آمن خادمی: گروه دستان از سال ۱۳۷۰ آغاز به کار کرد و درآستانه‌ی ۲۰ سالگی عمر گروه؛ آلبوم موسیقی “نغمه‌ای زیر خاکستر” را به بازار موسیقی عرضه شد. این اثر موسیقایی درواقع نخستین اثر بی‌کلام این گروه حرفه‌ای است. دراین گروه نوازنده‌هایی مانند سعید فرجپوری با ساز کمانچه، حمید متبسم با تار و سه‌تار، پژمان حدادی با تنبک و سازهای کوبه‌ای، بهنام سامانی با سازهای کوبه‌ای و حسین بهروزی‌نیا با عود هنرنمایی می‌کنند. به‌مناسبت انتشار آلبوم «نغمه‌ای زیر خاکستر» از این گروه با حسین بهروزی‌نیا، عضو گروه دستان و نوازنده برجسته‌ی عود وآهنگساز همین اثر مصاحبه‌ای انجام دادیم. بهروزی‌نیا هم‌اکنون ساکن کاناداست اما او انجام این مصاحبه را به گرمی پذیرا شد.
*آقای بهروزی‌نیا شاید بهتر باشد در سوال اول به چگونگی شکل‌گیری آلبوم موسیقی “نغمه‌ای زیر خاکستر” بپردازید و اینکه چه دلایلی موجب شد انتشاراین اثر را در برنامه کاری گروه قرار دهید؟
ــ این آلبوم درحقیقت بخش اول کنسرت «به نام گل سرخ» در آمستردام هلند است که به صورت بی‌کلام اجرا شد. پس از این برنامه به پیشنهاد دوستان تصمیم به انتشار آن گرفتیم. ما معمولا برای بعضی از کارها به استودیو می‌رویم تا شاید بتوانیم با کیفیت بیشتری کار را ضبط کنیم ولی از آنجاکه این کار یک اجرای زنده بود؛ حس قوی‌تری داشت و ما در این مورد از این اثر بسیار راضی بودیم. به هین دلیل تصمیم گرفتیم همان اجرا را ارایه کنیم.
* تنظیم قطعات به چه صورتی انجام گرفته و آیا صرفا در این تنظیم نظر خودتان ثاقب بوده یا دیگران نیز در آن دخیل بوده‌اند؟
ــ می‌توان گفت که چیدن قطعات به وسیله خود من انجام شده است اما قطعاتی که دوستان به صورت تکنوازی اجرا کرده‌اند به سلیقه خودشان بوده است. درواقع پیشنهاداتی هم در کار ارایه می‌شد تا جاهایی که مناسب هر ساز هست مشخص شود. به‌عنوان مثال نوازنده کمانچه می‌گفت من در این قسمت راحت‌ترم که تکنوازی بکنم و سازهای دیگرهم به همین ترتیب.
*چه مقدار از این‌کار به صورت بداهه وچه اندازه با آهنگسازی همراه بوده است؟
ــ در این آلبوم سه قطعه وجود دارد که آهنگسازی شده و به‌صورت کامل نت‌نویسی شده است. لابه‌لای این قطعات، هر سازی بداهه‌نوازی می‌کند. به‌عبارت دیگر؛ هر نوازنده‌ای شخصیت سازش را دراین اثر نشان می‌دهد تا نوبت به ساز دیگر برسد. در مجموع می‌شود گفت که ۶۰ تا ۷۰ در صد این کار؛ آهنگسازی شده و مابقی به صورت بداهه‌نوازی بوده است.
*آیا گروه دستان از این فرم قبلا هم استفاده کرده است؟
ــ همانگونه که در گروه‌های دیگر مرسوم است که هر سازی به صورت بداهه تکنوازی بکند؛ روش کار دستان هم طبیعتا به همین منوال است ولی ما معمولا به ارایه موسیقی سازی توجه ویژه‌ای داریم و طی این سالها هم سعی کرده‌ایم سازها حتی در بخش‌های باکلام جایگاه خود را داشته باشند تا بتوانیم در این زمینه دیدگاه‌های خاصی را مطرح کنیم. درحقیقت به دنبال حفظ شأن سازهای ایرانی در قطعات‌مان بوده‌ایم.
*چرا در هریک از کنسرت‌های دستان؛ نیمی از برنامه به ملودی‌های بی‌کلام شما اختصاص دارد؟
ــ چون دوستان دیگر به کارهای باکلام بیشتر توجه دارند مثل آقای متبسم و آقای فرجپوری. ولی اگر پرونده مرا ورق بزنید؛ می‌بینید که از ابتدا آلبوم‌های منتشر شده‌ی من “بربت”، “کوهستان”، “یادستان”، “وجد” و “سه‌نوازی” همگی آثاری بدون کلام‌اند و من درواقع بیشترین تلاشم روی موسیقی بی‌کلام بوده است. اما این به این معنی نیست که کار باکلام نداشته‌ام. چرا داشته‌ام. با همین گروه دستان؛ آلبومی منتشر کرده‌ام به نام “گل بهشت” شامل دو سی دی که یکی از آنها ساخته من است.
