انتشار یک آلبوم خوب در شرایط بد/ حال موسیقی سنتی خوب نیست

مراسم رونمایی از آلبوم «مست هشیار» به آهنگسازی داریوش پیرنیاکان، خوانندگی حمیدرضا نوربخش و همراهی گروه موسیقی «شهنازی» که سال ۹۱ در تالار وحدت تهران برای علاقه مندان اجرا شد، سه شنبه بعدازظهر ۲۶ بهمن ماه با حضور تعدادی از هنرمندان صاحب نام عرصه موسیقی از جمله فریدون شهبازیان، بهرام جمالی، هومان اسعدی، علی جهاندار، زید الله طلوعی، علی رستمیان در تالار جلیل شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار شد.

تار سلطان سازهای ایرانی است

میلاد کیایی نوازنده پیشکسوت سنتور در ابتدای این مراسم با استقبال قابل توجه مخاطبان روبه رو شد، بیان کرد: اگر یک بار دیگر متولد شوم مطمئن باشید به جای ساز سنتور، ساز تار را برای نوازندگی انتخاب می کردم چرا که پدرم همیشه به من می گفت «تار سلطان سازهای ایرانی است». به هر حال این آلبوم هم نتیجه زحمات و تلاش استاد داریوش پیرنیاکان نوازنده مطرح تار است که به همراهی حمیدرضا نوربخش و گروه شهنازی کنسرتی را چند سال گذشته اجرا کردند و حالا به عنوان یک اثر موسیقایی در دسترس علاقه مندان قرار گرفته است.

وی با اشاره به ویژگی های این آلبوم بیان کرد: توجه به وجوه هنری یک اجرای زنده که انتقال آن به یک آلبوم موسیقی کار بسیار سختی است، پختگی در ملودی سازی برای شنیدن مخاطبان، غنای موسیقایی صدای خواننده که دارای حجم دلپذیر و فضایی پر احساس بود از جمله ویژگی هایی است که می توانیم برای این آلبوم در نظر بگیریم و من از گروه اجرایی آلبوم سپاسگذارم که چنین اثر خوبی را روانه بازار موسیقی کردند.

انتقاد از رسانه ملی

این مدرس موسیقی ایرانی ادامه داد: متاسفانه در زمانه ای زندگی می کنیم که مسیر موسیقی مقداری عوض شده است. ما در این روزها موسیقی هایی را از رادیو و تلویزیون می شنویم که به قدری ناهنجار و نازل هستند که قابل توصیف نیست و من نمی دانم آخر کدام شورا و گروهی برخی از این آثار را برای پخش در شبکه های رادیویی و تلویزیونی تصویب کردند. من امیدوارم روزی شاهد بروز چنین اتفاقی باشیم که با کیفیت ترین و بهترین آثار در رسانه ملی پخش شود تا مخاطبان با آثار با کیفیت موسیقی ایرانی نیز آشنا شوند.

کیایی ضمن بیان دیگر ویژگی های فنی آلبوم «مست هشیار» گفت: همه اهالی موسیقی می دانند اجرای زنده موسیقی ایرانی کار بسیار سختی است و این جای تحسین دارد که دوستان هنرمند ما از جمله استاد پیرنیاکان و همراهانش توانسته اند این اجرای زنده را در قالب آلبوم به مخاطبان عرضه کنند. من آرزومندم همه ما قدردان این دو هنرمند باشیم چرا که کار بسیار بزرگی را انجام دادند. به هر حال این اثر یک آلبوم فاخر و ماندگار است که با تمام نقاط ضعف و قوت می تواند مورد توجه قرار گیرد.

هوشنگ کامکار و درخواست یک جلسه ضروری

هوشنگ کامکار مدرس، آهنگساز و سرپرست گروه موسیقی «کامکارها» هم در این مراسم بیان کرد: به خاطر دارم پدرم همواره به موسیقی سنتی ایران علاقه بسیار فراوانی داشت و همیشه اجرای ردیف های استاد صبا را به عنوان یکی از علاقه مندی های خود در نظر داشت. ضمن اینکه من سال های سال با زنده یاد محمدرضا لطفی در یک اتاق زندگی می کردیم و در آنجا نیز همیشه ردیف کار می کردیم. پس بنابراین امروز می توانم با اجازه از شما هنرمندان در رابطه با آلبوم «مست هشیار» حرف بزنم.

وی  گفت: من بارها و بارها به این نکته اشاره کردم و امروز بار دیگر پیشنهادم را مطرح می کنم که ضرورت دارد برای موسیقی سنتی مان یک ردیف منسجم تعریف کنیم که مورد همه هنرمندان موسیقی ایرانی باشد. من معتقدم هر چه زودتر باید جلسه ای تشکیل شود که هنرمندان بتوانند به یک تعریف واحدی از ردیف موسیقی ایرانی برسند. حتی خود آقای نوربخش هم می دانند ما در جلسه ای که آقایان علیزاده، شجریان، ظریف و تعدادی دیگر از بزرگان حضور داشتند این پیشنهاد را مطرح کردم و آنها هم از این پیشنهاد بدشان نیامد.

