درباره‌ی بربت تنها یک پاراگراف توضیح وجود داشت | بربت مادر تمام سازهای زهی است

در این مراسم اللهی قمشه‌ای، محمد سریر، حمزه گنجی، حمید دهقانپور، میلاد کیایی، علی بختیاری، کیوان ساکت، محمد فیروزی، محمد دلنوازی و رضا مهدوی مهمانان ویژه بودند.

در این مراسم مستند «داستان بربت» در پنج بخش برای حاضران پخش شد.

در ابتدای این مراسم حمید دهقانپور دبیر انجمن دانش آموختگان دانشگاه هنر بر روی صحنه حاضر شد و ضمن خوشامدگویی به حاضران، درباره‌ی سرودِ ویژه‌ای که برای دانشگاه هنر تهیه شده و در ابتدای این مراسم پخش شد، توضیحاتی را ارائه داد.

دهقانپور گفت: این آهنگ به مناسبت پنجاهمین سال تاسیس دانشگاه هنر ساخته شد. شعرش را فرهاد توحیدی سرود و آهنگش را آقای دیباز ساخت.

در ادامه این مراسم چهره‌های حاضر در تالار فارابی بر روی صحنه حاضر شدند و سخنرانی کردند. برخی از این چهره‌ها هم حرف‌هایشان در قالب مستند «داستان بربت» پخش شد.

درباره‌ی عود تنها یک پاراگراف توضیح وجود داشت

مجید ناظم پور ضمن تقدیر از تمام کسانی که در این سال‌ها همراهش بوده‌اند، گفت: هر زمان درباره ساز عود از دیگران سوال می‌کردم نهایتا یک پاراگراف بیشتر پاسخ نمی‌گرفتم؛ در همین راستا شروع به یادگیری عود کردم و با هزینه‌های شخصی با تاریخچه و مقام های عربی این ساز آشنا شدم. یادگیری زبان عربی و لهجه‌های متفاوت نیز از جمله کارهایی بود که در این راه یادگرفتم تا هم بتوانم با موسیقی‌دانان عربی ارتباط برقرار کنم و هم بتوانم کتاب‌ها و نُسخ قدیمی که درباره این ساز است را بخوانم. همچنین به دلیل اشراف بر زبان عربی توانستم از حقانیت ایرانیان در ساز عود دفاع کنم.

بازسازی سازهای قدیمی یکی دیگر از فعالیت‌های ناظم‌پور است، او در این باره توضیح داد: بازسازی سازهای قدیمی یکی دیگر از علاقه‌مندی‌هایم در این راه تحقیقی بود. در این راستا چنگ دوره مغول را بر اساس کتاب عبدالقادر مراغی درست کردم. یکی دیگر از سازها طرب رود بود که هم خانواده سازهای قانون و عود بود. از نظر عبدالقادر مراغی تحفه عود نیز برای صدای سوپرانو در ارکستر استفاده می‌شد. بزرگترین ساز عود را به جای ساز کنترباس ساختم و نامش را کنترعود یا بم عود نهادم.

راه اندازی خانه عود یکی دیگر از فعالیت مجید ناظم پور است که به گفته این هنرمند در این خانه آرشیو آلبوم‌های عودنوازی دنیا، آرشیو سازها، آرشیو نُت‌ها،کتاب‌های آموزشی و پژوهشی نیز گرداوردی شده است.

عود مادر تمام سازهای زهی است

کیوان ساکت نوازنده تار و سه‌تار یکی دیگر از سخنران این مراسم بود.

او در صحبت‌هایش گفت: عود یا بربت سازی است که در ایران ناشناخته مانده بود. برخی از حُکام و پادشاهان نالایق با جفاهایشان به موسیقی از انواع و تنوع سازهای موسیقی کاستند. یکی از سازهایی که بر اثر همین جفاها به فراموشی سپرده شد، عود یا همان بربت بود.

استاد کلنل  علی‌نقی وزیری شاگردان بسیاری تربیت کرد. یکی از این شاگردان روح‌الله خالقی بود. خالقی بعدها ترتیبی داد تا برخی از نوازندگان به عراق بروند و عود نوازی و قانون‌نوازی را بیاموزند و این سازها را به ایران بیاورند. اما این برنامه در نهایت عملی نشد. تا این که برخی از نوازندگان مانند نریمان عود نواختند. در چند دهه‌ی اخیر هم نوازندگان جوانی مانند مجید ناظم‌پور علاقه‌مند به نواختنِ عود شدند.

ناظم‌زاده کتاب‌های بسیاری برای عود نوشته است. البته به وجود این کتاب‌ها ما هنوز هم در این زمینه فقیریم و کتاب‌های دیگری هم باید در این زمینه نوشته شود. در میان آثار ناظم‌زاده، کتاب «داستان بربت» بسیار ارزشمند است.

