در میان فعالان عرصه موسیقی برخی گروه‌ها و افراد به صورت خصوصی و بدون حمایت‌های دولتی و بدون دریافت بودجه از نهادهای مختلف به برگزاری برنامه‌هایی در قالب کنسرت و کارگاه و فستیوال اقدام می‌کنند. مسابقه آهنگسازی موسیقی الکترآکوستیک با عنوان «جایزه رضا کروریان» از این دسته رویدادهاست.
فستیوال «جایزه رضا کروریان» توسط گروه موسیقی «یارآوا» با همکاری گروه موسیقی دانشگاه تهران برگزار می‌شود و خانواده زنده‌یاد رضا کروریان (نوازنده و آهنگساز) حامی مالی آن است. رضا کروریان یکی از ۵ آهنگسازی بود که در اولین کارگاه موسیقی الکترونیک ایران، زیر نظر شاهرخ خواجه نوری حضور یافت. او همچنین از کارگاه موسیقی الکترونیک یوآخیم هایتنس در سال ۱۳۸۷ بهره برد و با رهبری ارکستر نزد منوچهر صهبایی آشنا شد. از رضا کروریان دو سی دی با نام‌های «اتاق بنفش» و «الکترومینیمال» منتشر شده است. این هنرمند دوازدهم اسفندماه سال ۱۳۹۳ دارفانی را وداع گفت.
مهدی جلالی (دبیر هنری مسابقه رضا کروریان و رهبر ارکستر گروه یارآوا) در گفتگو با ایلنا، ضمن اعلام زمان برگزاری فستیوال در ایام کرونا، از برگزاری کنسرتی بین‌المللی خبر داد که «شب ایرانی ۱۱» نام دارد و در تاریخ ۹/۹/۹۹ راس ساعت ۹ شب برگزار خواهد شد. این برنامه در ادامه کنسرت‌های موسیقی معاصر گروه موسیقی «یارآوا» است که این بار به آثار ۹ آهنگساز معاصر ایرانی می‌پردازد.
از فعالیت‌های گروه موسیقی «یارآوا» طی چند ماه گذشته بگویید و اینکه با توجه به بحران کرونا وضعیت برگزاری فستیوال «جایزه رضا کروریان» چگونه است؟
طی صحبت‌هایی که پیش‌تر با دیگر همکاران داشته‌ایم تکلیف فستیوال مشخص شده است. این رویداد از دوم تا نهم اسفند به صورت آنلاین و غیرحضوری برگزار خواهد شد و طی آن از وجود هنرمندان داخلی و خارجی بهره خواهیم برد. همه چیز قطعی شده و در حال حاضر مشغول برنامه‌ریزی و انجام امور مربوط به فستیوال هستیم و قطعات و ویدئوآرت‌هایی را نیز سفارش داده‌ایم. قسمتی از فستیوال مربوط به برگزاری ورکشاپ‌ها و سمینارهاست که کارهای این بخش نیز در حال انجام است و قرار است سخنرانی‌هایی را نیز ترتیب دهیم.
آیا برای برگزاری فستیوال به صورت آنلاین، تمهیدات سخت افزاری و نرم افزاری اندیشیده شده؟
برای دسترسی راحت مردم و مخاطبان به برنامه‌ها و اجراهای فستیول طی یک هفته، سایتی طراحی می‌شود و لینک آن منتشر خواهد شد.
برگزیدگان سال اول به همراه یوآخیم هاینتس، شاهرخ خواجه‌نوری، نادر مشایخی، کیاوش صاحب‌نسق، مهدی جلالی، مهدی بهبودی، ارسلان عابدیان، جمشید مرادیان و خانواده‌ی کروریان/ مراسم اهدای جوایز اولین دوره‌ی مسابقه سال ۱۳۹۵/ ارسباران
اعضای گروه «یارآوا» و تیم برگزاری فستیوال «رضا کروریان» قبلا نیز تجربه برگزاری برنامه‌های آنلاین داشته‌اند و همچنین فستیوال با برگزاری آنلاین تا حدودی هم‌خوانی دارد. بنا به همین دلایل شاید امسال با آزمون و خطای کمتری پروژه‌ها را به مرحله اجرا برسانید.
