آروین صداقت کیش: اینترنت و فضای مجازی چنان در زندگی انسان امروزی رسوخ کرده که شاید به سختی بتوان حتا در تخیل به جهانی بدون این بستر ارتباطی اندیشید. موسیقی و نوشتن درباره‌ی آن هم از چنین بستر ارتباطی نوینی بی‌بهره نمانده است. اکنون حضور موسیقی‌دوستان و موسیقی‌نویسان چنان در فضای اینترنتی گسترده و پر شمار است که به خوبی می‌توان حجم بزرگی از مطالب تولید یا نقل شده در باره‌ی موسیقی را در این حوزه جستجو کرد.
شاید در روزگاری که زیاد هم دور نیست اینترنت محیطی غیر رسمی‌تر و رسانه‌های چاپی (به‌خصوص مجلات تخصصی) بسیار معتبرتر شمرده می‌شدند اما امروزه هر چه پیش‌تر می‌رویم این تمایز میان دنیای مجازی و غیر مجازی رنگ می‌بازد. حالا بسیاری از ما وقتی می‌خواهیم چیزی راجع به موسیقی بخوانیم یا خبر کنسرتی یا موضوعی از این قبیل را پی‌گیری کنیم قبل از هر کاری دکمه‌ی روشن و خاموش رایانه‌ی شخصی‌مان را فشار می‌دهیم و بی‌درنگ به دنیای اینترنت می‌رویم تا ببینیم که نتیجه‌ی جستجوی‌مان چه خواهد بود.
چهار سال پیش، عده‌ای از اصحاب این بستر رسانه‌ای جدید یا به قولی موسیقی‌نویس‌های اینترنتی که به حضور خود و ارزشش آگاه شده بودند نخستین «نشست رسمی پایگاه‌های مجازی موسیقی کلاسیک ایران» را در شیراز با یاری آموزشگاه «آبنوس» برگزار کردند. این برنامه چیزی نبود جز گردهم آمدن خودجوش کسانی که در فضای مجازی به موسیقی می‌پرداختند. برنامه‌ای با حرفهای خودمانی و بعضی سخنرانی‌های رسمی و یک دو کارگاه که محور همه‌شان این بود که حضور موسیقی‌نویسان در اینترنت چگونه باید باشد.
از همانجا مشخص بود که موضوع برای بعضی آدم‌ها آنقدر جدی هست که بخواهند کار را در سال‌های بعد ادامه دهند، همین شد نطفه‌ی فعالیتی که در سه سال گذشته هم به شکل‌هایی ادامه پیدا کرده است. در واپسین روزهای سال ۱۳۸۷ دوباره برخی از کسانی که در سال ۸۶ از افراد موثر در برگزاری نشست بودند، فراخوانی دادند و این بار با این هدف که موسیقی‌دانان و نویسندگان و منتقدانی شناخته شده‌تر نسبت به دفعه‌ی پیش گردهم بیایند. جای برگزاری این مرتبه خبرگزاری مهر بود و سخنرانان سجاد پورقناد، محمد سریر، ابوالحسن مختاباد و آروین صداقت‌کیش بودند.
مشخص بود که کار جدی‌تر از سال پیش شده است. جشنواره رقابتی شد و در همان جلسه هیات داوری‌ای پیشنهاد و تلویحا پذیرفته شد. از آن زمان به بعد شکل کلی جشنواره -هر چند با تغییرات اندک- به همان صورت باقی مانده است.
از سخنرانی‌های این نشست خبری اینطور بر می‌آمد که موضوعات مورد بحث و دغدغه‌های برگزار کنندگان و برخی از داوران و همین‌طور حامیان حالا بیشتر معطوف به کیفیت مطالب تولید شده در دنیای اینترنت است؛ درباره‌ی علمی یا غیر علمی بودن مطالب صحبت می‌شد، در مورد نوع زبان به‌کاررفته و هنجارهای اخلاقی صحبت می‌شد و این یعنی روال پذیرش اولیه طی شده بود.
از اینها گذشته دگردیسی نام جشنواره از «نشست رسمی پایگاه‌های مجازی موسیقی کلاسیک ایران» به «جشنواره‌ی وبلاگ‌ها وسایت‌های موسیقی ایران» یک پیام روشن برای موسیقی‌نویسان دنیای مجازی داشت و آن این که برخلاف شروع راه، نوشتن در مورد همه‌ی گونه‌های موسیقی پذیرفته است و توجه جشنواره به جای آن که معطوف به گونه‌ی موسیقایی باشد به ویژگی‌های کیفی مطلبی است که تولید شده.
قرار بود نخستین جشنواره در تابستان ۸۸ برگزار شود که نشد. باز همان هیات برگزاری تلاش کردند با تاخیر جشنواره را در نیمه‌ی دوم همان سال برگزار کنند اما باز هم میسر نشد. یک سال تاخیر افتاد تا سرانجام در اواخر سال ۸۹ با تغییری در هیات داوران و حمایت رسمی خانه‌ی موسیقی جشنواره‌ای شد که اگرچه هنوز منتظر برگزاری نخستین مانده اما دست‌کم در فضای مجازی کاملا شناخته شده است.
