جشنواره ای با شش جدول نهایی

تابناک فرهنگی در گزارشی نوشت:

تنها ۵ روز به آغاز جشنواره موسیقی فجر مانده و در کمال تعجب همچنان جدول اجراهای این جشنواره در حال تغییر است. فقط کافیست عنوان«جدول سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر» را در یکی از موتورهای جستجوگر اینترنتی پیگیری کنید تا ببینید چند جدول متفاوت برایتان باز می شود؛ نکته جالب اینجاست که تمام این جدول ها توسط یک تیم مدیریتی در یک جشنواره که هنوز هم آغاز نشده طراحی و منتشر شده است. به جرات می توان گفت این یکی از نادرترین اتفاقاتی است که در مورد جدول یک جشنواره در هر حوزه ای می تواند روی دهد.

به طور طبیعی جدول اجراها و برنامه های هر جشنواره ای زمانی منتشر می شود که تمام جزئیاتش نهایی شده باشد و دیگر نیازی به تغییر و یا اصلاح نداشته باشد؛ این یکی از ابتدایی ترین مسائلی است که هر دبیر یا مدیرجشنواره ای نسبت به آن آگاهی دارد. به هر حال صرف نظر از کیفیت و وزن برنامه های یک جشنواره، اجرایی شدن تمام برنامه های پیش بینی شده آن با کمترین درصد تغییر، معرف توان مدیریتی شخص یا اشخاصی است که سکان هدایت جشنواره را بر عهده دارند. درست به همین دلیل و البته برخی دلایل دیگر جدول جشنواره های بزرگی در ابعاد جشنواره های فجر را حدودا بین یک تا دو هفته مانده به آغاز جشنواره منتشر می کنند.

اما در مورد«جدول سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر» ماجرا با تفاوت هایی همراه بوده که در ادامه این مطلب نگاهی اجمالی به آنها انداخته می شود.

طبق گفته دست اندرکاران سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر، قرار بوده و هست این دوره با تفاوت هایی اساسی نسبت به دوره های قبل برگزار شود. یکی از این تفاوت ها برگزاری«مراسم رونمایی جشنواره» در روز ۲۷ آذر ۱۳۹۴ محسوب می شود که تا پیش از این سابقه نداشت و با حضور بسیاری از اهالی موسیقی در تالار وحدت برگزار شد.

در این برنامه که با عنوان«مراسم اعلام عمومی سیاست های جدید و راهبردی» نیز از آن یاد می شود برای اولین بار جدول اجراها، در فاصل زمانی ۵۳ روز مانده به آغاز جشنواره منتشر شد. این جدول قرار بود جدول نهایی اجراهای جشنواره باشد منتهی اتفاقاتی که در ادامه افتاد باعث تغییرات چند باره آن شد.

تنها ۵ روز پس از مراسم رونمایی جشنواره یعنی ۲ دی ماه ۹۴ علی رهبری نسبت به تک اجرایی بودن ارکستر سمفونیک تهران در جشنواره موسیقی فجر اعتراضات تندی را مطرح کرد. علی رهبری معتقد بود زمانی که ۲۰ شهریور امسال در نشست خبری برنامه های مهر تا مهر ارکستر سمفونیک تهران خبر از ۳ کنسرت این ارکستر در خلال سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر می داد از قبل درباره آنها هماهنگی های لازم صورت گرفته بود و کسی حق ندارد این برنامه ها را به هم بریزد.

علی رهبری بعد از ظهر همان روز ۲ دی که این مطالب را عنوان کرد، در مصاحبه ای دیگر خبر از اختصاص دادن یک اجرای دیگر به ارکستر سمفونیک تهران داد و گفت که این ارکستر در جشنواره ۲ برنامه را به روی صحنه خواهد برد.

البته تهمورث پورناظری بلافاصله خبر دو اجرایی شدن ارکستر سمفونیک را تکذیب کرد. حدود ۱۰ روز طول کشید تا علی رهبری در مصاحبه ای اذعان کرد سوء تفاهمی در این زمینه پیش آمده است و «ارکستر سمفونیک تهران علاوه‌ بر اجرایی که در جدول برایش در نظر گرفته شده است، جشنواره‌ی سی و یکم را افتتاح نیز خواهد کرد.»

به هر روی این اولین تغییری بود که با سر و صدای بسیار در جدول سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر به وجود آمد.

روز ۲۱ دی یکبار دیگر جدول نهایی سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر منتشر شد؛ این بار حذف سه گروه از جشنواره و اضافه شدن ۸ گروه دیگر اتفاق افتاد.

گروه رامین بهنا، گروه «دالغا» به سرپرستی چنگیز مهدی پور و گروه «آوای سرنا» از لرستان از جدول جشنواره خارج شدند.

همچنین گروه‌های «اَوان»، «تندر» و «دگردیس» در بخش راک و تلفیقی، کنسرت ارکستر سمفونیک تهران به رهبری مهمان امیل تاباکوف، دوئت زهی ستاره بهشتی و پانیذ فریوسفی، کوارتت زهی لایپزیک کشور آلمان، کنسرت همایون سخی و سیار هاشمی از کشور افغانستان و کنسرت گروه «رستاک» برنامه‌هایی بودند که به جدول جشنواره اضافه شدند.

