نشست خبری مدیر سی و دومین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر سه‌شنبه ۳۰ آذرماه در ساختمان معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
حمیدرضا نوربخش مدیر سی و دومین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر در این نشست رسانه‌ای با اشاره به برگزاری دوره قبلی و فعلی جشنواره موسیقی فجر بیان کرد: از سال گذشته که بنده متولی برگزاری جشنواره موسیقی فجر شدم، ما تلاش کردیم با یک آسیب‌شناسی و بررسی دقیق نسبت به دوره‌های گذشته فستیوالی را برگزار کنیم که تمام ظرفیت‌های موسیقی کشور را در نظر بگیرد، چرا که در طول ۳۰ سال گذشته جشنواره موسیقی فجر از فراز و نشیب‌هایی برخوردار بود که ما در این دوره سعی کردیم با یک ریل‌گذاری جدید به هدف مورد نظر دست پیدا کنیم.
وی ادامه داد: یکی از این ریل‌گذاری‌های جدید جایزه «باربد» بود که فکر می‌کنم می‌تواند به عنوان یکی از شاخصه‌های مهم جشنواره موسیقی فجر طی دوره قبلی و این دوره مورد بررسی قرار گیرد. تغییر دیگری که در جشنواره‌های موسیقی فجر طی یک سال گذشته انجام گرفت، این بود که بخش‌های غیرمؤثر را نه اینکه حذف کنیم، بلکه در قالب جشنواره‌های دیگر به صورت مستقل تعریف کرده و برای آنها خروجی مشخصی را در نظر بگیریم. این در حالی است که تلاش برای حضور فعالان عرصه موسیقی که می‌توانند موجب رونق بیشتر جشنواره شوند، از دیگر نکاتی بود که می‌توانم به آن اشاره کنم. به هر ترتیب جشنواره گذشته از نظر من جشنواره متفاوتی بود و همین که اساساً فضا به گونه‌ای شکل گرفت که صحبت درباره آن بیشتر از دوره‌های گذشته شده، خود نمونه‌ای برای توفیق این رویداد موسیقایی است.
مدیر سی و دومین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر افزود: جشنواره سال گذشته مسائل و حاشیه‌های زیادی داشت و این طبیعی بود که با ایجاد تغییرات بنیادینی که در فضای موجود انجام گرفت، یکسری نقدها و سر و صداهایی ظهور پیدا کند که به نظر من طبیعی است. البته من بعد از پایان جشنواره به دلیل فشارهای زیادی که متحمل شدم، اعلام کردم که دیگر در این رویداد حضور نخواهم داشت و اتفاقاً در این مورد تا چند ماه نیز مقاومت کردم اما به اصرار دوستان پذیرفتم که در این دوره نیز حضور داشته باشم.
نوربخش گفت: سی و دومین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر از ۲۲ تا ۳۰ دی ماه در تالارهای وحدت، رودکی، فرهنگسرای نیاوران، برج میلاد تهران، سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی تهران، فرهنگسرای ارسباران و مجموعه آزادی برگزار می‌شود که تا این لحظه ما فقط روی ۶ سالن برنامه‌ریزی کردیم اما فضا به گونه‌ای است که مجموعه برج آزادی به جشنواره این دوره اضافه شده است. در همین رابطه مجموعه موسیقی پاپ در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی، موسیقی ارکسترال، بین‌الملل و موسیقی ایرانی در تالارهای وحدت و رودکی، موسیقی بانوان و موسیقی نواحی در فرهنگسرای نیاوران، موسیقی تلفیقی و موسیقی نواحی در مجموعه برج آزادی و فرهنگسرای نیاوران و بخش دیگر موسیقی ارکسترال و بین‌الملل در برج میلاد تهران برگزار می‌شود.
وی با اشاره به بخش موسیقی ایرانی سی و دومین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر توضیح داد: ما امسال علاوه بر توجه به بخش‌های همیشگی جشنواره از جمله موسیقی ایرانی، موسیقی پاپ، موسیقی تلفیقی، موسیقی نواحی، موسیقی کودک و موسیقی بانوان، توجه ویژه‌ای به موسیقی نواحی داشتیم که با توجه به حضور ۱۰ گروه شرکت‌کننده می‌توان گفت که این روند دو برابر جشنواره قبلی است. نکته جالب توجه دیگر تعریف یک تم جدید به بخش موسیقی ایرانی است که به نوعی بازخوانی، بازنگری یا بازسازی چهار دهه موسیقی ایرانی به ویژه در دوره اول پیروزی انقلاب اسلامی است که با توجه به آثار گروه چاووش در این حوزه فکر می‌کنم می‌تواند تبدیل به یکی از بخش‌های جذاب جشنواره امسال باشد.