چیزی نزدیک به دو سال کار پراکنده و گاه منسجم اهداف جشنواره را مشخص کرد. روشن شد که این جشنواره بیش از هر چیز موضوع محتوای نوشتاری را مد نظر قرار داده، رقابتی است و می‌خواهد بر کیفیت فعالیت‌های حوزه‌ی موسیقی از طریق همین رقابت تاثیر بگذارد. بدین ترتیب فعالیتی که چند نفر وبلاگ‌نویس به شکلی خودجوش شروع کرده بودند به شکل رسمی تبدیل شد به جشنواره‌ای که اهداف خود را چنین تعریف کرده است؛ ایجاد انگیزه در وبلاگ‌نویسان، شناسایی وبلاگ‌ها و سایت‌های موسیقی، جلب توجه اهالی موسیقی به فعالیت‌های اینترنتی در این حوزه، معرفی استعدادها و نویسندگان برتر موسیقی در فضای مجازی، نقد و ارزیابی وبلاگ‌ها و سایت‌های موسیقی، ارتقای سطح کیفی وبلاگ‌ها و سایت‌های موسیقی، گسترش حوزه‌ی مخاطبان وبلاگ‌ها و سایت‌های موسیقی.
حال قرار است این جشنواره که برگزاری‌اش به دلایل متعدد به تاخیر افتاد در تیرماه ۹۰ با هیات برگزاری‌ای که با یک تغییر نسبت به سال ۸۸ مرکب است از حمیدرضا عاطفی، محمدرضا فیاض، سید ابولحسن مختاباد، پیمان سلطانی، آروین صداقت‌کیش، سجاد پورقناد و عطا نویدی که از این گروه پنج نفر اول داورند و دو نفر آخر به ترتیب دبیر و مسئول روابط عمومی جشنواره.
از سایت‌ها و وبلاگ‌های اینترنتی فارسی زبان مرتبط با موسیقی اطلاعات کمی بسیار اندکی در دست است اما می‌دانیمدر زمانی که طرح اولین نشست شکل می‌گرفت فعالیت در این حوزه از امروز محدودتر بود.
با یک حساب سرانگشتی می‌توانیم بگوییم در سال ۹۰ دست‌کم سه وبگاه-مجله‌ی اینترنتی به شکل کاملا فعال حضور دارند که به عنوان وبگاه رسمی یا غیر رسمی موسسه‌ای تلقی نمی‌شوند بلکه به کار خبررسانی و نقد و تحلیل و … در حد توانایی فنی‌شان مشغول‌اند.
امروز دست‌کم یک نشریه‌ی پژوهشی کاملا و منحصرا اینترنتی داریم. برای بعضی‌ها که بیشترشان نویسندگان حرفهای حوزه‌ی موسیقی نیستند، نوشتن در وبلاگ یا وبگاه شخصی و غیرشخصی از حد یک مشغولیت یا تفریح کمی فراتر رفته است، علاوه بر اینها شاهد تولد محیط‌های بعضا جدی برای بحث و تبادل نظر و انتشار اخبار اطلاعاتدر شبکه‌های اجتماعی هستیم.
اینها همه دست به دست هم می‌دهند و با در نظر گرفتن سرعت تغییرات در دنیای مجازی باعث می‌شوند کهنخستین جشنواره‌ی وبلاگ‌ها وسایت‌های موسیقی ایران، بار سنگین‌تری حتا نسبت به سال ۸۸ بر دوش داشته باشد. قطعا این بار سنگین تنها محدود به دشواری‌های اجرایی برگزاری یک جشنواره نخواهد بود بلکه حوزه‌هایی مانند کار نظری بر تفاوت‌های نوشتار در فضای مجازی با نشریات متعارف و مطالبی از این قبیل را هم در بر خواهد گرفت.
گام گذاشتن در راهی که از پیش کوبیده شده شاید چندان دشوار نباشد اما به باور ما رفتن در راهی که هم نکوبیده است و هم به همان اندازه رو به آینده، امری است که برای جامعه‌ی امروزین موسیقی ما ضروری است. رفتن در این راه ما را یاری خواهد داد تا اگر این جشنواره چند سالی بپاید و دوام بیابد، دیدگاه‌های جامعه‌ی موسیقی‌مان را نسبت به نوشتار موسیقایی در فضای مجازی صیقل بدهیم.
اگر چنین شود که امیدواریم بشود، ما نیز پس از چندی می‌توانیم به خود ببالیم که حجمی از کار فکری مرتبط با این حوزه در زبان فارسی وجود دارد که به شکلی پیدا و پنهان در آیین‌نامه‌ها، مکاتبات، اظهار نظرهای داوران و شرکت‌کنندگان، کارگاه‌های جنبی جشنواره و … ذخیره شده و برای دیگران و البته خود ما قابل استفاده است.
دیدگاهتان را بنویسید