محسن آقایی

گروه موسیقی بوشهری «آوای موج» با سرپرستی «محسن آقایی» از گروههای فعال و جوان کشور است که حدود ۱۰ سال است با وجود سختیهای مختلف و بسیاری از کمبودهایی که گروههای خودجوش موسیقی ممکن است با آن مواجه شوند تا به امروز پابرجا بوده و به فعالیتهای خود در قالب اجراهای مختلف جشنواره ای، کنسرتهای مستقل، ارگانی و اجراهای زنده تلویزیونی مشغول است. این گروه چندی پیش به عنوان سفیر فرهنگی ایران در جشنواره فرهنگی ایران -کره جنوبی به روی صحنه صحنه رفت که به همین بهانه گفتگویی با سرپرست فعال و پر انرژی «آوای موج» داشته ایم که در ادامه می خوانید.

گروه «آوای موج» از کجا و از چه سالی فعالیت خود را آغاز کرد؟
شهر بوشهر شهر بزرگی نیست و تعداد محله های این شهر انگشت شمارهستند. محله امام زاده جایی هست که من در آنجا بزرگ شدم و در بوشهر همه میدانند که یکی از زادگاههای غنی موسیقی بوشهر به حساب می آید. درست نیمه شعبان سال ۱۳۸۶ بود که با بچه های محله امام زاده تصمیم گرفتیم همانطور که شبها دور هم جمع میشویم و ساز میزنیم به صورت رسمی تر و منظم تر گروهی را تشکیل دهیم. آن بچه های ۱۲، ۱۳ ساله حالا اعضای گروه موسیقی آوای موج هستند. ما آن روز با هم عهد بستیم که تا جایی که میتوانیم صدای سازهایمان را به گوش مردم دنیا برسانیم. خب، راه بسیار سختی را تا این مرحله طی کرده ایم، مسیر رو خوب آمده ایم و طبعا راه زیادی هم در پیش رو داریم.

جالب شد، لطفا اعضای گروه را بیشتر معرفی کنید.
آماج عباسی، خواننده گروه هستند، سیاوش مهیمنیان، علیرضا فرحی، سهند امامزاده ای، مهدی گلستان و فرهاد گلگون نوازنده های عزیز گروهمان در سازهای ضربی، کوبه ای و پرکاشن هستند و البته آقای امین باسره نوازنده چیره دست عودند از بندر عباس، که یک سالی هست در خدمتشان هستیم. من هم که محسن آقایی، نوازنده نی انبان و سرپرست گروه آوای موج هستم. مهندس بهروز فرح شیرازی مدیر روابط عمومی گروه هستند و برای نمایش حرکات آیینی هم اخیراً هنرمند با تجربه کشورمان آقای هادی منوچهری ما را در کنسرتها همراهی میکنند. این بچه ها جمع صمیمی و ثابت گروه موسیقی آوای موج را تشکیل میدهند.

خیلی مختصر بفرمایید تا حالا مهمترین اجراهایی که داشته اید کدام ها بوده اند؟

آوای موج

سالی میشود که تمام لحظه های بچه های گروه با تمرین، اجرا و برنامه های هنری میگذرد، ولی خلاصه وار عرض کنم، توی این مدت تقریبا۲۰ کنسرت در سطح کشور داشته ایم که اولینشان کنسرت سال ۸۶ در بوشهر بود و آخری هم کنسرت برج آزادی و سالن ایوان شمس تهران در سال ۹۴ بوده اند. در حدود۳۰ جشنواره و همایش داخلی و بین المللی شرکت داشته ایم که نخستین آنها همایش منطقه ای موسیقی آواها و نواهای حماسی جنوب در سال ۸۸ و آخرینها هم جشنواره بین المللی موسیقی فجر سال ۹۴ و جشنواره مشترک فرهنگی ایران، کره جنوبی در برج میلاد در تیر ماه گذشته بود. در اکثر شبکه های تلویزیونی داخلی اجرای زنده داشته ایم که اجرای زنده شبکه ۲ به مناسبت شب عید نوروز امسال اجرای اخیر ما بود. در این برنامه با اجراهای زنده قطعاتی که اجرا کردیم مجموعاً حدود یک ساعت روی آنتن بودیم. اجراهای مناسبتی و سازمانی را هم که لابه لای این برنامه ها در پرونده هنری خود داشته ایم.

