مهدی درستی: سینمای ایران به جز مواردی انگشت شمار، کمتر بازیگری به خود دیده است که توان ایفای نقش‌های متعدد و متفاوت را داشته باشد و بتواند لبخند رضایت را بر لبان تماشاگر بنشاند.
پرویز پرستویی، بازیگر سابقه سینمای ایران یکی از همین بازیگران انگشت شمار است، هنرپیشه ای که با وجود آغاز فعالیتش در تئاتر و تلویزیون توانست در سینما بدرخشد و نام خود را به عنوان یک بازیگر توانمند بر سرزبان‌ها بیندازد.
پرستویی نشان داد هم می‌تواند در هیبت حاج کاظم «آژانس شیشه‌ای» و حیدر «بادیگارد» ظاهر شود و هم از پس نقش رضا مارمولک و صادق مشکینی بربیاید، آنچه مشخص است او توانسته رنگ و لعاب تازه‌ای را با بازی‌هایش به سینمای محدود و نه چندان متنوع ایران در ژانر و نقش ببخشد.
نمونه بارز این تفاوت و تنوع، فیلم «مطرب» به کارگردانی مصطفی کیایی است که پرستویی بار دیگر توانایی خود را در ایفای نقش کمدی به رخ کشیده و اینطور که از شواهد پیداست به دل مخاطبان هم حسابی نشسته است. اکران این فیلم بهانه‌ای شد تا به نقش آفرینی‌های شاخص پرستویی در سینما نگاهی بیندازیم.
از «آدم برفی» تا «آژانس شیشه‌ای»
پرستویی بازیگری خود در سینما را با فیلم سینمایی «دیار عاشقان» ساخته حسن کاربخش در سال ۶۲ آغاز کرد اما نقطه عطف کارنامه هنری او در دهه هفتاد رقم خورد و به قول معروف بلیتش برد.
او به فاصله یک سال با دو فیلم پرسروصدا توانست برای خود نامی دست و پا کند، سال ۷۳ در فیلم سینمایی «آدم برفی» ساخته داود میرباقری در نقش جواد کولی به خوبی توانست مکمل اکبر عبدی باشد و از عهده این نقش تیپیکال بربیاید.
سپس سال ۷۴ با فیلم «لیلی با من است» ساخته کمال تبریزی برای نخستین بار مهارت خود را در ایفای نقش کمدی به رخ کشید و از پس شخصیت صادق مشکینی به خوبی برآمد.
برای آنکه پرویز پرستویی بتواند در ذهن مخاطبان نام و تصویر خود را ماندگار کند نیاز به ایفای نقشی حساس و مهم داشت و ابراهیم حاتمی‌کیا در سال ۷۶ این فرصت را در «آژانس شیشه ای» به او داد.
پرستویی با بازی نقش حاج کاظم آژانس شیشه‌ای آن هم پس از ایفای نقش‌های کمدی و متفاوت نشان داد که نقش‌های جدی و سخت را هم به خوبی کمدی بازی می‌کند.
کوچ از سینمای کمدی به درام تا «مارمولک»
نکته جالب توجه درباره کارنامه این بازیگر که پیش‌تر هم به آن اشاره شد این است که محدودیت و مرزی برای خود در ایفای نقش‌های جدی یا کمدی قائل نبوده و نیست و به همین دلیل پس از «آژانس شیشه‌ای» که بازخوردهای بسیار خوبی هم برایش داشت و سیمرغ بلورین جشنواره فجر را بر شانه اش نشاند، دور کمدی را خط نکشید تا وجه خود را از دست ندهد و با دو فیلم کمدی «مرد عوضی» و «مومیایی ۳» ساخته محمدرضا هنرمند و «شوخی» به کارگردانی همایون اسعدیان به سینما آمد.
او تا اوایل دهه ۸۰ بار دیگر در آثاری درام و غیرکمدی نقش آفرینی کرد که برخی از آنان نظر تماشاگران را جلب کرد و برخی نه اما در سال ۸۲ پرستویی در همکاری مجدد خود با کمال تبریزی توانست نقشی جنجالی و پرسروصدا را در فیلم «مارمولک» بازی کند.
