخت و در هنر بداهه‌نوازی سنتور توانا بود. توجه به جملات آوازی، ریزهای پر، تحرک بسیار در اجرای جمله‌ها، سونوریته شفاف اما ویژه و خاص از ویژگی‌های ساز او به شمار می‌رود. سنتور او نیز منحصربه‌فرد بود و اندازه‌ای متفاوت نسبت به سازهای مرسوم داشت.
ورزنده هنگام نواختن معمولاً حوله‌ای روی سیم‌ها انداخته و سپس می‌نواخت. شخصی بودن و درونی بودن سبک ورزنده و عدم تدریس شیوه او سبب شد که شیوه سنتورنوازی ورزنده چندان گسترش نیابد. او بهمن‌ماه سال ۵۵ در حال نواختن سنتور درگذشت.
محمدرضا شجریان که خود با نواختن سنتور آشنایی دارد و دوره‌ای نزد ورزنده مشق سنتور کرده، مدتی پس از مرگ او گفت: «وقتی در سال ۱۳۵۵ ورزنده درگذشت، همان روز به یاد او قدری سنتور نواختم و بعد از آن دیگر دست به این ساز نزدم.»
اثر حاضر شامل ده قطعه ضربی برگزیده از نواخته‌های رضا ورزنده در هر یک از دستگاه‌ها و آوازهای موسیقی ایرانی (جز نوا و راست‌پنجگاه) است. نت‌نگاری هریک از قطعات به دو صورت است، هم در گام اصلی بر اساس اجرای ورزنده با سنتور یازده‌خرک می‌کوک و هم با انتقال، تنظیم و مضراب‌گذاری برای سنتور نُه‌خرک سُل‌کوک در راست‌کوک‌های متداول نگاشته شده است.
در مقدمه این کتاب، اطلاعاتی موثق درباره شرح‌حال، سنتور و مضراب خاص رضا ورزنده به‌همراه تصاویر و در لوح فشردۀ ضمیمه نواخته‌های ورزنده جهت درک بهتر صدادهی و حالات اجرایی او درج شده است.
این کتاب با هدف آشناییِ کلی با شیوۀ سنتورنوازی رضا ورزنده تهیه شده و گزیده‌ای از آثار او را در دستگاه‌ها و آوازهای مختلف در بر می‌گیرد. نگارنده در این مجموعه، تمامی تلاش خود را به‌کار برده تا آوانگاری قطعات تا حد امکان -چه از نظر استخوان‌بندی و چه از نظر تزئینات و ریزه‌کاری‌ها- به اجرای واقعی نزدیک باشد.
دیدگاهتان را بنویسید