این مدرس موسیقی افزود: شما می دانید  اگر یک هنرجوی علاقه مند موسیقی ایرانی بیاید و بگوید «می خواهم ردیف موسیقی دستگاهی یاد بگیرم» هر استادی به اقتضای فضای کاری خود یک ردیف خاص را معرفی می کند. البته من بر این باورم همه این ردیف ها از نظر کالبد شکلی گوشه ها و فواصل تقریبا یکی است و کسی نمی تواند بگوید فلان گوشه من با فلان گوشه تفاوت دارد. من معتقدم این تفاوت  ها فقط در بداهه نوازی است.

نگوییم موسیقی سنتی ایرانی مربوط به جامعه امروز ما نیست

سرپرست گروه موسیقی «کامکارها» در ادامه این مراسم توضیح داد: هر نوع موسیقی که در ایران داریم اگر در شرایط با کیفیت و تکنیکی اجرا شود، بسیار ارزشمند است. این موضوع در موسیقی پاپ هم می تواند مصداق داشته باشد به عبارتی اگر در همین نوع موسیقی هم شرایط برای اجرای یک اثر تکنیکی و پر محتوا فراهم باشد این موسیقی هم از احترام و ارزش فراوانی برخوردار خواهد بود. به هر حال هر موسیقی خوب و بد دارد که باید در زمان خودش مورد قضاوت قرار گیرد.

وی به انتشار آلبوم «مست هشیار» اشاره کرد و گفت: آلبوم «مست و هشیار» از جمله آثار قابل توجه در حوزه موسیقی سنتی است که می تواند مورد توجه قرار بگیرد، ضمن اینکه ما به هیچ عنوان نباید بگوییم این موسیقی مربوط به جامعه امروز ما نیست. امروزه در اروپا موسیقی قرن های سیزدهم و چهاردهم اجرا می شود که همه از آن دفاع می کنند. اتفاقا یکی از خصوصیات موسیقی سنتی ما این است که می شود از منابع غنی آن ملودی ها و حالات جدید به وجود آورد منتها فقط در شکل اجرایی تفاوت هایی وجود دارد که باید آن را بر اساس محتوا هدایت کرد.

انتقاد چند باره هوشنگ کامکار از عملکرد رسانه ها

کامکار که پیش از این نیز انتقادهایی را به اهالی رسانه مطرح کرده بود، بار دیگر با بیان این نکته که رسانه ها، خبرگزاری ها و سایت ها کمک چندانی به رشد موسیقی نمی کنند، تصریح کرد: امروز همه ما وضعیت موسیقی را می دانیم و متاسفانه رسانه ها هم کمکی به بهبود شرایط موجود نمی کنند زیرا آنها فقط به انتشار خبر اقدام می کنند.

وی افزود: من تقریبا هر روز به تمامی سایت ها و خبرگزاری ها مراجعه می کنم اما متاسفانه چیزی جز خبر و گزارش کنسرت که فلانی آمد روی صحنه، ساز خود را به دست گرفت و امثال این عبارات مشاهده نکردم. من بر این باورم این محتوا اصلا کمکی به ارتقای دانش مردم نمی کند و به جرات می گویم در همین سایت ها روزی نیست که موضوع آموزش دهنده ای را مشاهده کنم.

سطح آگاهی مردم از موسیقی کاهش یافته است

این هنرمند در بخش دیگری از صحبت های خود با اشاره به شرایط فعلی تولید آثار موسیقایی بیان کرد: من بر این باورم شرایط تولید موسیقی به گونه ای نباشد که کسی نتواند این موسیقی را درک کند. متاسفانه شرایط بسیار بدی به وجود آمده و هر کسی در خانه اش می آید و کنار پدر و مادر خود یک اثر  ضبط می کند و فردا آن را با هزاران ترفند تبلیغاتی در فضای مجازی آپلود می کند و با به کاربردن عباراتی چون «تا لحظاتی دیگر…» و امثال اینها کاری می کند که سطح آگاهی مردم نسبت به موسیقی کاهش پیدا کند.

کامکار گفت: به اعتقاد من آلبوم «مست هشیار» یکی از آثاری است که هم در زمینه موسیقی سنتی ایران اثر بسیار ارزشمندی است و هم در ارتقای سطح آگاهی مردم از موسیقی می تواند نقش موثری ایفا کند. متاسفانه ما هم اکنون در شرایط هستیم که خصوصیات موسیقی سنتی ما در حال محو شدن است و این آلبوم به همین جهت قابل ارزش است که به این موضوع توجه کرده. به هر حال اکنون در فضایی به سر می بریم که بسیاری از شرکت های تولید کننده آثار موسیقایی دوست ندارند این موسیقی ها را حتی بشنوند و این بسیار خوب است که شرکتی مانند «ایران گام» با مدیریت صدرالدین حسین خانی به خواننده و خالق اثر دستور نمی دهد که فلان کار و بهمان کار را برای فروش بهتر انجام بده و می آید و آلبوم «مست هشیار» را منتشر می کند.

