آنچه نمی توانم با واژگان بیان کنم به عهده موسیقی و آنچه را هم که نمی توانم به زبان موسیقی بگویم در اختیار واژگان می گذارم و بدین سان آنگونه که باید حق مطلب را نسبت به اندیشه و آنچه فکر می کنم به جا خواهم آورد.
به گزارش خبرنگار مهر، علیرضا مشایخی آهنگساز و رهبر ارکستر موسیقی نو همواره با دیدگاهی منتقدانه و متفاوت به حوزه فعالیت اش نگریسته است و این نگاه انتقاد آمیز را هم در آثار آهنگسازی شده توسط او می توان دید و هم کتاب هایی که به رشته تحریر درآورده است ؛ این آهنگساز برجسته هنر موسیقی تا کنون کتاب های فنی موسیقایی چون “فرهنگ آهنگسازی”، “تداوم تفکر” (آسیب شناسی مسائل هنری و اجتماعی) نوشته است؛ این هنرمند موسیقی کلاسیک همچنین علاوه بر کتب فنی موسیقایی دغدغه های اجتماعی و فرهنگی خود را در قالب رمان نیز منتشر کرده است به این ترتیب که سالها پیش رمان “همه آن سالهای بی خاطره” از او منتشر شده است و به تازگی هم رمان ” فردا بدون من” توسط انتشارات مکتب تهران وارد بازار نشر شده است.
مشایخی در این گفتگو در خصوص کتاب های منتشرشده خود هم در قالب کتب فنی موسیقی و هم در حوزه رمان و ادبیات داستانی سخن گفت.
خبرگزاری مهر – گروه موسیقی : “فرهنگ آهنگسازی” دومین کتاب پس از کتاب” تداوم تفکر ” است که در حوزه مسائل هنر موسیقی از دیدگاه اجتماعی نوشته اید کمی در خصوص چرایی ایجاد ضرورت برای نگارش این دو کتاب بگویید.
علیرضا مشایخی : “فرهنگ آهنگسازی” یک کتاب کاملا فنی است و نمی توان آن را با کتاب “تداوم تفکر” مقایسه کرد؛ به این معنا که برخی از مباحث و مسائل در حوزه آهنگسازی که مورد نیاز دانشجویان حرفه آهنگسازی است دستخوش غفلت و فراموشی قرار گرفته بود به همین دلیل کتاب “فرهنگ آهنگسازی” را در دو جلد نوشتم؛ اما کتاب “تداوم تفکر” نوعی آسیب شناسی مسائل هنری – اجتماعی موسیقی و محیط و جامعه موسیقی ایران بود تا متولیان امور موسیقی در یافتن آسیب ها سردرگم نشوند البته بعدها متوجه شدم که تنها کسانی که آن کتاب را مورد عنایت قرار نداده اند همان متولیان محترم در امور موسیقی بوده اند .
* چطور شد که ضرورت نگارش کتاب “فرهنگ آهنگسازی” را احساس کردید؟
– هنگامی که بعد ازدومین اقامت طولانی در خارج به ایران بازگشتم متوجه شدم که در ارتباط با کتب فنی موسیقی هیچ اتفاق جدیدی نیافتاده است چراکه موضوع مورد توجه من به خصوص مباحث علوم پایه آهنگسازی بود. به نظرمن کسی که درباره آهنگسازی متن می نویسد باید خود آهنگسازی با تجربه باشد وگرنه نه خودش می فهمد چه نوشته و نه دانشجویی که نتوانسته برای ادامه تحصیل به خارج از ایران سفر کند؛ تا جائیکه من دیده ام تالیف در این زمینه جز یک یا دو مورد استثنایی انجام نشده و ترجمه هم هم تقریبا غیر قابل استفاده هستند در یک مورد نویسنده ای که در کلاس های خد موسیقی “مدرن” را به باد سخره می گیرد به اقتضای نیاز بازار یک جزوه مختصر و غیر مفید در مورد موسیقی مدرن را ترجمه کرده است! یا آشنای دیگر تالیف یک نویسنده آلمانی را با نام خود به زبان فارسی منتشر فرموده.
*استثناهایی هم وجود دارد.
-البته که در چند مورد استثنا هم می بینیم. کتابی به راستی با ارزش ترجمه شده اند که از آن جمله می توان به ترجمه های پرویز منصوری اشاره کرد به هر جهت تصمیم گرفتم مجموعه کاملی از علوم آهنگسازی را تالیف کنم که به ترتیب عبارتند از آهنگسازی به شیوه باخ (کنترپوان)، آهنگسازی به شیوه کلاسیک (هارمونی) تالیف و ترجمه ای درباره کنترپوان مدال و بالاخره فرهنگ آهنگسازی که جلد اول آن منتشر شد و جلد دوم نیز زیر چاپ است؛ علاوه بر فرهنگ آهنگسازی، کتابی هم به عنوان” فرم در موسیقی کلاسیک” تالیف کرده ام که در مراحل پایانی تصحیح آن هستم در ضمن مجموعه از نمادهای نت نگاری من توسط خانم عابدین منش منتشر شده است و کتابی هم با توضیح درباره سبک شناسی و مجموعه آثارم به همت خانم گل صباحی تالیف شده است.
* رمان “فردا بدون من” چگونه متولد شد؟
– رمان ” فردا بدون من” توسط راوی در اختیار خواننده گذاشته می شود این کتاب نگاهی دارد به مسائل همه ما و در نتیجه حوزه ای است برای طرح سئوال های کلیدی زندگی، عشق، خیانت، مرگ جامعه ، ایدئولوژی های کلان، امید و نا امیدی بنابراین در پیرامون زندگی راوی زندگی خواننده ها است که به بحث گذاشته می شود . چند تز اصلی در این کتاب مطرح می شود که به اختصار اشاره می کنم : هیچ امید دیگری به ایدئولوژی های کلان نیست آنها ثابت کرده اند که پاسخی برای گرفتاری های ما ندارند، زن و مرد محکوم هستند که هم دیگر را نفهمند زیرا دو گونه مختلف هستند و بالاخره آخرین پناهگاه نوع انسان جمع کوچک خوشحال است جمع کوچکی که در تفاهم هم دیگر را می یابند و می داند که به آخرین سنگر هستی رسیده است؛ مخاطب اصلی این کتاب کسانی هستند که از تفکر نمی هراسند ضمن اینکه راوی این کتاب بیشتر می پرسد و کمتر پاسخ می دهد.
* سئوال آخر اینکه آیا این کتاب در راستای رمان” همه آن سالهای بی خاطره” است؟
– اول بگوییم که رمان “فردا بدون من” توسط انتشارات مکتب تهران منتشر شده است و در پاسخ به سئوال شما نیز متذکر می شوم که می توان این کتاب را با رمان “همه آن سالهای بی خاطره ” مقایسه کرد در آغاز کتاب “همه آن سالهای بی خاطره” اشاره کرده بودم که آنچه را که نمی توانم با واژگان بیان کنم به عهده موسیقی می گذارم و به این ترتیب باید بتوانیم آنچه را هم که نمی توانیم با موسیقی بیان کرد در اختیار واژگان گذاشت؛ از همین رو این کتاب هم ادامه اندیشه مولف است.
دیدگاهتان را بنویسید