همزمان با اعمال ۱۱ تغییری که در بخش قبل به آنها اشاره کردیم خبری نیز با این مضمون منتشر شد: طبق آخرین تصمیماتی که دبیرخانه‌ی سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر درباره جدول جشنواره داشته ، بخش اجراهای راک و تلفیقی با اضافه شدن چند گروه دیگر به طور کامل از فرهنگسرای نیاوران به فرهنگسرای ارسباران انتقال داده شد.

در ادامه جدولی منتشر شد که در آن سالن نیاوران به طور کامل حذف و به جایش سالن ارسباران اضافه شده بود. بلافاصله پس از انتشار این جدول سیدعباس سجادی مدیر فرهنگسرای نیاوران طی مصاحبه ای حذف سالن نیاوران از جشنواره را تکذیب کرد.

روز ۲۲ دی حمیدرضا نوربخش مدیر سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر در گفتگو با خبرنگار موسیقی تابناک فرهنگی درباره انتشار خبری مبنی بر جایگزینی سالن ارسباران به جای سالن نیاوران در این جشنواره گفت: سالن فرهنگسرای ارسباران به جشنواره اضافه شده و سالن نیاوران نیز از جشنواره موسیقی فجر حذف نشده است. ما اجراهایی در بخش موسیقی تلفیقی و موسیقی نواحی داشتیم که قرار بود در نیاوران برگزار شود. دوستان برگزار کننده بخش موسیقی تلفیقی، سالن ارسباران را به دلیل تعداد صندلی هایش برای این بخش مناسب تر دیدند.

نوربخش درباره اینکه چرا در جدول جدید جشنواره به طور کلی سالن نیاوران و برنامه هایش حذف شده نیز عنوان کرد: این ایراد اصلاح خواهد شد. با توجه به اینکه از قبل با ارسباران در این زمینه مکاتبه شده بود ما بخش موسیقی تلفیقی را به ارسباران انتقال دادیم و بخش موسیقی نواحی نیز در نیاوران برگزار خواهد شد.

البته این توضیحات نوربخش در حالی انجام می شد که اجراهای گروه های نواحی نیز در سالن ارسباران گنجانده شده بود و گروه طراح جدول یکبار دیگر مجبور شدند جدول شان را به گونه ای تغییر دهند که بخشی از اجراهای سالن ارسباران در سالن نیاوران برگزار شود.

اوایل بهمن ماه امسال سالار عقیلی طی اقدامی عجیب در استودیو شبکه«منو تو» حاضر شد و درباره کنسرت های اروپایی اش صحبت کرد. همین اتفاق و انعکاس رسانه ای آن باعث شد تا حمیدرضا نوربخش در اقدامی عجولانه و پیش از اعلام رسمی مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خبر از حذف سالار عقیلی از جدول جشنواره موسیقی فجر بدهد.

این اقدام عقیلی واکنش های بسیار دیگری را نیز به دنبال داشت منتهی در نهایت با حمایت علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از سالار این ماجرا ختم به خیر شد. سالار عقیلی نیز نامه ای درباره این اتفاق منتشر کرد و بلافاصله حمیدرضا نوربخش ضمن استفاده از این فرصت، اعلام کرد نام سالار عقیلی یکبار دیگر به جدول جشنواره اضافه شده است.

دست اندرکاران جشنواره که دیگر دستشان برای تغییر مداوم جدول حسابی گرم شده بود روز ۶ بهمن یکبار دیگر جدول برنامه های جشنواره موسیقی فجر را تغییر دادند و در اقدامی قابل تقدیر یک جدول نهایی دیگر صادر کردند.

در این جدول جدید گروه پالت در جشنواره دو اجرایی شد و ۲۱ بهمن از ساعت ۱۸:۱۵ روی صحنه می‌رود. گروه چارتار در جشنواره دو اجرایی شد و ۳۰ بهمن از ساعت ۱۸:۱۵ کنسرت می دهد. اجرای فیض علی فیض از ۲۹ بهمن و برج میلاد به تالار وحدت و روز ۳۰ بهمن، ساعت ۲۱:۰۰ منتقل شده است. محمد علیزاده دو اجرایی شده است و روز ۲۴ بهمن علاوه بر کنسرت ساعت ۱۸:۱۵ ساعت ۲۱ نیز روی صحنه می‌رود.

همچنین کاوه یغمایی دو اجرایی شده است و روز ۲۶ بهمن علاوه بر کنسرت ساعت ۱۸:۱۵ ساعت ۲۱ نیز روی صحنه می‌رود. سیروان خسروی دو اجرایی شده است و روز ۲۷ بهمن علاوه بر کنسرت ساعت ۱۸:۱۵ ساعت ۲۱ نیز روی صحنه می‌رود. اجرای گروه هفت از روز ۲۵ بهمن به ۳۰ بهمن ساعت ۲۱:۰۰ منتقل شده است.

