دوربین، موسیقی، حرکت

امسال برای اهالی موسیقی در سینما از آن سال‌هاست، از آن سال‌هایی که به واقع نمی‌توان درباره آنچه می‌شود شنید پیش‌بینی درستی داشت.
سمیه قاضی‌زاده: آهنگسازان زیادی در سی‌امین جشنواره فیلم فجر حضور دارند که بسیاری از آن‌ها را نمی‌شناسیم.

از آن طرف بسیاری از آهنگسازان نام آشنای دنیای سینما هم همچون مجید انتظامی، محمدرضا درویشی، فریدون شهبازیان، کامبیز روشن روان، محمد سریر، احمد پژمان و…. اصلا فیلمی در جشنواره سی‌ام ندارند.
پیشکسوتانی هم که فیلم دارند هچون حسین علیزاده یا محمدرضا علیقلی تعداد فیلم‌های کمتری را آهنگسازی کرده‌اند! با این حال می‌شود به راحتی حدس زد که جوان‌گرایی در آهنگسازی موسیقی فیلم امسال به بالا‌ترین حد خود رسیده و می‌شود انتظار شنیدن قطعات نو با طعم تازه‌تر را کشید. در هر صورت امسال در هیئت داوران جشنواره مجید انتظامی حضور دارد که نام‌آور‌ترین آهنگساز سینمای ایران است و طبیعتا می‌شود روی رای موثر او در انتخاب بهترین آهنگساز جشنوارهء سی‌ام حساب ویژه کرد.
بی‌موسیقی‌ها و انتخابی‌‌ها
تعداد فیلم‌هایی که موسیقی ندارند هم کم نیستند. البته تعدادشان در مقایسه با موسیقی‌دار‌ها زیاد نیست، اما مسئله این است که در میان آثار شاخص جشنواره این تعداد زیاد است. «پذیرایی ساده» به کارگردانی مانی حقیقی، «تلفن همراه رئیس جمهور» به کارگردانی علی عطشانی، «در انتظار معجزه» به کارگردانی رسول صدرعاملی، «من و زیبا» به کارگردانی فریدون حسن‌پور، «بیتابی بیتا» ساخته مهرداد فرید و «شیرین قناری بود» (داود توحید پرست) از این جمله‌اند. «پله آخر» علی مصفا هم موسیقی انتخابی دارد که می‌شود حدس زد دلیل آن چیست. علی مصفا بسیار روی استفاده از موسیقی حساس است که البته به دلیل تبحر و شامه بالایش در تشخیص موسیقی خوب است. موسیقی «بغض» (رضا درمیشیان) را هم محمدرضا دلپاک (صداگذار) انتخاب کرده است.
بهزاد عبدی
بهزاد عبدی گوی سبقت را از دیگران ربوده، او که تنها چند سال است وارد آهنگسازی سینما شده، امسال بیش از دیگر آهنگسازان این حوزه فعالیت کرده است. عبدی شهره است به ضبط موسیقی‌هایی با ارکستر بزرگ و پر سر و صدا. اغلب مواقع – تقریبا همه مواقع – موسیقی‌‌هایش را ارکستر فیلارمونیک اوکراین نواخته که در ژوست‌نوازی پیوسته خوب عمل کرده است.

با این حال ساخت این تعداد موسیقی فیلم کمی عجیب و غریب است. مگر ذهن یک آهنگساز سینما چقدر طی یک سال می‌تواند تراوشات موسیقایی داشته باشد؟ البته که عبدی هم از آن آهنگسازان ملودی‌گریز است. شاید بشود نام این شیوه آهنگسازی برای سینما را تنها حرفه‌ای‌گری نامید، اما موسیقی از آن سرزمین‌های هنری است که ذوق و قریحه بسیار بیش از حرفه‌ای‌گری در آن به چشم می‌آید و ستایش می‌شود.