فیلمی جنجالی و پرطرفدار که البته با واکنش‌های تندی هم رو به رو شد اما فارغ از تمامی این مسایل پرستویی با بازی نقش رضا مارمولک شمه‌ای دیگر از خود را در کمدی به نمایش گذاشت.
خداحافظی با کمدی؛ سلام به درام
پرستویی پس از «مارمولک» برای چندین سال در هیچ فیلم کمدی به ایفای نقش نپرداخت، تصمیمی که شاید ناشی از فضای آن روزهای سینمای کمدی ایران یا نبود پیشنهادهای خوب برای بوده است.
«بید مجنون» ساخته مجید مجیدی، «ترانزیت» به کارگردانی کامبوزیا پرتوی، «به نام پدر» ساخته رسول ملاقلی پور و … از جمله ماندگارترین فیلم‌های او در نیمه دوم دهه هشتاد بودند.
این بازیگر البته در سال ۸۷ با فیلم «کتاب قانون» ساخته مازیار میری که درون مایه طنز داشت به سینما آمد، فیلمی که باز هم پرسروصدا بود و حسابی جنجال به پا کرد اما نقش پرستویی در این فیلم چندان تفاوتی با سایر نقش هایش نداشت و دلیل شهرت این فیلم هم بیشتر موضوع و داستانش بود.
«کتاب قانون» تا حدود یک دهه بعد تنها فیلم کمدی کارنامه پرستویی بود و این بازیگر به نوعی با خداحافظی از سینمای کمدی به سینمای اجتماعی و درام روی آورد و در این ۱۰ سال نقش های متفاوتی را ایفا کرد اما به جز مواردی انگشت شمار چون «سیزده ۵۹» به کارگردانی سامان سالور یا «امروز» ساخته رضا میرکریمی نتوانست مخاطبان را چندان به وجد بیاورد.
از «بادیگارد» و «قاتل اهلی» تا «لس آنجلس تهران» و «مطرب»
اواسط دهه ۹۰ پرستویی در همکاری دوباره خود با حاتمی‌کیا در سال ۹۴، نقش حیدر را در فیلم سینمایی «بادیگارد» ایفا کرد، نقشی سخت و جدی که لحاظ اکشن هم چاشنی آن شده بود.
او با این فیلم به نوعی توانست پس از چندین سال بار دیگر خودی نشان دهد. از نکات جالب توجه این فیلم طرح موضوع شباهت گریم پرستویی با سردار قاسم سلیمانی بود که در نهایت حاتمی کیا لب به توضیح درباره این شباهت گشود و گفت: « به عشق سردار سلیمانی، پرویز پرستویی را شبیه او گریم کردم.»
این بازیگر سپس یک سال بعد در فیلم سینمایی «قاتل اهلی» ساخته مسعود کیمیایی بازی کرد تا نخستین همکاری این دو سینماگر باسابقه شکل بگیرد، همکاری که چندان هم خوش یمن نبود و فارغ از بازی پرستویی و موضوع فیلم که منتقدان بسیاری داشت، موجب ایجاد اختلاف میان این دو هنرمند شد.
در سال ۹۶ پرستویی که برای یک دهه با فیلم‌های کمدی خداحافظی کرده بود در «لس آنجلس تهران» ساخته تینا پاکروان دوباره در نقشی کمدی روی پرده سینماها حضور پیدا کرد، نقشی که از نظر بسیاری از تماشاگران در خور او نبود و تجربه چندان موفقی از نظر جلب نظر مخاطب برای پرستویی به شمار نمی‌آید.
اما در حال حاضر «مطرب» با بازی او در حالی روی پرده رفته است که با اقبال گسترده مخاطبان همراه شده و گویا تجربه نه چندان موفق «لس آنجلس تهران» را جبران کرده است.
پرستویی در این فیلم نقش یک خواننده پیش از انقلاب را بازی می‌کند که در آستانه رسیدن به شهرت قرار دارد اما این مقطع زندگی‌اش با آغاز انقلاب همزمان می‌شود و سپس زندگی او به شکل دیگری رقم می‌خورد.
این بازیگر با وجود آنکه در کارنامه بازیگری‌اش تجربیات ناموفق هم دارد اما نشان داده کمدی و درام برایش تفاوتی ندارد و می‌تواند مخاطب را با خود همراه کند.
دیدگاهتان را بنویسید