تسنیم نوشت: خاطرهسازان «برنامه کودک» دهه ۱۳۶۰ که آن موقع از قاب تلویزیون به ما میگفتند «یک متر به عقب بروید» اما خودشان عقب ننشستند و هنوز هم دنبال «برنامه کودک» خوبند.
دهه ۱۳۶۰ خورشیدی هم برنامههای عروسکی،هم مسابقه، مجری و هم برنامههای ترکیبی داشت. در این دهه که هنوز “عمو و خالههای تلویزیونی” گل نکرده بودند، چهرههایی چون مجید قناد، گیتی خامنه، الهه رضایی و مینا هاشمی مجریان برنامههای کودک بودند و آثاری چون «هادی و هدی»، «محله بروبیا»، «محله بهداشت»، «خونه مادربزرگه»، «هوشیار و بیدار»، «مدرسه موشها»، «چاق و لاغر»، «کار و اندیشه»، «زیر گنبد کبود (آقای حکایتی)»، «النگ و دولنگ» و «بازم مدرسهام دیر شد» از جمله شاخصترین برنامههایی بودند که روی آنتن رفتند.
در این میان سهم خلق آثار کودک تلویزیون و سینما بیشتر از همه بود؛ «مرضیه برومند» بانوی توانمندی که متولد خردادماه سال ۱۳۳۰ است، از ابتدای حضور در عرصههای هنری جذب گروههای مختلف تئاتری کودک و نوجوان شد و البته پیش از ورود به دانشکده هنرهای زیبا، حضور در تئاترها و نمایشهای تلویزیونی را تجربه کرد. برومند در زمینه کار کودک از پایهگذاران گروه نمایش کودک در تلویزیون در سال ۱۳۵۰ و عضو پایهگذاران گروه تئاتر ویژه کودک و نوجوان است.
بیشک شاخصترین مجموعه تلویزیونی مرضیه برومند «خونه مادر بزرگه» و «مدرسه موشها» است. «خونه مادربزرگه» روایتگر داستان پیرزنی مهربان بود که با حیوانات بازیگوش مزرعهاش داستانهای جذاب و به یادماندنی برای یک نسل خلق کردند.
«مدرسه موشها» مجموعهای که خاطره انگیزترین مجموعه تلویزیونی برای نسلهای جوان و میانسال امروز به حساب میآید: مجموعهای پر از شخصیتها و عروسکهای مختلف که هرکدام پرداخت و شخصیتپردازی ویژهای داشتند. عروسکهایی چون نارنجی، کپل، خوشخواب، گوشدراز، دمباریک، عینکی و سرمایی که تنها اسم آنها برای شناخت کامل شخصیتها و خصوصیاتشان نزد کودک کفایت میکرد.
نکته دیگر اینکه مرضیه برومند همواره در مقایسه با سایر کارگردانان حوزه کودک و سریالساز چندین گام جلوتر است؛ نگاهی به کارنامه او میتواند صحت این گفته را ثابت کند؛ او همواره تلاش میکند خواستهها و ویژگیهای مخاطبان خود را بهدرستی درک و با کسب شناخت کامل از آنها اثرش را خلق کند و همین باعث میشود مخاطبش را طی سالیان طولانی حفظ کند.
خبر خوش برای کودکان بازگشت مرضیه برومند به سینمای کودک بعد از پنج سال است؛ «سرزمین بود و نبود» که همایون اسعدیان آن را تهیه میکند؛ حضور دوباره او در تلویزیون و احیای گروه کودک شبکه یک سیما با حضور این نویسنده و کارگردان کاربلد و قدیمی حوزه کودک است.
مجری خاطرهانگیزی که در کنار مرضیه برومند قرار گرفت کسی است که در همان دهه خاطرهانگیز کودکِ تلویزیون، برنامهها و کارهای خاطرهانگیز او را از تریبون سیمای جمهوری اسلامی ایران اعلام میکرد. «گیتی خامنه» مجری قدیمی و کاربلد تلویزیون هم همچون «مرضیه برومند» نگران کمکاریها و غفلتهایی است که نسبت به کودک در تلویزیون میشود.
همان چهره آرام و مهربانی که سالها در قاب تلویزیون دیده میشد؛ برایمان تداعیکننده خاطرات کودکی است. عبارت «یک قدم عقبتر برو»! دغدغه همیشگی و تأثیرگذار “گیتی خامنه” بود؛ وقتی که میگفت یک قدم عقبتر؛ کودکان با کمال میل عقب میرفتند! او نزدیک به سه دهه برای کودکان آن روز و برای بزرگسالان امروز که کودکی خود را با برنامههای او سپری کردند برنامه اجرا کرد. دیدن دوبارهشان در قاب تلویزیون هنوز خاطرانگیز است.
“گیتی خامنه” مجری تلویزیون دهه طلایی برنامههای کودک است؛ یادمان نرفته از کودکان میخواست که نقاشیهای خود را به میدان آرژانتین، خیابان الوند ارسال کنند و ما با ذوق بسیار و به امید نمایش نقاشیهایمان در قاب تلویزیون بارها آنها را به همین آدرس ارسال میکردیم.
اما حالا در تلویزیون خیلی از این خبرها نیست؛ نه اینطور مجری دغدغهمندی دارد که حرفهای آموزنده تأثیرگذار برای کودکان بزند و نه آثار نمایشی و سریالهای ایرانیزهای دارد که مخاطب کودک ما را میخکوب کند؛ در واقع یک شبکه تخصصی هم نتوانست به کمکِ کودک در تلویزیون بیاید؛ انگار همان گروه کودک داشتن در شبکههای سیما طرح کارآمدتری بود که حتی “مرضیه برومند” به این نکته مهم هم تأکید داشت.
امروز کودکان ما با دیدنِ انیمیشنهای کاملاً خارجی غیرمنطبق با فرهنگ ایرانی – اسلامی در صفحههای مجازی وVOD گرفتار هجمهاند؛ در سیما هم تولیدات خارجی بر تولیدات ایرانی غلبه کردهاند. ای کاش هرچه زودتر مدیران تلویزیون همچون زمانهای گذشته برای کودک این جامعه تمهید جدی بیاندیشند؛ این کودک هم برنامه جذاب آموزنده و هم سریال و اثر نمایشی مخاطبپسند میخواهد.
مسئولین و دستاندرکاران امر به فکرِ برگرداندن و استفاده از خالقان بافکر و اندیشه گذشته و تربیت و پرورش استعدادهای امروز باشند؛ کودک ایرانی نیازمند اندیشههای ناب ایرانی اسلامی است.
دیدگاهتان را بنویسید