این ویژگی موسیقی بندری چیست که همه مردم را اینهمه به خودش جذب میکند؟
ببینید من چند پارامتر شاخص را خدمتتان عرض میکنم که با کنار هم گذاشتن آنها به پاسخ سوال شما میرسیم. اول از همه سادگی ساز ها هست. سازهای ما خیلی ابتدایی هستند و شاید بشود گفت ابتدایی ترین ابزار اطلاع رسانی انسانهای نخستین باشند. سازهای ضربی که عموماً پوست حیوانات هستند و حتی ساز نی انبان هم از پوست بز ساخته میشود. بعد از آن میتوان به اتفاقهای تاریخی اشاره کرد که در یک شهر مهم بندری رخ میدهد. در طول تاریخ بوشهر دستخوش تغییرات زیاد ی بوده و این باعث شده موسیقی چند ملیتی را در آداب و رسوم خود جا دهد. آخرین پارامتر و مهم ترین هم در واقع ریتم هست. به اعتقاد من بیش از ۵۰ درصد موسیقی ما را ریتم تشکیل میدهد. ریتم هم که مایه اصلی طرب و شادی هست که در درون انسان جا داره و برای همین هست که یک نوزاد هم با ساده ترین ریتم تبسم میکند، به حرکت در می آید و میتواند با این نوع موسیقی ارتباط برقرار کند.

چرا موسیقی را انتخاب کردید؟ و چرا از سن پایین یک تنه وارد میدان رقابت شدید؟

همبستگی این گروه با عشق به موسیقی و ساز های بوشهری در دل بچه های گروه شکل گرفت. رسالت مردم و اقوام هر منطقه حفظ و انتقال و گسترش فرهنگ آن مرز و بوم است. چون فرهنگ هر منطقه راوی اصالت، آموخته ها، داشته ها، دانش و راه و رسم زندگی پدران و نیاکان آن خاک میباشد. حفظ و نگهداری از آنچه فرهنگ یک منطقه نامیده میشود وظیفه ناگفته کودکان و نسل توانمند آن منطقه هست که اگر غیر از این باشد هویت فرهنگیمان نابود میشود. گروه موسیقی آوای موج با آموخته هایی که به صورت سینه به سینه از خطه ای هنر خیز در خودش اندوخته و با نغمه ها و ریتمهایی که از دوران نوزادی در خانه های سنگی و چوبی خود و در رسم و رسومات مختلف در حافظه ناخود آگاهش ذخیره و نگهداری کرده، واقعاً وظیفه خود میدانست که آستینها را بالا بزند و با دفاع از مقامها و گوشه های موسیقی مختص به خود و با تلاشی آگاهانه در جهت رشد و بلوغ آن، لحظه ای از تمرین و آموزش و نوازندگی کوتاهی نکند و تا آخر این راه را به همین شکل و جدیت ادامه خواهد داد.

محسن آقایی

به طور جدی از چه زمانی این گروه وارد جشنواره شد؟ لطفا مقامهای کسب شده را هم ذکر کنید.
گروه موسیقی آوای موج تا کنون بیش از ۸۰۰ اجرای زنده داشته که نتیجه آنها ۱۳۰ تقدیر نامه رسمی از جشنواره ها و برنامه ها بوده است. ۵ مقام اولی در تکنوازی نی انبان رو در کارنامه خود داریم. معتبرترین جشنواره بین المللی گروه اوای موج ، جشنواره بین المللی موسیقی فجر در سال ۹۴ و جشنواره فرهنگی هنری مشترک ایران کره جنوبی در تیر ماه جاری بوده است. گروه آوای موج در جشنواره فجر اسفند ماه سال گذشته توانست جایگاه اولین فروش کامل بلیتهای جشنواره فجر را در میان تمام گروههای داخلی و خارجی کسب کند. و در جشنواره فرهنگی ایران کره جنوبی به عنوان سفیر فرهنگی ایران حضور داشت . البته آخرین جشنواره بین المللی مربوط به جشنواره فرهنگ بومی شهرهای نمونه گردشگری بین المللی ایران شهمیرزاد سمنان که مربوط به ۲۰ و ۲۱ و ۲۲ مرداد ماه ۹۵ بود که هفته گذشته برگزار شد و گروه موسیقی آوای موج از بوشهر سه شب در فضای باز در جمع مردم عزیز سمنان اجرای برنامه داشت و به عنوان برگزیده این جشنواره از نگاه مردم انتخاب شدیم و لوح تقدیر گرفتیم.