نوربخش بیان کرد: ساختار جدید ارکستر ملی به رهبری فریدون شهبازیان نیز که در این دوره از جشنواره به رسمیت شناخته خواهد شد با آثار جاودانه «نیلوفرانه» و «شور عشق» به خوانندگی علیرضا افتخاری میزبان مخاطبان خواهد بود ضمن اینکه در حوزه ارکستر سمفونیک تهران نیز این مجموعه ضمن اجرای آثاری از احمد پژمان، یک کنسرت مشترک نیز با ارکستر سمفونیک ایتالیایی خواهد داشت که جزئیات آن به همراه برنامه کامل جشنواره طی روزهای آینده اعلام می‌شود.
مدیر سی و دومین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر با اشاره به بخش پژوهش جشنواره نیز گفت: «نوآوری و موسیقی ایرانی»، «بررسی آموزش آکادمیک در موسیقی ایرانی»، «تأثیر موسیقی مدرن معاصر در موسیقی ایرانی»، «طبقه‌بندی پژوهش در موسیقی» و «اقتباس موسیقایی از ادبیات ایران» سرفصل‌های بخش پژوهش جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر است که در این دوره تلاش کردیم به این بحث نیز توجه زیادی داشته باشیم.
این خواننده موسیقی ایرانی افزود: اجرای آثار برگزیدگان فستیوال‌های مختلف موسیقی از جمله فستیوال موسیقی معاصر، فستیوال موسیقی جوان و جشنواره موسیقی نواحی و همچنین اعمال تغییرات در آئین‌نامه جایزه «باربد» فعالیت‌های دیگری است که ما در این دوره از جشنواره به آن توجه داریم، زیرا در بررسی‌های انجام گرفته و آسیب‌شناسی که پیرامون این موضوع انجام دادیم، فکر کردم علاوه بر اینکه می‌توانیم در آئین‌نامه داوری تغییراتی را ایجاد کنیم، تعداد داوران را نیز به نصف تقلیل دهیم که بر این اساس بین ۵ تا ۹ هنرمند آثار مختلف در هر بخش را داوری می‌کنند. در بخش آلبوم‌ها نیز مبنای جشنواره بررسی آلبوم‌های منتشر شده از مهر سال گذشته تا مهر سال جاری است ضمن اینکه ما طی تغییرات اعمال شده در فضا تصمیم گرفتیم تا آثار داوران در قضاوت آلبوم‌ها لحاظ نشود.
بخش «نسلی دیگر» به جشنواره تبدیل شد
مدیرعامل خانه موسیقی در ادامه این نشست رسانه‌ای که در میان ازدحام خبرنگاران و عکاسان در سالن کنفرانس کم‌ظرفیت ساختمان معاونت هنری وزارت ارشاد برگزار شده بود، به بخش پرحاشیه «نسلی دیگر» جشنواره‌های موسیقی فجر طی ادوار گذشته اشاره کرد و گفت: در سال‌های گذشته ما بخش ویژه‌ای به نام «نسلی دیگر» داشتیم که دوستان نگران بودند ما در دوره قبلی و دوره فعلی آن را حذف کرده‌ایم، در حالی که این موضوع یکی از مهمترین دغدغه‌های بنده طی سال‌های اخیر بود که دوست داشتم به شکل بسیار مستقل‌تر و منسجم‌تر برگزار شود که خوشبختانه با برگزاری نخستین جشنواره موسیقی کلاسیک ایرانی که طی روزهای گذشته در تالار رودکی تهران شاهد دآن بودیم، وعده قبلی من مبنی بر انسجام این بخش محقق شد و همین بخش «نسلی دیگر» جشنواره‌های گذشته شکل پررنگ‌تری به خود گرفت و در قالب جشنواره موسیقی کلاسیک ایرانی میزبان هنرمندان و گروه‌های شایسته‌ای بود که در سال بعدی به شکل رقابتی در این رویداد حضور پیدا می‌کنند.