به هر حال ما به انتظار شنیدن آثار بهزاد عبدی که با موسیقی فیلم‌های «آمین خواهیم گفت» (سامان سالور)، «راه بهشت» به کارگردانی مهدی صباغ‌زاده، «گیرنده» به کارگردانی مهرداد غفارزاده، «داستان سامرا» (انیمیشن) (حسین سلطانی و وحید چالاک)، – «زبان مادری» (قربان محمدپور)، «آقای مدیر» (حسن آقا کریمی)، «شیر تو شیر» (ابراهیم فروزش) و «قلاده‌های طلا» (ابوالقاسم طالبی) در جشنواره حاضر است نشسته‌ایم.
کارن همایونفر
کارن همایونفر آهنگساز نام‌آشنای موسیقی فیلم هم در زمره پرکارهای جشنواره امسال است. البته باید به نام‌های زیاد فیلم‌ها در این لیست توجه نکرد چرا که او برای برخی فیلم‌ها مثل «بی‌خود وبی‌جهت» (عبدالرضا کاهانی) تنها برای تیتراژ موسیقی نوشته است. شبیه آنچه که در «هیچ» و در «اسب حیوان نجیبی است» اتفاق افتاد.

همایونفر که سال گذشته برای آهنگسازی برای «جرم» کیمیایی سیمرغ را به خانه برد، امسال با ساخت موسیقی برای «برف روی کاج‌ها» به کارگردانی پیمان معادی که در بخش سودای سیمرغ، فیلم‌های اول و دوم و بین الملل حاضر است، همچنین «پل چوبی» به کارگردانی مهدی کرمپور که انتظار می‌رود فیلم پر موسیقی باشد، چرا که مهدی کرم‌پور به موسیقی در فیلم‌هایش بسیار اهمیت می‌دهد، «بی‌خود و بی‌جهت» به کار گردانی عبدالرضا کاهانی، میگرن (مانلی شجاعی‌فرد) و پنهان (مهدی رحمانی) در جشنواره سی‌ام حضور دارد.
ستار اورکی
ستار اورکی هم امسال بسیار پرکار است. باورکردنی نیست که او امسال با موسیقی شش فیلم در جشنواره حضور دارد و همین احتمال کاندیداتوری او را بالا می‌برد. اورکی که پارسال موسیقی‌اش با موسیقی فیلم «کوچه ملی» بیشتر از قبل شنیده شد، امسال با «شور شیرین» به کارگردانی جواد اردکانی، «یک سطر واقعیت» به کارگردانی علی وزیریان، «اکباتان» (مهرشاد کارخانی)، خودزنی (احمد کاوری) و مادر پاییزی (سیروس رنجبر) به جشنواره سی‌ام آمده.
دنگ شو
بسیار منتظرم تا ببینم که موسیقی فیلم «بزن بریم بهشت» به کارگردانی مصطفی کیایی چطور از آب درآمده است. چون کارهای گروه «دنگ شو» همیشه آثاری خلاقانه و نو هستند که شنیدنشان موجی از نشاط را در دل و جان به وجود می‌آورند. از طرفی بسیار خوشحالم که کارگردانان می‌توانند به گروه‌های خوب موسیقی همچون «دنگ شو» اعتماد کنند و ساخت موسیقیشان را به آن‌ها بسپارند. اتفاقی که سال‌هاست در غرب رخ می‌هد و نتیجه‌بخش هم بوده.
محمدرضا علیقلی
علیقلی آهنگساز موسیقی‌های دوست داشتنی و ماندگار سینمای ایران که پیش از این هم موسیقی مجموعه فیلم‌های «پسرخاله» را نوشته بود و کلا در آهنگسازی موسیقی کودک بسیار متبحر و خوش قریحه است، امسال هم با موسیقی «کلاه قرمزی و بچه ننه» (ایرج طهماسب) در جشنواره حضور دارد.. البته او آهنگسازی «روزهای زندگی» به کارگردانی پرویز شیخ طادی را هم عهده دار بوده است.
آریا عظیمی‌نژاد
با اینکه آریا عظیمی‌نژاد بیشتر در تلویزیون و ساخت موسیقی سریال‌ها فعال است، اما مدتی است که آهنگسازی سینما هم انجام می‌دهد. او امسال موسیقی دو فیلم را ساخته. اولی «چک» به کارگردانی کاظم راست گفتار و دومی «زندگی خصوصی» به کارگردانی محمدحسین فرح‌بخش. باید ماند و شنید که آیا این موسیقی‌ها هم همچون تمامی آثار عظیمی‌نژاد در ژانر تلفیقی و با استفاده از موسیقی بومی و تلفیق آن با سازهای الکترونیکی ساخته شده‌اند یا خیر.