همان طور که اشاره کردید و در خبرها هم خوانده ایم آخرین اجرای شما در جشنواره بین الملی به همراه یک گروه موسیقی از کره جنوبی در برج میلاد بود، با وجود گروه های مختلف موسیقی نواحی در ایران چطور گروه آوای موج به عنوان سفیر فرهنگی ایران انتخاب شد؟
شاید اولین دلیل منطقی این موضوع، ترکیب سازبندی موسیقی بوشهر بود. چون از ابتدا بنا بر این بود که گروهی انتخاب شود که این توانایی را داشته باشد که قطعه ای مشترک با گروه موسیقی کره جنوبی «نم سا دنگ په» اجرا کند. از میان سبکهای مختلف موسیقی نواحی ایران، گروه موسیقی بندری بوشهر توسط برگزار کنندگان جشنواره انتخاب شد و شاید به واسطه درخشش آوای موج در معتبرترین جشنواره بین المللی ایران – جشنواره موسیقی فجر- و به همت حامی خود مؤسسه فرهنگی هنری فروغ فلق به مدیریت سرکار خانم زهرا همتی و اطمینان ایشان از توانمندیهای این گروه، این مسوولیت برعهده تیم آوای موج قرار گرفت.

از نگاه شما چه شباهت و تفاوتی در سبک موسیقی شما و این گروه موسیقی کره جنوبی دیده میشد؟
گروه «نم سادنگ» از کره جنوبی راوی آداب و فرهنگ ششصد سال گذشته کشور خودش بود. موسیقی- نمایشی که آنها اجرا کردند در سه قسمت مربوط به موسیقی طنز و سرگرمی برای دربار، موسیقی کار و موسیقی غم بود. ما در بوشهر موسیقی کار و موسیقی غم را داریم اما اگر با دقت به فرهنگمان نگاه کنیم بجای موسیقی درباری، موسیقی محفلی و شب نشینی خانوادگی را میتوانیم پر رنگ تر ببینیم و این نکته ای بود از تفاوت دو فرهنگ که من از این اجرای مشترک دریافت کردم . اما ادوات موسیقی کره جنوبی در این اجرا یک ساز بادی و تعدادی ساز کوبه ای و پرکاشن بود که دقیقاً به لحاظ ماهیت نه ریتم و ملودی، شبیه سازبندی ما بود. نکته جالب دیگری که برای خودم واقعاً جذاب بود، صحبت کردن دو کشور با زبان موسیقی بود. وقتی قطعه مشترک را اجرا میکردیم دقیقاً متوجه شباهتها و تفاوتهای این دو منطقه جغرافیایی میشدیم که مردم را هم تحت تاثیر قرار میداد.

نظر شما به عنوان سرپرست یکی از گروه های فعال موسیقی فولکلور ایران راجع به لغو کنسرتها چیست؟