عود مادر تمام سازهای زهی است. سازهایی مانند لوت و گیتار از این ساز زاده شده‌آند. در دوران قرون وسطی، عود در دست اعراب به اسپانیا می‌رود.

در تمام نقاشی‌های دوره باروک ساز عود جایگاه ویژه‌ای دارد. آن زمان خانواده‌هایی که جایگاه‌های ویژه‌ای داشته‌اند، حتما در خانه‌هایشان یک ساز عود موجود بوده است.

عود پایه موسیقی ایرانی است

میلاد کیایی در این مراسم گفت: عود از سازهای باستانی است. سازی است که پایه موسیق یایرانی محسوب می‌شود. هر ارکستر ملی ما که عود نداشته باشد مانند این است که زمینه و پایه ندارد.

نمی‌دانم چرا عود از ایران رفت

محمد سریر یکی دیگر از سخنرانان این مراسم بود.

سریر در صحبت‌هایش گفت: چند سال پیش در مراسمی با آقای ناظم‌پور آشنا شدم و در آنجا بود که با نوازندگی ایشان بخشی از فرهنگ کُهن ایران که گم شده بود را دیدم. بخش مهمی از موسیقی ما با بربت ساخته و نواخته می‌شد. نمی‌دانم این ساز چرا از ایران رفته و در کشورهای دیگر چیز دیگری می‌نواخته است.

جوانانی مانند ناظم‌پور که گم شده‌ها را احیا می‌کنند برای ما ارزشمندند.

متاسفانه در اجراهای امروزی و در بسیاری از کنسرت‌های جوانان ایرانی بارقه‌های فرهنگ ایرانی شنیده نمی‌شود و این جای تاسف است.

در میانه‌های این مراسم بود که آوا پریشانی قطعه‌ی «از خون جوانان وطن» ره به همه جوانانی تقدیم کرد که در طول تاریخ جان خود را فدای میهن کرده‌اند. پریشانی در این اجرا بربت هم می‌نواخت.

رضا مهدی نوازنده سنتور آخرین سخنران این مراسم بود. او با طعنه به اینکه وظیفه مدیر فرهنگی حمایت است و نه کار سیاسی و اقتصادی، گفت: مجید ناظم پور را نمی‌توان با آثارش شناخت. او روحیه‌ای پژوهشگری دارد و در موسیقی تابع آنیت خودش است.

این موسیقیدان که روزگاری مدیر موسیقی حوزه هنری بوده، به خاطرات سال ۹۰ و بزرگداشت زنده یاد منصور نریمان اشاره کرد و گفت: جالب است که وقتی وزارت ارشاد به زنده یاد منصور نریمان برای نشر کتابش با این استدلال که مگر «عود هم ردیف دارد» مجوز نمی‌داد، ما در حوزه هنری به ایشان مجوز دادیم و تمام انتقادها را هم به جان خریدیم. با دسته بندی اینکه کدام ساز ایرانی است و کدام ساز ایرانی نیست زیاد موافق نیستم؛ چرا که در دنیای کنونی و با این حجم از تکنولوژی دیگر دسته بندی‌ها جواب نمی‌دهد.

این نوازنده سنتور گفت: مجید ناظم پور به معنای واقعی کلمه هم استادی می‌کند، هم شاگردی، هم می‌آموزد و هم روحیه آموزش دارد. آهنگسازی ایرانی یعنی خشت روی خشت گذاشتن برای خلق یک اثر نیست بلکه به معنی خلق الساعه بودن است و همین است که همایون خرم و تجویدی و .‌.. را از دیگران متمایز می‌کند.

وی در ادامه به تفکر غلط آموزش در هنرستانها اشاره کرد و گفت: هنرستان‌ها نوازنده‌های با تکنیک تحویل جامعه موسیقی داد و این با ذات موسیقی ایرانی متفاوت است. از طرفی مدارک دانشگاه ما در نوع خود جالب و خنده دار است. آنها به کسی که پیانو می‌زند مدرک موسیقی جهانی می‌دهند. به کسی که تار میزند مدرک ساز ایرانی و لابد به کسی که دوتار میزند باید مدرک ساز روستایی بدهند!

در پایان این مراسم نیز با حضور الهی قمشه ای،کیوان ساکت،میلادکیایی،جوادبختیاری،جوادبطحایی،رضامهدوی،دکتر محمد سریر،محمد فیروزی،محمد دلنوازی،حسین بهروزی نیا،استاد قنبری مهر،سهیل محمودی،استاد جعفری دهقی (معاون دایره المعاف اسلامی)، دکترمهدی ماحوزی(استاد ادبیات)، علیرضا پور امید و …کتابهای مجید ناظم پور رونمایی شد.