استان ها فعلا ظرفیت برگزاری جشنواره ندارند
وی در توضیح ماجرای برگزاری جشنواره در استان‌ها نیز بیان کرد: تعدادی از برنامه‌های موسیقایی طی ادوار گذشته جشنواره موسیقی فجر در استان‌ها اجرا می‌شد اما این رویدادها به اراده جشنواره موسیقی نبود کما اینکه برخی از استان‌ها ظرفیت آنچنانی برای بخش استانی نداشتند که بخواهند در خدمت جشنواره باشند به همین جهت ما طی این دو سال درخواستی برای برگزاری برنامه‌های موسیقایی در استان‌ها نداشتیم و بر این باوریم که گویا امکانات استان‌ها در این زمینه هنوز قوی نیست.
نوربخش با اشاره به موضوع بلیت‌فروشی سی و دومین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر نیز گفت: ما از همان ابتدا بر این باور بوده‌ایم که باید از تمام ظرفیت‌های موجود در حوزه بلیت‌فروشی استفاده کنیم. ما نباید بدون قانون و نظم و ترتیب خاصی یک سایتی را برای فروش بلیت معرفی کنیم. به همین جهت من چه در دوره گذشته و چه در سال جاری نامه‌نگاری‌هایی انجام دادم و طی آن از همه سامانه‌های فروش اینترنتی بلیت دعوت کردم که پیشنهاد خود را برای بلیت‌فروشی جشنواره ارائه دهند. در این بین بحث پیش‌پرداخت که هم می‌تواند تضمینی برای فعال‌تر شدن سایت‌ها و همچنین رفع برخی از مشکلات مالی جشنواره باشد، مورد توجه بوده که جزئیات آن تا چند روز دیگر به صورت کامل اعلام می‌شود.
محوریت بخش بین الملل «ایران فرهنگی» است
مدیر سی و دومین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر با اشاره به بخش بین‌الملل این دوره از جشنواره نیز توضیح داد: بخش بین‌الملل جشنواره با محوریت «ایران فرهنگی» مانند سال گذشته با حضور گروه‌های معتبر خارجی برگزار می‌شود که فعلاً می‌توانم به حضور دولتمند خلف از کشور تاجیکستان و دل مارئو یکی از هنرمندان تراز اول گیتار فلامنکو کشور اسپانیا اشاره کنم، اما به طور حتم در روزهای آینده جزئیات دقیق بخش بین‌الملل جشنواره نیز اطلاع‌رسانی خواهد شد.
از نقد منتقدان استقبال می کنم
وی در بخش بعدی نشست رسانه‌ای که به سؤالات خبرنگاران اختصاص داده شده بود به ماجرای نامه ۷۰۰ منتقد جشنواره موسیقی فجر به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اشاره کرد و گفت: بنده از هر نقدی استقبال می‌کنم. مطمئن باشید اگر این انتقادات مصلحانه و مشفقانه باشد، شخص حمیدرضا نوربخش از آن استقبال بسیار زیادی به عمل خواهد آورد. کما اینکه تا همین امروز نیز تا آنجا که بنده اطلاع دارم آقای مرادخانی و آقای طالبی پیگیر موضوع هستند تا به نامه این عزیزان رسیدگی شود.
نوربخش همچنین تصریح کرد: من چه در این دوره از جشنواره و چه در دوره گذشته هیچ‌گونه تبعیضی را برای گروه‌های شرکت‌کننده قائل نشدم. متأسفانه به دلیل مشکلات و تنگناهای مالی که دولت در دو سال گذشته به لحاظ بودجه داشته، ما نتوانستیم تکانی به بودجه جشنواره بدهیم بنابراین باید روی بحث گیشه حساب جداگانه‌ای باز کنیم که بتوانیم کارهای محوله را انجام دهیم. ضمن اینکه شما آگاهید که سیاست دولت در سال‌های اخیر، برون‌سپاری و توجه به اصل ۴۴ قانون اساسی است و این برنامه دولت است که تمامی این اتفاقات به سمت بخش خصوصی هدایت شود. به همین جهت من در اینجا دوباره تأکید می‌کنم آنچه درباره تخصیص بودجه به برخی از گروه‌ها با توجه به حوزه بخش خصوصی در جشنواره توسط برخی‌ها مورد نقد قرار گرفت، درست نیست. ما کف پرداختی که برای گروه‌های مختلف شرکت‌کننده در جشنواره داشتیم، دقیقاً بر اساس میزان ظرفیت تالارهای اجرا و گروه‌هایی بود که در دوره قبلی و فعلی حضور دارند.