روز ۱۰ بهمن نیز خبر آمد پرواز همای هم به جدول سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر اضافه شده است و این یعنی یک تغییر دیگر و یک جدول نهایی دیگر .

بدین ترتیب طبق برنامه ریزی های انجام گرفته همای روز یکشنبه ۲۵ بهمن ماه طی دو سئانس در سالن میلاد نمایشگاه بین المللی تهران به روی صحنه خواهد رفت.

روز ۱۱ بهمن نیز خبر حذف اجرای ژیوان گاسپاریان از جشنواره موسیقی فجر رسانه ای شد. این اجرا طبق اخبار منتشره در ایران قرار بود با همراهی سهراب پورناظری باشد؛ این در حالی بود که مدیر برنامه های ژیوان گاسپاریان حدود یک ماه قبل از برنامه ریزی چنین اجرایی با همکاری یک نوازنده ایرانی ابراز بی اطلاعی کرده بود و می گفت اجرای گاسپاریان اگر نهایی شود در ایران به همراه ۴ نوازنده دیگر از اعضای گروهش خواهد بود.

به هر روی این اجرا طبق فیلمی که از ژیوان گاسپاریان انتشار پیدا کرد به دلیل بیماری آنفولانزای خوکی این نوازنده کنسل شد. به جایش نیز کنسرت«آنتونیو ری» نوازنده موسیقی فلامنکو به همراه سهراب پورناظری در تاریخ ۲۸ بهمن در تالار وحدت برنامه ریزی شد.

روز گذشته یعنی ۱۵ بهمن نیز اجرای همایون سخی و سیار هاشمی که قرار بود در تاریخ ۲۷ بهمن ماه در جشنواره موسیقی فجر روی صحنه بروند لغو شد.

دلیل این لغو اجرا نیز«قانون محدودیت صدور روادید برای مسافران ایران که آذر ماه امسال توسط کنگره آمریکا به تصویب رسید» عنوان شده است.

پیشتر دست اندرکاران جشنواره اعلام کرده بودند:«در طول برگزاری جشنواره‌ی موسیقی فجر، تعدادی از مدیران فستیوال‌های معتبر موسیقی و همچنین چهره‌های برجسته‌ی موسیقی جهان به ایران می‌آیند تا با مشاهده‌ی برنامه‌های حاضر در جشنواره و همچنین اجرای هنرمندانی که در جدول جشنواره امسال حضور ندارند، تعدادی از آنها را برای اجرا در فستیوال‌های مهم دنیا گزیتش کنند تا زمینه‌ای برای گسترش تبادلات موسیقایی میان ایران و دیگر کشورها و فستیوال‌ها فراهم شود و زمینه‌ای دیگر برای دیپلماسی فرهنگی محقق شود.»

همچنین اعلام شده بود: «پیر کامیل جولز و فرانسیس دگئورگ از کشور فرانسه از بیست و چهارم بهمن ماه تا پایان جشنواره در ایران حضور خواهند داشت.»

سفر این دو فرانسوی نیز قرار بوده در قالب سفر«مدیران فستیوال‌های معتبر موسیقی و همچنین چهره‌های برجسته‌ی موسیقی جهان» انجام شود که این برنامه نیز تغییر کرده و پیر کامیل جولز و فرانسیس دگئورگ در روزهای برگزاری جشنواره موسیقی فجر به ایران نخواهند آمد.

حمیدرضا نوربخش پیش تر درباره چنین تغییراتی در جدول جشنواره به خبرنگار موسیقی تابناک فرهنگی گفته بود:«در جشنواره این عرف بوده که همیشه تا زمان برگزاری جشنواره یکسری پیشنهادهایی می آید و با توجه به ظرفیت های برگزاری که وجود دارد می تواند جایگزین شود و فی نفسه اشکالی هم ندارد.»

این گفته مدیر سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر کاملا صحیح است منتهی یک نکته در این خصوص وجود دارد که نوربخش از آن غفلت کرده است؛ جدول جشنواره تا پیش از تکمیل و قطعی شدن تمام اجراهایش منتشر نمی شود. یعنی تا مادامی که احتمال تغییر(اضافه  و یا حذف شدن گروه ها و هنرمندان) وجود دارد جدول جشنواره رسانه ای نمی شود. از زمان انتشار جدول نیز شاید اتفاقی پیش بینی نشده موجب یک یا دو تغییر کوچک شود که قابل پذیرش است؛ اما اینکه برای یک دوره از جشنواره موسیقی فجر ۶ جدول نهایی آن هم با تغییرات گسترده منتشر شود قطعا قابل پذیرش نیست و نشان از آشفتگی برنامه ریزان جشنواره دارد.

به هر حال جشنواره موسیقی فجر مهمترین اتفاق موسیقی کشورمان محسوب می شود و انتظار می رود کسانی که مسئولیت برگزاری آن را برعهده دارند حساب شده تر عمل کنند تا جشنواره ای آبرومند برگزار شود.