پیمان یزدانیان
پیمان یزدانیان از بهترین آهنگسازان جوان سینمای ایران است. او سال‌هاست که در این حوزه فعال است و شماری از بهترین‌ موسیقی فیلم‌های این سال‌ها را خودش ساخته. یزدانیان که پیش از این موسیقی دیگر آثار متاخر معصومی را نوشته، ساخت موسیقی «خرس» را هم عهده‌دار بوده که ندید می‌گویم موسیقی خوبی است! شنیدن آن را از دست ندهید.
ناصر چشم‌آذر
هرچند ناصر چشم آذر طی چند سال اخیر در ساخت موسیقی فیلم‌ کمی به بیراهه رفته است و خبری از آن ملودی‌های ناب در موسیقی فیلم‌هایش نیست، اما همین که استادی چون او در میان آهنگسازان فعال سینمای ایران همچنان فعال است، جای خوشوقتی دارد. او امسال برای سه فیلم موسیقی ساخته که به این شرحند: «‌گشت ارشاد» به کارگردانی سعید سهیلی، «دوازده صندلی» (اسماعیل براری) و «شانه دوست» (محسن محسنی نسب)
حسین علیزاده
حضور استادی چون او همیشه برای سنیمای ایران خوب بوده است. علیزاده که تنها آمدن نامش در میان آهنگسازان تداعی کننده حضور رقیبی بی‌بدیل است امسال با «ملکه» به کارگردانی محمدعلی باشه‌آهنگر به جشنواره سی‌ام پا گذاشته تا ببینیم این بار از چنته‌اش چه آواهای نویی را بیرون آورده است. ما که بدجوری منتظریم، شما چطور؟
کریستف رضاعی
همین چند ماه پیش بود که موسیقی بسیار عالی «کنعان» اثر کریستف رضاعی منتشر شد. رضاعی از آن دست آهنگسازانی است که کم موسیقی فیلم می‌نویسد اما خوب می‌نویسد. در بند پرکاری و در چشم بودن به هیچ عنوان نیست. با این حال امسال فیلم «نارنجی‌پوش» به کارگردانی داریوش مهرجویی بزرگ را آهنگسازی کرده که قطعا شنیده خواهد شد و این شانس کمی برای یک آهنگساز نیست.
فردین خلعتبری
هر وقت که نام فردین خلعتبری درمیان اسامی آهنگسازان حاضر در جایی باشد، باید روی شانس برنده شدن او حساب باز کرد. حالا او که سال‌هاست موسیقی فیلم‌های حسن فتحی را می‌نویسد و تیم ورکی خوبی را تشکیل داده‌‌اند، با موسیقی «یک روز دیگر» این کارگردان در جشنواره حاضر است. البته در بخش فیلم‌های اول و دوم هم موسیقی «آزمایشگاه» (حمید امجد) را نوشته و البته موسیقی «تهران ۱۵۰۰» (بهرام عظیمی) را هم ساخته است. حدسم این است که با وسواسی که بهرام عظیمی در انتخاب موسیقی بارای آثارش دارد باید موسیقی این انیمیشن آخرش هم خوب از آب درآمده باشد.
امیر توسلی
امیر توسلی که ساخت موسیقی اغلب فیلم‌های سامان مقدم را عهده‌دار بوده است امسال هم موسیقی «یک عاشقانه ساده» این کارگردان را به عهده داشته. امیر توسلی کارش را همیشه به شکل استاندارد و‌گاه فرا‌تر از آن انجام داده. بی‌شک موسیقی این فیلمش هم شنیدنی از آب درآمده. هنوز طعم خوش موسیقی «مختارنامه» زیر گوشمان است!
