«موسیقی مانند کشوری است که روح من در آن حرکت می‌کند. در آنجا هر گیاهی، گل‌های زیبا می‌دهد و هیچ علف هرزی نمی‌روید؛ اما تعداد کمی از افراد می‌فهمند که در هر قطعه از موسیقی چه شوری نهفته است.»
وب‌سایت روزنامه «گاردین» گزارشی را درباره برترین سالن‌های کنسرت جهان منتشر کرده است، تالارهایی که با رعایت اصول و قواعد علمی و زیبایی‌شناختی به خانه ارکسترهای برتر دنیا تبدیل شده‌اند.
تالار مرکز فرهنگ و کنگره / لوسرن سوییس
این تالار، یک سالن مدرن است که در سال ۱۹۹۸ درست در نزدیکی ایستگاه راه‌آهن لوسرن برای رقابت با تالارهای کلاسیک سوییس افتتاح شد.
درست است که هدف اصلی از ساخت این سالن، اجرای ارکستر بوده، اما بدون کنسرت‌های پاپ و اجراهای برنامه‌های کمدی، سالن پر نمی‌شود. با این وجود، فضای این تالار برای انعکاس حرفه‌ای صدای ارکستر طراحی شده و موسیقی پاپ و صداهای معمولی را به همهمه‌ای نامفهوم تبدیل می‌کند. به همین دلیل، اینجا هم مثل دیگر تالارهای بزرگ جهان، فضایی انعکاسی و طنین‌افکن دور تا دور سالن را دربر گرفته تا با توجه به نوع اجراء، تغییراتی در نوع آکوستیک ایجاد شود.
تالار «سمفونی» / بوستون آمریکا
اینجا مکانی است که علم در خدمت طراحی هنری یک تالار موسیقی قرار گرفته است. شکل جعبه‌مانند این تالار از سالن قدیمی «گواندهاوس» لایپزیگ الهام گرفته شده است.
کیفیت بالای انعکاس صدا در تالار «سمفونی» که در قلب شهر و درست در یکی از مهم‌ترین شاهراه‌ها، یعنی خیابان ماساچوست قرار دارد، مرهون زحمات «والاس کلمنت سابین» استاد فیزیک دانشگاه هاروارد است. در قرن نوزدهم، سابین اولین فردی بود که برای فهمیدن نوع انعکاس صدا در فضاهای مختلف، دست به محاسبات علمی زد. با این‌که تالار «سمفونی» در سال ۱۹۰۰ تکمیل شد، همچنان یکی از بهترین سالن‌های جهان در حوزه اجرای موسیقی کلاسیک به‌شمار می‌آید.
تالار «بریج واتر» / منچستر انگلیس
تالارهای جدید معمولا غرق در سکوت هستند و در خلأیی که پدید می‌آورند، به نوازندگان اجازه می‌دهند با هنرنمایی‌شان، شنوندگان را به درون دنیای پرنوای خود فرا بخوانند. اغلب صدای تنفس و بی‌قراری تماشاچیان بیشتر از صداهای پشت و روی صحنه است. فقط در لحظه‌ای حساس که مخاطبان نفس را در سینه حبس می‌کنند، می‌توان به عمق این سکوت پی برد.
گاردین توصیه می‌کند که اگر به منچستر رفتید حتما در تور گردشگری تالار «بریج واتر» شرکت کنید تا با داستان عجیب بمبی که در ۱۵ ژوئن ۱۹۹۶ شهر را لرزاند، آشنا شوید. انفجار بمب ایرلندی‌ها آنچنان مهیب بود که شیشه‌های تمام ساختمان‌های شهر را شکست، اما ساختار آکوستیک تالار آن‌قدر قوی بود که کارکنان آن اصلا متوجه انفجار بمب نشدند.
اولین اجرا سپتامبر ۱۹۹۶ در این سالن انجام شد و اکنون ارکسترهای «هاله»، فیلارمونیک «بی‌بی‌سی» و «کامراتا»ی منچستر در آن اجرا می‌کنند.
سالن «گروسر موزیک ورینسال» / وین اتریش
اغلب از «گروسر» وین به‌عنوان بهترین تالار کنسرت جهان یاد می‌کنند. اینجا خانه ارکستر فیلارمونیک وین است که رهبران سرشناسی مانند «برامز»، «براکنر» و «ماهلر» در آن اجرا داشته‌اند.
خاموشی تا زمان شروع اجراء معنا دارد، اما همین که نوازندگان دست به ساز می‌شوند و اجرا به اوج خود می‌رسد، امواج موسیقی از هر طرف سالن به سمت تماشاگران روانه می‌شود و دنیای‌شان را رنگ دیگر می‌بخشد.
سالن «فیلارمونی» / برلین آلمان
تالار «فیلارمونی» در سال ۱۹۶۳ توسط «هانس شارون» معمار طراحی شد و با نمای بیرونی چادرمانندش شناخته می‌شود.