از طرفی حرفتان درست است و تجربه برگزاری برنامه‌های آنلاین داشته‌ایم، اما موضوع بسیار مهم دیگری که وجود دارد و شاید خیلی به چشم نیاید، کیفیت شنیداری آثار است. قاعدتا در اجراهای حضوری این مشکل با توجه به امکاناتی که داریم، وجود نخواهد داشت، اما در شرایط فعلی که قرار است فستیوال به صورت آنلاین برگزار شود با این چالش مواجهیم. در شیوه آنلاین مخاطب در بهترین حالت آثار را با هدفون می‌شنود، اما در سالن کنسرت با بهترین اسپیکرها قطعات را اجرا خواهیم کرد. به هرحال دو فرمت آنلاین و حضوری بسیار با هم متفاوتند. این چالش وجود دارد و کاری نمی‌توان کرد. البته این موضوع را با هنرمندان و متقاضیانی که به آن‌ها سفارش اثر می‌دهیم یا جزو مدعوین ما هستند، مطرح می‌کنیم. درباره وضعیت موجود و پلتفرم امسال به آن‌ها توضیح می‌دهیم تا در جریان کیفیت پخش آثارشان باشند و بدانند ماجرا به شکل است.
گفتید در خلال فستیوال کلاس‌ها و ورکشاپ برگزار خواهد شد. نحوه برگزاری این بخش‌ها به چه شکل است؟
کارهای مربوط به این بخش را خانم سارا اباذری انجام می‌دهد. ایشان استاد آهنگسازی دانشگاه تهران است و به نمایندگی از دانشگاه تهران برنامه‌ریزی بخش‌های علمی را به عهده دارد. با این حساب همه کلاس‌ها و مسترکلاس‌ها و سمینارها امسال برگزار خواهد شد. با توجه به برگزاری آنلاین فستیوال، امکان جدیدی نیز فراهم شده است؛ اینکه در فستیوال امسال اساتیدی را خواهیم داشت که عموما به راحتی نمی‌توان آن‌ها را به ایران دعوت کرد و شیوه آنلاین این امکان را فراهم کرده است.
در سومین فستیوال که سال گذشته برگزار شد، برای دعوت استادان به ایران با مشکلاتی مواجه بودید.
بله سال گذشته به میهمانان ویزا ندادند و نتوانستیم به صورت حضوری میزبان آن‌ها باشیم. سال گذشته با وجود آنکه هنوز بیماری کرونا شیوع پیدا نکرده بود ما بخش بزرگی از فستیوال را آنلاین برگزار کردیم که تجربه خوبی بود. این اتفاق باعث شد تا تجاربی را برای برگزاری آنلاین و غیر حضوری کسب کنیم.
قرار است به زودی کنسرتی را نیز برگزار کنید.
بله کنسرتی را پیش رو داریم که «شب ایرانی ۱۱» نام دارد و هفته آینده برگزار خواهد شد. شب ایرانی عنوان برنامه‌هایی است که گروه «یارآوا» از سال ۱۳۸۷ برگزاری آن‌ها را آغاز کرده است. در این سری برنامه‌ها آثار آهنگسازان معاصر ایرانی اجرا می‌شود و در برنامه‌های قبلی نیز این روال وجود داشته است.
در برنامه‌های گذشته پروژه «شب ایرانی» چه گروه‌ها و افرادی به اجرای برنامه پرداخته‌اند؟
در برنامه‌های قبلی «شب ایرانی» ۶۱ قطعه از بیست آهنگساز به اجرا درآمده که آن آثار، ساخته آهنگسازان معاصر ایرانی بوده‌اند و امسال یازدهمین برنامه را برگزار خواهیم کرد.
اینکه یازدهمین برنامه «شب ایرانی» در تاریخ ۹/۹/۹۹ برگزار می‌شود، دلیل خاصی دارد؟
از سال‌ها پیش تاریخ خاص ۹/۹/۹۹ را مد نظر داشته‌ایم و به مناسبت قرار گرفتن اعداد مشترک کنار هم این روز را برای برگزاری کنسرت انتخاب کردیم. خودم نیز به این شکل قرار گرفتن اعداد کنار هم علاقه دارم. البته ۱۱ سال پیش نیز چنین اتفاقی را تجربه کرده‌ایم و در روز ۸/۸/۸۸ به اجرای کنسرت «شب ایرانی» پرداختیم که فیلم آن بعدا منتشر شد. طی آن اتفاق به اجرای آثار هشت آهنگساز معاصر ایرانی پرداختیم و حال امسال با توجه به تکرار عدد ۹، آثار ۹ آهنگساز را اجرا خواهیم کرد.
