موسیقی ایرانیان – وجیهه ذکریا: امیر کریمی خواننده قدیمی پاپ میگوید: هنر رسالت اصلی خود را که تجلی زیباییها بوده و هست گم کرده و محل جولان همان ذهنیتهای پریشان و مغشوش جامعه شده است.
امیر کریمی خواننده نسل قدیم موسیقی پاپ که همه با او و آثارش خاطره دارند در گفت و گو با سایت خبری و تحلیلی «موسیقی ایرانیان»، درباره زیبایی گفت: در احادیث و روایات جملۀ معروفی با این مضمون داریم که میفرماید:«اللهُ جَمیلُ و یُحبُ الجمال» یعنی خداوند زیباست و زیبایی را دوست میدارد، بنابراین با توجه به این که خداوند زیباست و خود را دوستدار زیبایی معرفی میکند پس زیبایی نمیتواند یک مقولۀ گذرا باشد.
وی درباره رسالت اصلی هنر تصریح کرد: زیبایی یک مقولۀ ازلی و ابدی است، آنچنان که خداوند زمان و مکان ندارد و جاودان است. اگر ما رسالت اصلی هنر را، تجلی زیبایی یا هنر را تجلی گاه زیباییها بدانیم چنان که اینچنین بوده و هست، بنابراین یک اثر هنری با داشتن شاخص زیبایی باید جاودان و ماندگار باشد.
هنر رسالت اصلی خود را که تجلی زیباییها بوده گم کرده است
این خواننده با اشاره به اینکه هنر تجلی گاه زیبایی است و باید جاودانگی داشته باشد عنوان کرد: اگر هنر به واقع تجلی گاه زیبایی باشد با این اعتبار که خداوند زیبایی را به خودش نسبت میدهد پس باید آن اثر هنری ماندگار و جاودان هم باشد. پس سؤال این است که چرا اکثر آثار به ویژه در زمان فعلی جاودان و ماندگار نیستند؟ علت این است که اصلاً هنر رسالت اصلی خود را که تجلی زیباییها بوده و هست گم کرده و محل جولان همان ذهنیتهای پریشان و مغشوش جامعه شده است.
کریمی درباره بحرانهایی که هنر و جامعه امروز با آنها دست و پنجه نرم میکنند توضیح داد: بهرغم این که مایل نیستم کلماتی از قبیل پریشان و مغشوش را به جامعه نسبت دهم ولی با توجه به این که من خودم را هم بخشی از این جامعه در نظر میگیرم، باید این وضعیت را بپذیریم. جوامع رو به پیشرفتی مثل جامعۀ ما در گلوگاههایی از تاریخ یک سری بحرانها را سپری میکنند.
وی ادامه داد: اکنون در حال عبور از یکی از این بحرانهای تاریخی هستیم. بحرانی که با وارد شدن به عرصۀ تکنولوژی به نوعی به اوج خود رسیده است. درست است که علم و تکنولوژی به ویژه وسایل ارتباط جمعی، اپلیکیشنهای مختلف و ماهواره و غیره به ارتباطات سهولت میبخشند و زندگی را به معنای دیگری مفهوم میدهند، ولی باعث ورود ویژگیهای منفی نیز شدهاند.
این خواننده پاپ با اشاره به نکات منفی تکنولوژی در زندگی انسان گفت: دویست سال پیش این همه اطلاعات منفی وارد ذهن افراد نمیشد. بنابراین در کنار پارامترهای مثبت تکنولوژی و ارتباطات، این وجه منفی هم وجود دارد. تکنولوژی در عرصۀ هنر هم یک سری آثار منفی نیز گذاشته است. آثار مثبت را همه میدانیم ولی اثر منفی آن این است که تولید یک اثر هنری را بسیار قابل دسترس کرده است.
وی ادامه داد: زمانی بالا رفتن از پلههای استودیو برای یک نوجوان یا جوان به سادگی دست نمیداد. یعنی آن جوان باید به یک بلوغ میرسید تا بتواند وارد یک استودیو شود. بعد هم باید یک کار جمعی از قبیل انتخاب شعر، موسیقی، نوازندگان، خواننده، صدابرداری صورت میگرفت. اما الآن شرایط به گونهای شده که استودیوهای خانگی با هزینۀ بسیار ناچیز در اختیار همگان قرار گرفته است. قبل از این که جهانبینی یک جوان شکل بگیرد امکان گفتن شعر و درست کردن موسیقی با سینتی سایزرها برای او فراهم است.
استفاده از ساز در موسیقیها دیگر ملاک نیست
کریمی با بیان اینکه استفاده از ساز در موسیقیهای امروزی دیگر ضرورت نیست تاکید کرد: اصلاً لازم نیست سازهایی از قبیل ویلن و فلوت و غیره نواخته شود. یک نفر از سمپلها استفاده میکند و یک موسیقی ساده میسازد. هر کسی به سادگی میتواند بخواند و سریع روی اینترنت قرار دهد و در دسترس همگان قرار بگیرد. خود این مسئله باعث میشود که یک اثر، پیش از این که به ویرایشهای متعدد برسد و پخته شود در دسترس همگان قرار بگیرد و وارد خانهها شود.
