هوشنگ ظریف

چند روزی است که هوشنگ ظریف قدم به ۷۶ سالگی گذاشته است. وی که قبل و بعد از انقلاب فعالیت موسیقایی مستمری داشته از محضر استادان صاحب نامی همچون علی اکبرخان شهنازی، موسی و جواد معروفی بهره برده و شاگردانی همچون حسین علیزاده، ارشد طهماسبی و حمید متبسم در کلاس های او حاضر بودند. گفته می شود وی حق بسیاری بر تارنوازی ایران دارد.

«ارشد طهماسبی» موسیقیدان و نوازنده برجسته تار که مدتی کوتاه در کلاس های هوشنگ ظریف شرکت کرده، معلم خود را شخصی منضبط و در عین حال تاثیرگذار می داند، این نوازنده تار و سه تار درباره هوشنگ ظریف می گوید: «من نزدیک به ۴ ماه و قبل از انقلاب در کلاس های تار هوشنگ ظریف حضور داشتم. اما متاسفانه به این دلیل پاره ای از مسایل و احتمال مهاجرت از ایران، این کلاس ها ادامه نیافت.»

وی می افزاید:«بنده همواره ارادت قلبی و کاری به هوشنگ ظریف داشته و دارم و این ارادات همیشه محفوظ است.»

نوازنده برجسته تار که همکاری های زیادی را در آلبوم های شورانگیز، راز و نیاز، صبحگاهی، دلشدگان و همنوایی با حسین علیزاده داشته و همچنین کنسرت هایی را در خارج از ایران؛ اروپا و آمریکا برگزار کرده در ادامه می گوید: «پیش تر نیز مقاله ای نوشتم و در آن عنوان کردم که هوشنگ ظریف با سابقه بیش از ۵۰ سال در زمینه نوازندگی تار، در تاریخ موسیقی ایران تاثیر زیادی داشته است و نسل زیادی از تارنوازان از هنر او استفاده کردند. کلاس های هوشنگ ظریف گرم و خوب بود و همیشه با هنرجویان هنرمندانه برخورد می کرد. بیش از ۳ نسل از تارنوازان امروز مدیون زحمات او هستند.»

طهماسبی پیش تر و در یادداشتی که به مناسبت تولد هوشنگ ظریف منتشر کرده بود، نوشته است: «هیچ اغراق نیست اگر «ظریف» را از منظر استادی در معنای آموزندگی پدر تارنوازی معاصر و امروزی ایران بدانیم. خیل تارنوازان زندۀ زبدۀ امروز که بی واسطه یا با واسطه از محضرش فیض برده اند کم نیستند و گواه این مدعایند. سال های پرشماری به درازای نیم قرن است که «هنرستان موسیقی» به عنوان بنیادی ترین مرکز آموزش موسیقی با نام او عجین شده و بسا که بخش قابل ملاحظه ای از اعتبارش را از همین طریق کسب کرده است. نزدیک به چهل سال پیش درهمین هنرستان موسیقی در محضرش بودم و شاهد بر اینکه هنرجویان کلاس اش چه پرتعداد ومشتاق بودند. علتی افزون بر علل دیگر که بر خود مباهات کنم من هم جزو اینانم و مشمول این اقبال بوده ام که به کلاسش راه بیابم. دوره ای رؤیایی و بی نهایت تأثیرگذار که با هر بار مرورش قوتی دوباره می گیرم و انگیزه ای مضاعف پیدا می کنم برای مداومت و ممارست بیشتر. مهربان بود و منظم و مسلط. ظریف بود و استوار. خوش چهره و خوش لباس بودو شوخ طبع و نکته سنج. چندی پیش دلتنگش شدم و تلفنی تقاضا کردم وقتی بدهد که به دیدارش بروم. نشانی کلاسش را داد. آن روز محضرش تداعی کننده و یادآور همان تصویری بودکه در اولین دیدارش در ذهنم نقش بست. با خود گفتم او در هشتمین دهۀ زندگانی اش همانی است که بود. بگذریم از غبار سپید نشسته بر موهایش که آن هم چهره اش را بسی دلپذیرترکرده بود و اعتبارش را افزون تر. کمی هم، و البته با ملایمت تمام، از اوضاع زمانه و جفای روزگار و سبک و سیاق موسیقی های رایج امروزی گله مند و شاکی بود.»

در ادامه یادداشت اینطور آمده است: «هنرمندان بی ادعا و بی دلبستگی به ایجاد هیاهو و جنجال، بیشتر به دل می نشینند. حضورشان آرامش می دهد.مثل خود موسیقی. شخصیت ظریف بازتاب عینی سازش است همچنانکه سازش بازتابی است عینی ازشخصیتش. نوای تارش بازگوکنندۀ ظرایف و لطایف موسیقی است. افزون بر این بی ادعا و روان است و تأثیرگذار. جوانان امروز اگر جستجوگر نباشند نمی دانند که او در برهه ای از تاریخ تارنوازی ایران بدعت گذار و مجری شیوه ای از نوازندگی بود که در عین لطافت و بی ادعایی قدرتمندی و تکنیک نوازندگی را به رخ می کشید.»

هوشنگ ظریف در سال ۱۳۱۷ متولد شد و پس از پایان دوره ابتدایی وارد هنرستان موسیقی شد و از حضور استادانی همچون موسی معروفی، روح الله خالقی، جواد معروفی و حسین تهرانی بهره مند شد. پس از فارغ التحصیل شدن در سال ۳۷ به استخدام وزارت فرهنگ و هنر درآمد و فعالیت خود را به عنوان نوازنده و تکنواز در گروه های مختلفی مانند ارکستر موسیقی ملی، ارکستر صبا و…. شروع کرد. ظریف در دوره عالی هنرکده موسیقی جهت فراگیری ردیف در کلاس های علی اکبرخان شهنازی حضور یافت. وی شش سال متوالی عضو هیات مدیره خانه موسیقی و چهار دوره رییس هیات مدیره کانون نوازندگان سازهای ایرانی بوده است.