مبنای انتخاب آهنگسازان معاصر برای اجرای آثارشان در کنسرت چیست؟
ما در گروه «یارآوا» هیچ محدودیتی برای انتخاب آهنگسازان نداریم. اینکه آن افراد چه خصوصیاتی دارند و چگونه کار می‌کنند و سبکشان چیست، مسائلی نیستند که بر نحوه انتخاب‌هایمان تاثیر بگذارند. فقط کافی است که آن آهنگسازان در حیطه موسیقی معاصر فعالیت کنند. مثلا شاید فلان آهنگساز منتخب و نحوه فعالیت‌ها و سبک و سیاقش، با سلیقه من که مدیر هنری و رهبر ارکستر «یارآوا» هستم، همسو نباشد. این موضوع به هیچ وجه برای من و اعضای گروه اهمیتی ندارد، زیرا قرار نیست نحوه انتخاب‌ها بر اساس سلیقه من و دیگر دوستان و همکاران باشد. موضوع مهم این است که بدانیم آهنگساز یا آهنگسازان در کارشان از سطح کیفی مطلوب برخوردارند. در این زمینه نیز شورایی داریم که من و آقای شاهرخ خواجه نوری نیز از اعضای آن هستیم و به کمک هم و با تعاملی که بین ما وجود دارد آهنگسازان مورد نظر را انتخاب می‌کنیم. طبیعتا خواست و نظر ما برای هر اجرا متفاوت است و این موضوع بر نحوه انتخاب‌هایمان تاثیر می‌گذارد. به طور مثال برای کنسرت «شب ایرانی ۱۱» به دنبال قطعات سولو بودیم. طی این روند به سراغ رپرتوارهای گروه می‌رویم تا ببینیم چه قطعاتی را در اختیار داریم. معمولا تعدادی از قطعات نیز خارج از رپرتوار هستند که آن‌ها را نیز به کنداکتور برنامه اضافه می‌کنیم.
در کنسرت پیش رو چند و چون قطعات به چه شکل است؟ آیا می‌توانید آماری ارائه دهید؟
در کنسرت «شب ایرانی ۱۱» ۴ قطعه برای اولین بار اجرای جهانی خواهند داشت. به طور کلی در برنامه امسال از آهنگسازان بسیار قدیمی و پیشگامان موسیقی معاصر تا آهنگسازان بسیار جوان را مدنظر داشته‌ایم. خانم‌ها فوزیه مجد، سارا اباذری، مرسده غلامی، آیدا شیرازی و آقایان علیرضا مشایخی، شاهرخ خواجه نوری، علیرضا امیر حاجبی، ابولفضل رهبریان و مهدی بهبودی، آهنگسازان منتخب کنسرت امسال هستند. شما حساب کنید در این کنسرت آهنگسازی داریم که بیش از هشتاد سال سن دارد و این در حالی است که دیگر آهنگساز منتخب‌مان حدود بیست و هفت، هشت ساله است. یعنی اینکه آهنگسازان معاصر از دو یا سه نسل انتخاب شده‌اند. از طرفی سعی‌مان این بوده میان تعداد آهنگسازان زن و مرد توازن برقرار شود. شیوه کاری این هنرمندان خیلی باهم متفاوت است؛ یعنی هر کدام سبک و سیاق خودشان را دارند.
درباره نحوه انتخاب نوازندگانی که آثار آهنگسازان مذکور را اجرا می‌کنند نیز توضیح دهید.
این بخش نیز برایمان بسیار مهم بوده است. برای کنسرت امسال نوازندگانی درجه یک از کشورهای مختلف دنیا در حال ضبط قطعاتشان هستند. لیلا رمضان بدون هیچ توضیحی از برجسته‌ترین پیانیست‌های معاصر است. ایشان قطعه‌ای از خانم فوزیه مجد را در سوییس ضبط کرده‌اند. خانم پریسا گلشن یکی دیگر از نوازندگان ایرانی است که در بلژیک حضور دارد و اثری از آقای علیرضا مشایخی را نواخته‌اند و قرار است آن را برای ما ارسال کنند. عسل کریمی نوازنده ویلون است و در هانوفر آلمان زندگی می‌کند. ایشان نیز قطعه‌ای از آیدا شیرازی را می‌نوازند. باقی نوازندگان نیز ساکن ایران هستند. یاسمین شاه حسینی یکی از نوازندگان خوب عود است که در ایران حضور دارد و قطعه سارا اباذری را می‌نوازد. خودم قطعه‌ای از ابوالفضل رهبریان را خواهم نواخت که برای گیتار سولو نوشته شده است. شقایق باقری نیز ساکن ایران است که قطعه‌ای از مرسده غلامی را اجرا خواهد کرد. آقای شاهرخ خواجه نوری، مهدی بهبودی و علیرضا امیرحاجبی که آهنگسازان منتخب ما هستند نیز قطعاتشان را خودشان می‌نوازند.