متاسف هستم از اینکه بگویم به نظر من، صدماتی که از لغو کنسرتها به موسیقی و فرهنگ ما وارد میشود، بیشتر از لطمه هایی است که ممکن بود از برگزار شدن این کنسرتها وارد بشود. ممکن است این موضوع جوانها را که شاید سطح هیجانات بالاتری دارند و زودتر از این برخورد ناراحت میشوند به سمت سایر سبک های موسیقی غیر ایرانی بکشاند. این یک اصل هست که اگر میخواهید کالاهایتان را وارد یک سرزمین کنید ابتدا فرهنگتان را به آن سرزمین وارد کنید و البته کشورهای دیگر دنیا این اصل را خیلی خوب میدانند و منتظر فرصتها هستند تا تاثیرات دیگر خود را بر ما وارد کنند. قطعا به اقتصاد ما هم صدمات زیر بنایی وارد میشود. البته کار کردن در هر صنف و گروهی پایبند اصول، قوانین و قواعدی است و من نمیدانم چرا گروه موسیقی ای که این قواعد را رعایت میکند، باز هم کنسرتش لغو میشود. شاید واقعا یک جای کار ما اشکال داشته که کنسرتهایمان ناکام میماند و شاید بهتر باشد به مشورت و مذاکره با مسئولین بنشینیم. اگر ما گروه های موسیقی خواسته ای در خصوص قوانین برگزاری کنسرتها داریم بهتر است که از مسئولین بخواهیم که قوانین را تسهیل کنند و این کار شدنی است. اما مخالفت و برخورد هیجانی با موضوع لغو کنسرتها به نفع هیچکس نیست.

آوای موج

جناب آقایی از برنامه های آینده گروه موسیقی آوای موج بگویید؟
همانطور که عرض کردم، برنامه های ما در دو بخش اصلی جشنواره ای و کنسرت اجرا میشه. در بخش جشنواره ای قرار است در اولین دوره جشنواره موسیقی نواحی ایران _ تهران _ هفته اول شهریور ماه _ برج آزادی شرکت کنیم که گروه ما ششم شهریور ماه اجرا خواهد داشت و علاقمندان به فعالیت های آوای موج میتوانند از طریق سایت ایران کنسرت پیگیر حضور در اجرای این شب باشند. یک جشنواره بین المللی در کاخ سعد السلطنه قزوین هم هست با نام یازدهمین اجلاس بین المللی جاده ابریشم که در صورت توافق نهایی در افتتاحیه جشنواره اجرای برنامه خواهیم داشت. البته در حاشیه این اجلاس، هفته فرهنگی کشور های جاده ابریشم هم برگزار میشود که گروه های موسیقی از کشور های مختلف و البته گروه موسیقی آوای موج در این مدت اجرای برنامه دارند که در هفته دوم و سوم شهریور ماه برگزار میشود. جشنواره موسیقی فجر را هم که اگر افتخار داشته باشیم حضور داشته باشیم، یک برنامه فوق العاده با عنوان موسیقی بوشهر از تولد تا مرگ را در حال آماده سازی هستیم. در مورد کنسرتها، در اواسط شهریور کنسرت مشهد را در پیش رو داریم و در هفته آخر شهریور ماه هم کنسرت بوشهر با صدای استاد محمود جهان که بعد از مدتها برای اولین بار در بوشهر به روی صحنه خواهند رفت و مردم بوشهر خیلی منتظر این اتفاق بودند.

جشنواره اجلاس جاده ابریشم قزوین با چه ابعادی برگزار میشود؟
این جشنواره فرهنگی از تاریخ ۹ الی ۱۶ شهریور با حضور ۲۰۰ شهردار از نقاط مختلف جهان در قزوین برگزار میشود. این مسئولین، شهرداران شهرهایی هستند که در مسیر جاده ابریشم قرار داشته اند. اجلاس ذکر شده با حضور سفرا، شهرداران، هیات های اقتصادی، گردشگری و فرهنگی کشورهای مسیر جاده ابریشم، در بنای فرهنگی – تاریخی کاروانسرای سعد السطنه قزوین (بزرگترین کاروانسرای سر پوشیده درون شهری خاور میانه) برگزار میشود. سازمان شهرهای جاده ابریشم (SRCWC) در سال ۲۰۰۵ میلادی با هدف افزایش همکاری و همگرایی بین چین و کشورهای آسیای میانه و با شعار «ساختن آینده مشترک بر اساس سنت» تاسیس و گسترش یافت و در مسیر های آبی و خاکی جاده ابریشم، ۲۰۰ شهر از ۶۷ کشور جهان را پوشش داد. هر سال تلاش و برنامه ریزی برای برگزاری اجلاس جهانی شهرداران این مسیر به میزبانی یکی از کشورها صورت می گیرد که امسال ایران – قزوین میزبان یازدهمین دوره این جشنواره بین المللی است.