خشایار پارسا

گروه موسیقی «همنوازان فاخته» به سرپرستی و آهنگسازی «خشایار پارسا» و خوانندگی «مهدی امامی»، ۲۳ تیر ۱۳۹۵ در فرهنگسرای نیاوران به روی صحنه میروند، این گروه از سال ۱۳۸۶ تشکیل شده است و تا به امروز اجراهای مختلفی در ایران و خارج از ایران داشته اند، همچنین در چند جشواره معتبر نیز شرکت کرده اند و مقام بدست آورده اند. بر آن شدیم قبل از این اجرا مصاحبه ای را با «خشایار پارسا» داشته باشیم و از کم و کیف اجرایشان با خبر شویم.

* در این کنسرت برنامه گروه شما چیست، اگر میشود رپرتوار اجرایینان را معرفی نمایید
– ما حدود دوسال است در کنار پرداختن به موسیقی دستگاهی در ضمینه موسیقی دوره تیموری یعنی قبل از بوجود آمدن نظام دستگاهی در موسیقی ایران مطالعه میکنیم. در این زمینه از تحقیق های اساتیدمان آقای دکتر هومان اسدی، دکتر ساسان فاطمی و دکتر آرش محافظ نیز بهره های زیادی برده ایم. و سال گذشته یک اجرا با این دیدگاه در تنکابن داشتیم و سعی کردیم تفکراتمان را عملی کنیم.

در واقع ما اعتقاد داریم برای به دست آوردن یک فضای جدید در موسیقی معاصر و غنی کردن این موسیقی میتوان از پتانسیل دوره های قبل که فراموش شده اند و بخشهایی از ان نزد ترکها و تاجیکها هنوز اجرا میشود استفاده کرد.

* میتوانید در مورد خصوصیات این موسیقی کمی توضیح دهید.
– ما از مقامهای رایج امروزی فقط استفاده نمیکنیم بلکه از مقامهای فراموش شده دوره تیموری هم استفاده میکنیم که البته در مورد فواصل آن بحث زیاد است چون ما از فواصلی که امروزه ترکها استفاده میکنند و استاد درویشی هم در آلبوم آثار مراغه ای استفاده کرده اند پیروی نمیکنیم بلکه طبق تحقیقات آرش محافظ از فواصل ایرانی تر استفاده میکنیم.

دوم اینکه موسیقی ما هم در بخش گروه نوازی و هم تکنوازی دارای فرم میباشد این فرم هم در هر قطعه وجود دارد هم به صورت جامعه در کل اجرا، سوم تلفیق شعر و موسیقی به صورت ملیسماتیک (یک هجا برای چند نت) میباشد نه سیلابیک (یک نت برای یک هجا)، چهارم استفاده از ترنمات، یعنی خواننده نقش ساز را دارد و خیلی جاها که کلامی ندارد با ادوات خاص موسیقی را اجرا مینماید که این ادوات معنای خاصی ندارند و فقط گوشنواز هستند. پنجم استفاده از ادوار بلند دوره تیموری به جای ریتمهای معاصر و ساخت دورهای جدید فضای ریتمیک جدیدی به شنونده منتقل میکنیم.

* پس کار خواننده در این اجرا باید خاص و سخت باشد.
– بله دقیقا فشار زیادی بر روی خواننده هست و اجرای آن بسیار نفس گیر است. البته آقای امامی خواننده توانا و صاحب سبکی است و برای این اجرا بسیار مناسب است.

* شما این تفکرات را با شیوه امروزی تلفیق کرده اید؟
– ما پایه کارمان را بر دوره تیموری و مکتب منتظمیه گذاشته ایم اما در آهنگسازی طبیعتا موسیقی معاصر ایران بر روی ما تاثیر گذاشته است همچنین من با به وجود اوردن یک خط ملودی بم توسط سازهای کمانچه آلتو و بم سنتور در گروه که تداعی کننده نتهای واخوان در موسیقی شرق است یک سیستم چند صدایی را به وجود آورده ام.

* آیا در این اجرا و پروژه که جنبه پژوهشی هم دارد نهادی از شما حمایت کرده است یا صنف خودتان.
– خیر این صحبتی که شما میکنید مربوط به جامعه ما نمیشود.

همنوازان فاخته

* میشود بیشتر توضیح دهید؟
– اول اینکه ما در شهرستان فعالیت میکنیم و حداقل در منطقه ای که ما هستیم (تنکابن) استعدادهای زیادی بعلت بی توجهی از بین میروند چون نه ارشاد منطقه ما بودجه ای برای حمایت از طرحهای پژوهشی – اجرایی دارد و نه نهاد دیگری برای این موضوع ها وجود دارد در واقع هنرمندان منطقه ما همینکه بهشان اجازه کار (تدریس و اجراهای کوچک) داده میشود راضی هستند و کار به حمایت نمیکشد.

دوم اگر منظورتان از صنف خانه موسیقی است این نهاد سالهاست تبدیل به یک نهاد فرمایشی و بی اثر در بین موسیقیدانهای کشور شده است. همه جای دنیا صنف در کنار اعضای خودش کمک به پیشبرد اهداف صنفی میکند مثلا اگر ارشاد و دولت تصمیم اشتباهی در مورد موسیقی بگیرند صنف با حمایت اعضای آن باید جلوی آن به ایستد، ولی خانه موسیقی به جای آن که کنار اعضای خود باشد و با سیاست سکوت و کدخدامنشی فقط تبدیل به یک نهاد فرمایشی بی اثر شده است که بود یا نبودشان تاثیری در روال موسیقی کشور ندارد و اگر ما اعتراضی هم بکنیم یا میگویند شما جمعی هنرجو موسیقی هستید و حق اعتراض ندارید و یا بعلت وجود برخی از بزرگان موسیقی کشور در آن نهاد ما را دعوت به سکوت میکنند.

لذا ما هم بدون حمایت تلاش میکنیم با هزینه های شخصی که از تدریس موسیقی به دست میاوریم کار هنری خود را انجام بدهیم.

* در آخر اعضای گروه خود را نیز معرفی بفرمایید.
– هدایت کلاری نوازنده سه تار و بم تار ، مهدی امامی خواننده و نوازنده دایره ، آرمان حیدریان نوازنده کمانچه ، هامون بهرامی مقدم نوازنده سنتور ، حسین گازر نوازنده تنبک ، علیرضا رسولی نوازنده کمانچه آلتو ، نیما دغمه چی نوازنده تار ، خشایار پارسا نوازنده بم سنتور.