*آیا تصمیم ندارید که در زمینه موسیقی بی‌کلام آثار دیگری نیز منتشر کنید؟
ــ شخصا علاقمندم که بیشتر موسیقی بی‌کلام انجام بدهم و امیدوارم که به جایی برسیم که موسیقی بی‌کلام ما بتواند جایگاهش را در سطح دنیا پیدا بکند. همانگونه که هند و دیگر کشورها توانستند موسیقی خودشان را مطرح بکنند. البته من هیچ وقت مخالفتی با کلام در موسیقی نداشته‌ام. توجه به موسیقی باکلام طی این سالها صورت گرفته و فکر می‌کنم گروه دستان نیز بیشتر علاقمند است که در زمینه‌ی موسیقی باکلام کند.
* این علاقمندی به موسیقی بی‌کلام در گروه دستان ناشی از چیست؟
ــ همانطور که می‌دانید ما برای اجرای کنسرت بیشتر در سفر هستیم و در شهرها و کشورهایی که ما روی صحنه می‌رویم بیشتر به موسیقی باکلام توجه دارند درعین حال ما سعی کردیم حتی در این بخش که مجبوریم از موسیقی باکلام استفاده کنیم و خواننده‌ای را همراه داشته باشیم، یک بخشی را هم درنظر بگیریم تا در آن بخش سازها بتوانند خودنمایی کنند. آلبوم “نغمه‌ای زیر خاکستر” هم که اخیرا منتشر شده؛ اولین مجموعه سازی گروه دستان است هرچند قبل از این هم یک آلبوم از ما به نام “ساز دستان” منتشر شده بود ولی آن درحقیقت گلچینی از کارهای مختلف ما در آلبوم‌های دیگر بود. اما “نغمه‌ای زیر خاکستر” به صورت یک مجموعه کامل از ابتدا تا انتها در دستگاه نوا است.
*باتوجه به اینکه این آلبوم برگرفته از اجرای زنده است، دلیل کیفیت بالای ضبط آن چیست؟
ــ کیفیت این کار حتی در بعضی موارد از ضبط استودیویی هم بالاتر است؛ چون کارهایی بوده که ما در استودیو ضبط کرده‌ایم ولی درمجموع وقتی روی سی‌دی منتقل شده؛ کیفیت اثر و سازها در آن تغییر کرده است. اما خوشبختانه در این کار؛ آنقدر کیفیت بالا بود که ما ترجیح دادیم به خاطر حس و حال قویی که این اثر داشت؛ آن را منتشر کنیم. در اجرای اخیر گروه دستان در آمستردام، یک صدابردار آلمانی همراه گروه دستان بود که صدابرداری کل تور را برعهده داشت. از طرف دیگر چون سالار عقیلی هم با گروه همراه بود و در بخش دوم به اجرای برنامه می‌پرداخت و از آنجا که ایشان هم یک موزیسین ایرانی است که شناخت کافی از گروه دارد؛ برای تنظیم صداها، نظرات خود را با صدابردار آلمانی درمیان می‌گذاشت و بدین صورت توانست ضبط خوبی را انجام دهد.
* یکی از نقاط قوت این اثر حضور پررنگ سازهای کوبه‌ای در آن است. کمی هم به این موضوع بپردازید؟
ــ گروه دستان سال‌هاست که با همکاری دو نفر از نوازندگان خوب سازهای کوبه‌ای، آقایان حدادی و سامانی مشغول به‌کار است. دستان سه ساز ملودیک و دو ساز کوبه‌ای دارد به همین دلیل فرصت‌ها به اندازه کافی هست تا هریک از ما بتوانیم ساز خود را به طور مشخص نشان بدهیم و با تفکر بالایی که پژمان حدادی در زمینه ساخت و تنظیم ریتم روی هر قطعه دارد، قطعا سهم بسزایی در اجرای تمامی آثار گروه دستان دارد. در این سی‌دی از آنجاکه کار بی‌کلام است؛ زمان بیشتری برای ارایه تک تک سازها وجود دارد به‌ویژه سازهای کوبه‌ای که در طی اجرای این آلبوم نقش عمده‌ای را داشتند.
*فکر می‌کنید نقطه‌ی برجسته این آلبوم نسبت به دیگر آلبوم‌ها چیست؟
ــ من نمی‌توانم بگویم که این کار نسبت به کارهای قبلی گروه دستان متفاوت است چون ما هرکدام توانایی خاصی روی سازمان خود داریم. اطلاعاتی داریم. شناختی داریم که در هر کنسرتی از این تبحرمان استفاده می‌کنیم و هیچ وقت ادعای چیز بالاتری را هم نداریم. آن چیزی که در توان داریم را هم در کار ارایه خواهیم کرد.
بعداز گذشت حدود ۲۰ سال و در آستانه‌ی بیستمین سال فعالیت گروه دستان؛ فکر می‌کنم از آنجاکه این آلبوم یک مجموعه کار سازی بوده و هر نوازنده‌ای توانسته کار خودش را به بهترین شکل به نمایش بگذارد، شما می‌توانید حس قوی‌تری را در صدای سازها مشاهده کنید.
* و سخن پایانی؟
ــ حرف پایانی اینکه درکنار فعالیت گروه دستان و ارایه موسیقی بی‌کلام؛ ما حمایت‌های دیگری لازم داریم که بتوانیم به کارمان ادامه بدهیم و آن حمایت‌ها توجه مردم و شرکت‌هاست. جا دارد از موسسه فرهنگی هنری نقطه تعریف تشکر کنم که در این شرایط سخت ارایه‌ی موسیقی در ایران؛ قبول کرد این آلبوم را منتشر کند و دردسترس علاقمندان گروه دستان قرار بدهد.
دیدگاهتان را بنویسید