شارون دید سوسیال خود را با مهارت و خلاقیت تلفیق کرد و قدمی نو در زمینه معماری سالن‌های آگوستیک برداشت. او معتقد بود مردم در جمع‌های خودمانی به شکل دایره‌وار گرد هم جمع می‌شوند و به موسیقی گوش می‌دهند. او همین تفکر را در فضاسازی این تالار به کار گرفت. در این سالن حدود یک‌سوم مخاطبان پشت گروه ارکستر قرار می‌گیرند. گرچه دید آن‌ها خیلی عالی است، اما برخی آن را غیرمعمول می‌دانند.
تالار شهر «کرایست چرچ» / نیوزلند
کمی پیش از طراحی آکوستیک این سالن، «هارولد مارشال» نظریه‌ای را ارائه کرد مبنی بر این‌که در یک تالار خوب، صدا باید از طریق دیوارها به اطراف منعکس شود و به گوش تماشاگر برسد. نوای موسیقی برای گوش‌ها متفاوت است، چون صدا دیرتر به گوش دورتر می‌رسد.
نتیجه این تئوری، طراحی انقلابی تالاری شد که در آن، قطعات چوبی خیمه‌ای بزرگ را بالای سر تماشاگران شکل می‌دهند. این تالار نیوزلندی براثر زلزله سال ۲۰۱۱ آسیب جدی دید و قرار است تا سال ۲۰۱۸ برای میزبانی گروه‌های ارکستر آماده شود.
تالار «فیلارمونی» / پاریس فرانسه
در سالن «فیلارمونی» پاریس کمتر یک خط صاف به چشم‌تان می‌خورد. دیوارها و بالکن‌ها قوس دارند و از سقف، قطعات چوبی آویزان است که گویی از الوارهای بزرگ چوب بریده شده‌اند؛ اما این قوس‌ها فقط برای زیبایی بصری طراحی نشده‌اند، بلکه هر سطح آن به‌منظور انعکاس باکیفیت‌تر صدا به دقت شکل داده شده است.
«فیلارمونی» نسخه کپی‌شده از یک تالار قدیمی نیست، بلکه سازه‌ای است که فقط با به‌کارگیری مهندسی آکوستیک مدرن در زمان خودش قابل اجرا بوده است. موسیقی‌دوستان علاوه بر لذت بردن از اجراها می‌توانند تاریخ موسیقی از قرن هفدهم تا امروز را در موزه این تالار دنبال کنند.
تالار «سیبلیوس» / لاتی فنلاند
یکی دیگر از نمونه‌های مدرن سالن‌های کنسرت، تالار «سیبلیوس» فنلاند است که در سال ۲۰۰۰ افتتاح شد. این مکان که به‌خاطر طراحی و قابلیت‌های اکوستیکش بسیاری را به تحسین واداشته، حدود یک ساعت با قطار از هلسینکی فاصله دارد. سفر کوتاهی نیست، اما ارزشش را دارد.
سن بسیاری از سالن‌های موسیقی را دیوارهای چوبی دربرگرفته، اما سازندگان تالار «سیبلیوس» خلاقیت به خرج داده و از الوار برای دستیابی به طنین بیشتر صدا استفاده کرده‌اند. چوب استفاده‌شده در این تالار گاه خیلی زخیم و گاهی به اندازه یک ورق نازک است تا به بهترین وجه ممکن صدا را منعکس کند.
تالار اپرای شهر توکیو / ژاپن
وقتی از بالکن به تالار اپرای توکیو نگاه می‌کنید، فضا به نظر مستطیل می‌آید؛ اما وقتی از پایین نگاهی به بالا می‌اندازید، سقف شبیه هرمی کج دیده می‌شود که شیارهای چوبی پیچیده دارد.
این سالن تماشاگران را به یاد تالار کنسرت «مالتینگز» انگلیس می‌اندازد. سالن‌هایی شبیه این خیلی نادر هستند، اما قابلیت آکوستیک‌شان با بسیاری از تالارها قابل مقایسه نیست. «یورو یوما» نوازنده ویلن‌سل مشهور در شب افتتاحیه این سالن گفت: این تالار در میان سالن‌هایی که تا کنون افتخار نوازندگی در آن‌ها را داشته‌ام، بهترین ویژگی‌های آکوستیک را دارد.
تالار «سائوپائولو» / برزیل
وقتی در دهه ۱۹۹۰ ارکستر سمفونی سائوپائولو به مکان جدیدی برای اجرا نیاز پیدا کرد، به نظر نمی‌رسید سالن سر بازی در نزدیکی ایستگاه قطار مکان مناسبی برای ساخت تالار باشد. با این حال مساحت این ناحیه درست مناسب بود؛ عرض زمین به اندازه تالار «سمفونی» بوستون و ارتفاع سالن به اندازه ارتفاع «گروسو» وین بود.
افرادی که در این تالار به کنسرت رفته‌اند، هنوز هم می‌توانند ستون‌های بزرگی را که از سازه قبلی آن باقی مانده ببینند. سقف متحرک تالار هم که براساس نوع موسیقی در حال اجرا از باروک گرفته تا رومانتیک تغییر وضعیت می‌دهد، یادگاری از سالن سر باز قبلی است.
گزارش از مهری محمدی – مترجم ایسنا
دیدگاهتان را بنویسید