نوبل ادبیات ۲۰۱۶ به «باب دیلن» موسیقی‌دان و ترانه‌سرا تعلق گرفت؛ این انتخاب واکنش‌های متفاوتی را در میان چهره‌های مشهور حوزه‌های مختلف در پی داشت.
نوبل ادبیات ۲۰۱۶ که نصیب یک خواننده و ترانه‌سرا شده واکنش‌هایی کاملا متضاد را در پی داشته؛ بعضی «باب دیلن» را ملک‌الشعرای نسل خود خوانده و از صمیم قلب به او تبریک گفته‌اند و برخی دیگر با ضعیف دانستن انتخاب آکادمی سوئدی، به سال بعد و برنده نوبل بعدی امید بستند.
«میک جَگِر»، «باراک اوباما» و «جویس کرول اوتس» از دنیای موسیقی، سیاست و ادبیات برخی چهره‌های هستند که تا این لحظه نسبت به اعطای نوبل ادبیات به «باب دیلن» خواننده و ترانه‌سرا واکنش نشان داده‌اند.
«میک جگر» خواننده و ترانه‌سرای مشهور و باسابقه گروه انگلیسی «رولینگ استونز» ر توییتر خود نوشت: تبریک به «باب دیلن» برای کسب جایزه نوبل. چه دستاوردی!
«باراک اوباما» رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا نیز از طریق توییتر پیام تبریک خود را این‌گونه اعلام کرد: به «باب دیلن» یکی از شاعران مورد علاقه‌ام به خاطر کسب نوبلی که شایستگی‌اش را داشت، تبریک می‌گویم.
اما به نظر می‌رسد همه از انتخاب امسال آکادمی نوبل راضی نیستند؛ همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد این موج نارضایتی بیشتر در میان نویسندگان به چشم می‌خورد. «ایروین ولش» داستان‌نویس اسکاتلندی که کتاب «قطاربازی» او بسیار معروف است و فیلم اقتباسی آن هم ساخته شده، در این‌باره با لحنی کنایه‌آمیز توییت کرده: اگر شما از هواداران موسیقی هستید، این کلمه را در فرهنگ لغت پیدا کنید. بعد به دنبال کلمه ادبیات بگردید، حالا این دو را با هم مقایسه کنید.
«هاری کونزرو» داستان‌نویس و روزنامه‌نگار هندی ـ انگلیسی واکنش تندتری به این قضیه داشته و نوشته است: از زمانی که به «اوباما» به خاطر «بوش» نبودن جایزه دادند، این ضعیف‌ترین جایزه نوبل بود.
اما «صلاح‌الدین احمد» نویسنده عرب ـ آمریکایی از زاویه دیگری به این اتفاق نگاه و اعتراض کرده که چرا «باب دیلن» باید اولین موسیقی‌دانی باشد که نوبل می‌گیرد. او گفته: خدا می‌داند چندین ترانه‌سرای دیگر در زبان‌های دیگر پیش از او می‌توانستند این جایزه را بگیرند.
«جویس کرول اوتس» داستان‌نویس سرشناس آمریکایی است که کتاب‌های «سیاهاب»، «بلوند» و «آن‌ها»ی او شهرت فراوانی دارد. با این‌که نام «اوتس» چند سال است به عنوان شانس کسب نوبل ادبیات بر سر زبان‌ها می‌افتد و او را از رقیب‌های «دیلن» برای کسب نوبل می‌دانستند، این نویسنده انتخاب آکادمی سوئدی را “هوشمندانه” خوانده است.
این رمان‌نویس سرشناس که نام یکی از کتاب‌هایش شباهت زیادی به یکی از ترانه‌های «دیلن» دارد، درباره تعلق گرفتن نوبل ادبیات ۲۰۱۶ به یک ترانه‌سرا گفت: بسیاری از ما تحت تاثیر موسیقی دهه ۱۹۶۰ «دیلن» بوده‌ایم، مخصوصا مونولوگ‌ها و ترانه‌های قوی و دراماتیک او. من فکر می‌کنم این جایزه چند سال است که انتظار «دیلن» را می‌کشد. او شاید یک دهه است که به طور جدی از نامزدهای این جایزه است، بنابراین این انتخاب خیلی هم غافلگیرکننده نبود.
«اوتس» ادامه داد: با این حال اگر این جایزه به اعضای باقی‌مانده از گروه «بیتلز» ـ که موسیقی‌شان هم‌اندزاه یا بیشتر از کارهای «دیلن» مهم است ـ تعلق می‌گرفت، انتخاب آکادمی همین‌قدر هوشمندانه و هیجان‌انگیز می‌شد.
این نویسنده زن در پایان اظهار کرد: ما امیدواریم «باب دیلن» از فرصت استفاده کند و حرفی سیاسی بزند. در این اوضاع آشفته که خودِ دموکراسی هم آسیب‌پذیر شده، مهم است که هنرمندان شفاف و رک حرف بزنند. سکوت در شرایط کنونی که مثلا کمپین «زندگی سیاه‌ها اهمیت دارد» راه افتاده، خیلی غم‌انگیز و طاقت‌فرسا شده… گرچه اگر «باب دیلن» بخواهد غیرسیاسی باشد، مسلما او را درک می‌کنم.
«استفن کینگ» نویسنده کتاب‌های پرفروش جنایی آمریکا که «مسیر سبز»، «رستگاری در شائوشنک» و «مه» را در کارنامه‌اش دارد، در واکنش به برنده شدن «دیلن» نوشته: از این که «باب دیلن» نوبل را برد، حظ کردم. در فصل سستی و ناراحتی، این یک اتفاق خوب و بزرگ است.
«جیمز وودز» بازیگر و کارگردان باسابقه که در «روزی روزگاری آمریکا» در کنار «رابرت دنیرو» ایفای نقش کرده، در توییتر خود نوشت: «باب دیلن» برنده نوبل ادبیات ۲۰۱۶ شد. انتخاب شایسته‌ای بود. او ملک‌الشعرای نسل من است.
روز پنج‌شنبه (۲۲ مهرماه) آکادمی نوبل نام «باب دیلن» را به عنوان برنده نوبل ادبیات ۲۰۱۶ اعلام کرد و علت این انتخاب «خلق تعابیر جدید شاعرانه در سنت شعر آمریکایی» عنوان شد.
«سارا دانیوس» دبیر دائمی آکادمی نوبل پس از اعلام نام برنده، طی صحبت با خبرنگاران گفت که امیدوار است آکادمی برای این انتخاب مورد انتقاد قرار نگیرد.
وی همچنین اظهار کرد: مسلما او شایستگی‌اش را دارد. این جایزه از آن اوست. «دیلن» شاعری بزرگ در شعر انگلیسی‌زبان است. او ۵۴ سال در این حرفه فعالیت داشته و دائما خود را بازآفرینی کرده و هویت‌هایی جدید ساخته است.
«دانیوس» ترانه‌های «دیلن» را با کارهای «هومر» و «سافو» مقایسه کرد و گفت: شاید انتخاب «دیلن» به نظر غافلگیرکننده باشد اما اگر به عقب برگردید، به ۵۰۰۰ سال پیش، به «هومر» و «سافو» می‌رسید. آن‌ها متونی شاعرانه می‌گفتند تا روی صحنه اجرا شود و همین در مورد «باب دیلن» هم صدق می‌کند. ما هنوز هم آثار «هومر» و «سافو» را می‌خوانیم و لذب می‌بریم. ما می‌توانیم و باید کارهای او را بخوانیم.
دیدگاهتان را بنویسید