«آی‌محمد یوسفی»، هنرمند پیشکسوت موسیقی ترکمن که یکی از استادان برجسته موسیقی بخشی‌های خراسان بود، ۱۴ شهریور در سن ۹۶ سالگی دار فانی را وداع گفت.
به گزارش ایسنا، آی‌محمد یوسفی متولد سال ۱۳۰۲ در روستای تگن شهر درگز استان خراسان رضوی و شاگرد اولیاقلی یگانه بوده است. او از معدود نوازندگانی بود که هنوز با تار ابریشم که صدایی بم‌تر از دوتار سیمی دارد و رنگ و صوت آن متفاوت است، می‌نواخت.
او بیش از ۶۰ سال بود که به شیوه‌ی بخشی‌های شمال خراسان می‌خواند و دوتار می‌نواخت و در زمینه‌ی داستان‌سرایی و نقل افسانه‌ها و آیین‌های قومی و منطقه‌ای فعالیت داشت.
این خواننده و نوازنده‌ی پیشکسوت دوتار ابریشمی در طول زندگی خود همیشه از راه کشاورزی روزگار گذرانده بود.
یوسفی در سال ۹۵ در نهمین جشنواره موسیقی نواحی اجرا کرد و از او تقدیر شد. همچنین در سال ۹۶ نیز در شب موسیقی ایران به نواختن دوتار خراسان پرداخت. او پیش از سال ۹۵ تنها در یکی ـ دو جشنواره‌ی منطقه‌ای و یک بار نیز در کشور اتریش اجرای برنامه داشته است.
این هنرمند پیشکسوت در جشنواره موسیقی نواحی سال ۹۵ ابراز امیدواری کرده بود که این جشنواره به صورت منظم برگزار شود تا از دل آن استعدادهای جوان به جامعه معرفی شوند.
اکنون به منظور کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی این هنرمند تازه درگذشته با علی مغازه‌ای ـ کارشناس موسیقی ـ تماس گرفتیم تا بیشتر با هنر آی محمد و خودش آشنا شویم.
مغازه‌ای می‌گوید: متأسفانه این استاد دوتار ترکمن بر اثر کهولت سن از دنیا رفت. قرار بود امسال او را برای حضور در جشنواره «آینه‌دار» دعوت و تندیس آینه‌دار را به او اهدا کنیم. اما متأسفانه نتوانستیم پیش از مرگ او همانند استادانی از جمله خلیفه غلام مارگیری (آوازخوان، خنیاگر، بابازار و نوازنده دف)، رجب بدریمون (نوازنده نی جفتی بوشهر) یا لعل بخش پیک (خواننده بلوچستانی) از حضورش بهره‌مند باشیم. این افراد از نسل کهنسال موسیقی ایران بودند و جایگزین خاصی هم ندارند. ما نوازنده‌های خوب زیادی داریم، ولی نوازندگان خوب و درجه یک امروزی ناخواسته به واسطه رسانه‌ها با موسیقی‌های روز آشنا شده و رپرتوارشان دست خوش تغییر و تحولات فرهنگی شده است.
او ادامه می‌دهد: می‌توان گفت از نسل آی محمد و کسانی که از قدیمی‌های خود مانند اولیاقلی یگانه (نوازنده دوتار) و نظرمحمد سلیمانی ( نوازنده برجسته دوتار شرق خراسان) آموخته بودند تقریبا بیشتر از چند نفر انگشت شمار باقی نمانده است. آی محمد یکی از بهترین‌های دوتار شمال خراسان و ترکمن بود. او در ترکمن به دنیا آمد و اهل درگز بود ولی چون دوتار ترکمن و شمال خراسان در محدوده فرهنگی ترکمن و شمال خراسان، اشتراکات فرهنگی زیادی دارند هر دو تار را فراگرفت. اکنون در حال از دست دادن این اساتید هستیم. جایگزین‌های آنها مثلا پسر استاد اولیاقلی یگانه، براتعلی یگانه است که دوتار را با ابریشم هم می‌نوازد؛ البته پدر او تنها از ابریشم استفاده می‌کرد. آی محمد نیز تنها از ابریشم استفاده می‌کرد.
از مغازه‌ای سوال می‌کنیم که «آی محمد یوسفی» از چه سالی به نواختن تار شروع کرده بود؟ پاسخ می‌دهد: او از بچگی دوتار نواختن را نزد اولیاقلی آغاز کرده بود. بعد از فوت مرحوم آی‌محمد، از شاگردان اولیاقلی تنها علی آلمه‌جوقی و پسر خود اولیاقلی یعنی براتعلی یگانه باقی مانده‌اند. پدر اولیاقلی ساز می‌نواخت و او نیز از پدرش یاد گرفته بود.
او درباره برنامه‌هایی که «آی محمد یوسفی» در آنها شرکت کرده بود، می‌گوید: استاد قبلا در جشنواره فجر شرکت کرده بود و قبلا خوشبختانه کارهایی از او به ضبط رسید است. بیشتر این نسل در چند جشنواره شرکت کردند و توانستیم تا مقداری از شیوه‌ها و تکنیک‌های آنها را به ثبت برسانیم.
این کارشناس موسیقی در پایان می‌گوید: از کسانی که با بخشی آی‌محمد کار کرده‌اند می‌توانیم از سعید تهرانی زاده نام ببریم که از شاگردان آی‌محمد بود. او ارتباط خیلی خوبی با بخشی آی‌محمد داشت و می‌شود گفت هر چه می‌توانسته از آی‌محمد فراگرفت. همچنین دوست عزیزم استاد مرتضی گودرزی که سال‌ها روی دوتار در محدوده‌های شمال خراسان و اقوام مختلف این منطقه کار کرده است نیز با آی محمد در ارتباط بود.
دیدگاهتان را بنویسید