حامد ثابت
حامد ثابت تا به حال ثابت کرده که بلد نیست موسیقی بد بنویسد. او تا به حال تنها دو وسیقی «پرسه در مه» و «اینجا بدون من» را نوشته که یکی از یکی بهتر. هرچند بیشتر او را بیشتر با موسیقی «پرسه در مه» می‌شناسند. حالا این آهنگساز گزیده‌کار در جشنواره امسال موسیقی «یکی می‌خواد باهات حرف بزنه» به کارگردانی منوچهرهادی را نوشته که عمیقا امیدوارم این فیلم دیده شود و موسیقی‌اش شنیده شود. چرا که تاریخ ثابت کرده است که اگر فیلمی دیده نشود، هزاری هم که موسیقی‌اش خوب باشد، شنیده نخواهد شد.
فرهاد اسعدیان
فرهاد اسعدیان برادر همایون اسعدیان است. «آهنگساز است و به جز برای برادرش تا به حال برای هیچ فیلمساز دیگری موسیقی نساخته، اما برای برادرش همایون اسعدیان موسیقی سریال هم کار کرده است. او امسال با موسیقی» بوسیدن روی ماه» به جشنواره آمده. «بوسیدن روی ماه» از آن ملودرام‌های اشک انگیزی است که حسابی موسیقی لازم است و اینطور که شنیده می‌شود موسیقی خوب و به اندازه‌ای دارد.
رضا صادقی
پای رضا صادقی خواننده پرطرفدار پاپ به سینما باز شده است. او امسال نه تنها در «بی‌خداحافظی» (احمد امینی) بازی کرده است که ساخت موسیقی آن را هم به عهده داشته. طبیعی است که از یک خواننده پاپ موسیقی فیلمی جز در حال و هوای ترانه‌های پاپ برنمی‌آید. خیلی هم اتفاق پیچیده‌ای نیست. تا بوده در همه‌جای دنیا همین بوده. نمونه‌‌هایش کم نیست!
دیگران
‌سیدبهنام ابطحی با موسیقی «بیداری» به کارگردانی فرزاد موتمن، رضا شایا با موسیقی «پرواز بادباد‌ک‌ها» به کارگردانی علی قوی‌تن، حمید صدری با موسیقی «رضا هرگز نمی‌خوابد» به کارگردانی رضا عطاران، مهران ‌پورمندان با موسیقی «روییدن در باد» به کارگردانی رهبر قنبری، آرمان موسی‌پور با موسیقی «محرمانه تهران» به کارگردانی مهدی فیوضی، کیوان کیارس با موسیقی «سلام بر فرشتگان» به کار گردانی فرزاد اژدری، بهنام صبوحی با موسیقی «پیشونی سفید» (سیدجواد هاشمی) و البته عطر ولایت (انیمیشن) (مسعود صمدی)، مجید رضازاده با موسیقی «دزدان خیابان جردن» (وحید اسلامی)، محمد مهدی کورنگی با ساخت موسیقی برای فیلم «رها‌تر از دریا» حمید طالقانی، آرش شقایی با موسیقی «سرزمین خواب» (انیمیشن) (علی لطفی)، فرید سعادتمند با موسیقی «فیلادلفی» (سیدمجتبی اسدی‌پور و اسماعیل رحیم‌زاده)، مهدی خیرخواهی با موسیقی «قبیله من» (غلامرضا آزادی)، مانی منادی‌زاده با موسیقی دو فیلم «پنجشنبه آخر ماه» (ماشاالله شاهمرادی‌زاده) و «من همسرش هستم» (مصطفی شایسته)، یحیی سپهری شکیب با موسیقی «همه چی آرومه» (مصطفی منصوریار)، باربد بیات با موسیقی «دوباره با هم» (روزبه حیدری)، سعید انصاری با موسیقی «اینجا شهری دیگر است» (احمد رضا گرشاسبی)، حمید بلند ران با موسیقی «بچگیتو فراموش نکن» (جلال فاطمی)، محمد محمدعلی با موسیقی «رویای سینما» (علی شاه حاتمی)، مسعود سخاوت‌دوست با موسیقی «سه و نیم» (نقی نعمتی) و افشین عزیزی با موسیقی «یک فراری از بگبو» (هاتف علیمردانی).