وی ادامه داد: این وجه منفی پیشرفت علم و تکنولوژی در عرصۀ هنر بوده است. اما نباید فراموش کنیم که پیش از اینها هم همۀ آثار ما، خوب و ماندگار نبودهاند. همان زمان هم که تکنولوژی پیشرفت چندانی نکرده بود، تولیداتی داشتهایم که خیلی زود هم فراموش میشدند. آثار ماندگاری که تولید شدند نیز به به نگاه تولیدکنندهها باز میگردند، یعنی کسانی که اثر هنری را تجلی گاه زیباییها میدانستند. نه این که لزوما به جامعه نگاه کنند ببینند در جامعه چه صحبتهایی مطرح میشود و همان ذهنیتهای مغشوش را در قالب شعر و موسیقی دوباره به جامعه منعکس کنند.
این خواننده درباره ریشه دار نبودن آهنگها و نگاهی که به آنها میشود گفت: گواه این مدعا که این آثار، زیبا و طبیعتاً ماندگار نیستند این است که خود جامعۀ ۷۰ یا ۸۰ درصدی که ابتدا نسبت به تولیدات اقبال نشان میدهد بعد از ۴ الی ۵ ماه آن اثر را به سطل زباله میاندازد. یا بعد از یکی دو سال میخندند و میگویند آن اثر خز شده است.
وی درباره اینکه برای تولید آثار ریشه دار چه اقدامی باید انجام داد عنوان کرد: برای رفع این مسئله باید دید جامعه را به سمت زیبایی شناسی سوق دهیم. شاید به این فکر نکرده باشیم که زیبایی شناسی فرد یا جامعه برآیند آگاهیهای فردی یا جامعه هست. تردیدی نیست جامعهای که میزان آگاهیهایش پایین است زیبایی شناسیاش هم در همان حد پایین بماند.
کریمی افزود: در کشوری زندگی میکنیم که حافظ را همه میشناسند. ولی بر اساس آماری که خودم گرفتم کمتر از یک درصد تحصیل کردههای کشور ما فقط میتوانند شعر حافظ را از روی کتاب بخوانند. اصلاً وارد این مسئله نمیخواهیم بشویم که آیا معنی آن را میدانند یا نه؟!
نگاه جوانان امروزی درباره حافظ و سعدی اشتباه است
این خواننده با اشاره به اینکه نگاه غلطی درباره آثار حافظ و دیگر شاعران معاصر وجود دارد گفت: زمانی که حرف از شاعران قدیمی میشود در ذهن جوانان ما این مطرح میشود که این شاعران قدیمی هستند و شرایط امروز ما فرق میکند. تا زمانی که این نگاه وجود داشته باشد، ما همیشه این گسست را داریم و تمام تولیدات فقط برای سه ماه جذابند!
وی ادامه داد: باید این مسئله را برای خودمان حل کنیم که زیبایی یک پدیدۀ جاودان است. اصلاً به زمان و مکان بستگی ندارد. این طور نیست که بگوییم چون حافظ و مولانا ۷۰۰ سال پیش زندگی میکردند پس آنها زیبایی را نمیشناختند یا آثار آنها زیبا نیست. بلکه این طور نیست و آشنایی ما نسبت به آنچه آنها گفتهاند کم است.
کریمی با اشاره به اینکه یک عده با نام هنرمند دغدغههای روز جامعه را بیان میکنند و بعد از یادها میروند تصریح کرد: این فرآیند بده و بستان اصلاً خوب نیست که یک عده به نام هنرمند یک سری دغدغهها را از جامعه بگیرند، آن را در قالب شعر و موسیقی در بیاورند و بعد به خود جامعه برگردانند. همانطور که ما داریم میبینیم این مسئله شکست خورده است.
زیبایی مقوله جاودانی است و به زمان و مکان بستگی ندارد
وی افزود: تمام آثاری که حتی موفق به بدست آوردن گیشه میشوند بعد از گذشت ۴ یا ۵ ماه به فراموشی سپرده میشوند. پس حاوی زیبایی نبودند. چون زیبایی مقولۀ جاودانی است و به زمان و مکان بستگی ندارد. امیدواریم که به زودی به این خودباوری برسیم که انسان باید زیبایی را بشناسد. یعنی باید از درون به این مسائل برسیم و دیدمان را تغییر دهیم. آن موقع حافظ به فال در سر چهارراهها تبدیل نمیشود.
وی خاطر نشان کرد: باید آگاهیهایمان را افزایش دهیم و انشاءالله خداوند هم بیشتر و بیشتر انوار غیب خودش را برای ما عیان میکند و در دل هنرمندان قرار میدهد و هنرمندان میتوانند زیباییها را وارد هنر کنند. قطعاً آثاری با این ویژگیها ماندگار هم خواهد بود.
دیدگاهتان را بنویسید