چه کسی گفته موسیقی ایرانی ما غم انگیز است؟

این آهنگساز مطرح موسیقی کشورمان به برخی از ویژگی های فنی و کیفی این آلبوم اشاره کرد وتوضیح داد: یکی از ویژگی های مهم آلبوم «مست هشیار» اجرای زنده است که در آن قدرت نوازندگان و خواننده کاملا مشخص است. از این رو اثر را می تواند به یک آلبوم قدرتمند در حوزه موسیقی سنتی معرفی کرد. به هر ترتیب آنهایی که در حوزه موسیقی فعال هستند می دانند که بسیاری از خوانندگان هستند که وقتی در استودیو حضور پیدا می کنند گاهی هزار مرتبه برای اجرای درست یک تحریر وقت می گذارند و من غیر از چند هنرمند از جمله آقای شجریان کمتر خواننده ای را می شناسم که به درستی به اجرای تحریرها در استودیو اقدام کنند در نتیجه می توانم بگویم به دلیل همین اجرای درست آقای نوربخش در کنسرت سال ۹۱ گروه شهنازی، آلبوم مست هشیار کار خوبی است.

وی با بر شمردن برخی دیگر از ویژگی های آلبوم تاکید کرد: خیلی ها می گویند که موسیقی ایرانی ما غم انگیز است اما شما در همین آلبوم با شنیدن تراک اول می بینید که چه موسیقی شاداب و پر انرژی پیش روی مخاطب قرار می گیرد. پس می بینیم که همه چیز به ملودی و ریتم بستگی دارد که هنرمند در آن نقش اصلی را ایفا می کند. من در حوزه خوانندگی آلبوم هم باید گویم که هیچ نقطه خارجی را نشنیدم و آقای نوربخش در عین اجرای مناسب ملودی های زیبا، کاری کردند که من از آواز ایشان لذت ببرم به طوری که می توان گفت تاثیری از سبک استاد شجریان در کلیت کار مشهود بود. زیرا تنها خواننده ای که در سلیقه من در اجرای زنده خارج نمی خواند محمدرضا شجریان است که امیدوارم حالش هرچه زودتر خوب شود. در هر صورت بنده شنیدن این آلبوم را به دوستداران موسیقی سنتی که کار بسیار ارزشمندی توصیه می کنم.

موسیقی ملی در حال تغییر است

محمد سریر رییس شورای عالی خانه هنرمندان ایران نیز در این برنامه با تقدیر از انتشار آلبوم «مست هشیار» گفت: به اعتقاد من این آلبوم اثری است که می تواند به یکی از ارکان مهم موسیقی ملی که در حال تغییر است نقش اساسی ایفا کند. من بر این باورم موسیقی ملی با کیفیت درست است که می تواند در میان مخاطبان تاثیر گذار باشد.

وی عنوان کرد: تولید چنین کارهایی در شرایط فعلی موسیقی کشور کار بسیار مشکلی است زیرا بازار موسیقی ایران به سمت کارهایی رفته که وجه هنری کمتری دارند و اینکه تعدادی از هنرمندان صاحب نام موسیقی این سرزمین همت کنند و به انتشار اثری دست بزنند که طرفداران خاص خود را دارد کار بسیار ارزشمندی است که باید آنها را ستود. به هر حال این موسیقی همان طور که گفتم طرفداران خاص خود را دارد اما من بر این باورم تاثیرخود را در بلند مدت خواهد گذاشت و خون تازه ای را هم به فضای موسیقی کشور وارد می کند.

انتشار آلبوم را به کسی تحمیل نکردیم

داریوش پیرنیاکان آهنگساز آلبوم «مست هشیار» هم در پایان مراسم با تقدیر از افرادی که در برنامه رونمایی حضور پیدا کردند گفت: من همیشه دل در گروی موسیقی داشته و دارم و بر این باورم هنری می تواند تاثیرگذار باشد که سطح آگاهی مردم را بالا ببرد. متاسفانه همانطور که آقای کامکار گفت رسانه ها به ویژه رسانه ملی در تنزل دادن سطح آگاهی مردم نقش بسزایی دارند و باز هم متاسفانه همین رسانه ملی به هیچ وجهی به موسیقی جدی و تفکر برانگیز توجه نمی کند. همین امر به خودی خود باعث می شود که شرکت ها و کمپانی ها هم ناخودآگاه و ناچارا به سراغ کارهایی بروند که سطح آگاهی مردم را پایین می برد.

وی تصریح کرد: این آلبوم برگرفته از کنسرت گروه شهنازی در سال ۹۱ بود که از آن زمان تا به امروز بسیار دوست داشتیم فضایی را فراهم کنیم که کار در قالب یک اثر صوتی به مخاطب معرفی شود، اما سعی کردیم ماجرا را به کسی تحمیل نکنیم اما خوشبختانه با همکاری صدرالدین حسین خانی در شرکت ایران گام توانستیم این کار سخت را به سرانجام برسانیم تا امروز شاهد برگزاری مراسم رونمایی باشیم.