با توجه به پایین بودن سرعت اینترنت و مشکلات نرم افزاری موجود، برای اجرای کنسرت «شب ایرانی۱۱» در روز نهم آذرماه چه تمهیداتی اندیشیده شده است؟
برنامه‌ریزی ما اینگونه است که فایل اجراها در اختیار اعضای تیم برگزاری نیز قرار می‌گیرد تا اگر احیانا اینترنتِ فرد آپلودکننده دچار مشکل شد، یکی دیگر از اعضای تیم که در ایران نیست با استفاده از اینترنت پر سرعت همان لحظه این کار را انجام دهد تا خللی در اجرای کنسرت ایجاد نشود و طبق برنامه پیش رویم. طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده احتمالا با مشکل خاصی مواجه نخواهیم شد. کنسرت راس ساعت ۹ شب آغاز می‌شود و همزمان با پخش یک فیلم و تماشای آن توسط مخاطبان، اثر یا قطعه بعدی آپلود خواهد شد و این ترتیب تا به آخر وجود خواهد داشت. امیدواریم با مشکل خاصی مواجه نشویم و تلاشمان این است که برنامه‌ای با کیفیت را به مرحله اجرا برسانیم.
مدت زمان کنسرت «شب ایرانی ۱۱» چقدر است؟
برنامه ما نیز مانند کنسرت‌های عادی است و تنها تفاوتش با کنسرت‌های حضوری، برگزاری آنلاین آن است. به نظرم مدت زمان کنسرت حدود یک ساعت باشد.
خانواده‌ی کروریان/ مراسم اهدای جوایز اولین دوره‌ی مسابقه سال ۱۳۹۵/ ارسباران
گروه موسیقی «یارآوا» طی سال‌های متمادی به اجرای برنامه‌های مختلف پرداخته که فستیوال «جایزه رضا کروریان» و سری کنسرت‌های «شب ایرانی» بخشی از آن‌هاست. در این مدت زمانِ طولانی، وزارت ارشاد، دفتر موسیقی و دیگر نهادهای مرتبط سراغی از شما گرفته‌اند یا نسبت به عملکردتان واکنشی داشته‌اند؟
خیر به هیچ وجه. ما حدود بیست سال است که به صورت مستمر و مداوم فعالیت‌های اجرایی داشته‌ایم، اما طی این مدت هیچ حمایتی وجود نداشته است. برنامه «شب ایرانی» تنها یکی از برنامه‌های «یارآوا» است و این در حالی است که ما به طور سالانه چندین برنامه داریم. با همین برنامه «شب ایرانی» تا به امروز ۶۱ قطعه از آهنگسازان ایرانی اجرا کرده‌ایم. من دلم می‌خواهد بدانم وزارت ارشاد در این فاصله زمانی، چند اثر از آهنگسازان ایرانی را اجرا کرده است! با این تفاوت که ارشاد و دیگر بخش‌های دولتی، بودجه‌های سنگینی دریافت می‌کنند و ما به لحاظ مالی هیچ بودجه‌ای نداریم! اعضای گروه «یارآوا» و افرادی که با ما همراه هستند، طی این سال‌ها فقط با عشق و علاقه به فعالیت و همکاری ادامه داده‌اند. نه نوازندگان برجسته‌ای که در اجراهای «یارآوا» حضور داشته‌اند، مبلغی دریافت کرده‌اند و نه آهنگسازان بابت قطعاتی که می‌نویسند هزینه‌ای می‌گیرند. بچه‌های تیم برگزاری نیز اینگونه‌اند و همه با عشق و علاقه و بی‌چشمداشت به فعالیت و همکاری ادامه می‌دهند.
دیدگاهتان را بنویسید