سعی کردم از کنار جشنواره هم رد نشوم
مدیرعامل خانه موسیقی درباره اجرای آثار منتخب کنسرت‌های موسیقی اجرا شده در طول سال نیز بیان کرد: متأسفانه در سال گذشته به قدری گرفتار حاشیه‌ها شدیم که من در این دوره سعی کردم که از کنار جشنواره هم رد نشوم و به طور حتم اگر این رویداد بر مدار انصاف خود قرار داشت به طور حتم توجه به اجراهای زنده موسیقایی در طول سال و اجرای منتخب آنها در طول جشنواره در صدر توجهات من قرار داشت. امیدوارم فضا به گونه‌ای طراحی شود که از این پس بتوانیم در این حوزه نیز فعالیت داشته باشیم.
نوربخش درباره مکانیزم دعوت از گروه‌ها و هنرمندان شرکت‌کننده در بخش‌های مختلف جشنواره گفت: اصولاً هر جشنواره‌ای دارای یک تفکری است که با توجه به آن تفکر، مکانیزم دعوت از گروه‌های موسیقایی انجام می‌گیرد. به هر حال هم این جشنواره و هم جشنواره قبلی یک شورای سیاستگذاری داشته که بر اساس روال کار نسبت به انتخاب گروه‌ها اقدام کرده است ضمن اینکه من قاطعانه می‌گویم در این مدت از تمام گروه‌های فعال موسیقی بلااستثناء دعوت کردم تا در این دوره حضور داشته باشند و اگر کسی نیامده با تصمیم شخصی خود گروه بوده که تحت هیچ شرایطی به گزینشی عمل کردن من ربطی ندارد.
یک میلیارد تومان بودجه و انتظار یک جشنواره سه میلیاردی
مدیر سی و دومین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر تأکید کرد: من باز هم تأکید می‌کنم که در جشنواره موسیقی فجر تبعیض نداریم اما بدانید وقتی یک میلیارد به من پول می‌دهند اما می‌گویند که باید یک جشنواره سه میلیاردی را برگزار کنم، بنابراین من نیز باید شرایطی را فراهم کنم که هم سالن‌ها پر از تماشاگر باشد و هم ضرر و زیانی متوجه گروه و هنرمندی نباشد.
وی در بخش پایانی صحبت‌های خود به بخش موسیقی پاپ جشنواره نیز اشاره کرد و گفت: همین الان که با شما صحبت می‌کنم بیش از ۱۰ هنرمند داریم که درخواست حضور در جشنواره را دارند اما ما به دلیل اینکه ظرفیت پذیرش نداریم، امکانی برای حضور آنها پیدا نکرده‌ایم. بنابراین فکر نمی‌کنم گروه یا خواننده‌ای به تعمد نتوانسته باشد در جشنواره حضور پیدا کند و اگر هم وجود داشته باشد، قطعاً این اعتراض و انتقاد به مشکلات فنی بازمی‌گردد. به هر حال موسیقی پاپ در هیچ کجای دنیا جشنواره‌ای نیست، کما اینکه که در همان دوران قبلی نیز این بحث وجود داشت که موسیقی پاپ با چه هدفی در جشنواره فجر حضور پیدا کرده است؟ ما در این بخش نگاه حمایتی نداریم و جالب اینجاست که این بخش پاپ است که به دلیل استقبال تماشاگران از جشنواره موسیقی فجر حمایت می‌کند.
در پایان نشست رسانه‌ای سی و دومین جشنواره موسیقی بین‌المللی فجر از پوستر جشنواره با طراحی سمانه ذبیح‌منش رونمایی شد.
مهدی وجدانی مدیر روابط عمومی جشنواره نیز در طول نشست توضیحاتی را درباره نحوه حضور خبرنگاران و عکاسان در این رویداد ارائه داد.
دیدگاهتان را بنویسید