یک پژوهشگر موسیقی نواحی ضمن آسیب شناسی جشنواره های موسیقی مقامی از متولیان دولتی خواست تا با تغییر سیاست هایی که در حوزه مخاطب شناسی دارند، نگرش جدیدی را در موسیقی نواحی ایرانی ایجاد کنند.

پیمان بزرگ‌نیا از پژوهشگران و فعالان حوزه موسیقی نواحی ضمن انتقاد از روند برگزاری جشنواره های موسیقی نواحی بیان کرد: اصولا جشنواره های موسیقی نواحی طی سال های اخیر روند کیفی مطلوبی نداشته و این موضوعی است که باید بیشتر و دقیق تر در یک نشست تخصصی به آن بپردازیم که چرا این رویداد نتوانسته خروجی مناسبی داشته باشد. البته یکی از ایرادهای اساسی و مهمی که بنده متوجه شدم داوری آثار جشنواره است که این شیوه در هر ترکیب و تناسبی که برنامه ریزی شده، روند درستی نیست. اصلا چطور می توان موسیقی خراسان را با موسیقی ایل بختیاری مقایسه کرد؟ این موسیقی ها هر یک فضای خودشان را دارند و در داوری باید نسبت به ساختار موسیقی هر منطقه بررسی شوند بنابراین اگر داوری بخواهد به این منوال باشد نمی توان ارزیابی درستی از ماجرا داشت.

پیشکسوتان موسیقی نواحی را در معرض مقایسه قرار ندهیم

وی ادامه داد: متاسفانه طی سال های اخیر روند داوری جشنواره ها به شکلی بوده که دوستان بیشتر به تکنیک بها می دهند و افرادی هم که در برخی از این رویدادها به عنوان داور حضور دارند اصلا اطلاعی از جریان موسیقی نواحی ندارند. ضمن اینکه این درست است که فلان هنرمند پیشکسوت را از محل زندگی خود با هزینه های ناچیز رفت و آمد به محل برگزاری جشنواره بکشانیم و او را در معرض مقایسه قرار دهیم؟ به اعتقاد من اینها نه تنها باعث پیشرفت موسیقی نواحی نمی شود بلکه موجب دلزدگی و خانه نشینی هنرمندی می شود که با هزار شوق و آرزو به جشنواره آمده است. این افراد وقتی می بینند که در کمال بی انصافی مورد داوری قرار گرفته و بدتر اینکه مورد پسند داوران هم قرار نگرفته‌اند آنچنان دلزده می‌شوند که جبران آن کار سختی است.

این پژوهشگر با اشاره به اینکه می توان از موسیقی بومی و نواحی ایران‌زمین هم آثاری با مخاطب امروزی استخراج کرد، توضیح داد: به اعتقاد من «شنیدن» فرهنگ گمشده موسیقی نواحی ایران نیست زیرا اگر کمی موشکافانه تر و دقیق تر به ماجرای فعالیت در موسیقی نواحی ایران نگاه کنیم خواهیم دید که فضا برای ارائه آثار موسیقایی مخاطب پسند فراهم است منتها چون ما در بسیاری از موارد نمی دانیم چگونه عمل کنیم، کلیت کار را به سمتی هدایت می کنیم که نواهای موسیقی مقامی در مهجوریت کامل باشد. به نظر من اگر می خواهیم مخاطبان مانند موسیقی پاپ گوشه چشمی هم به موسیقی نواحی داشته باشند باید تغییر را از همین جشنواره ها و محافل آغاز کنیم.

اولین مواجهه مردم با موسیقی نواحی نباید از نوع پژوهشی آن باشد

وی در پاسخ به اینکه چه رویکردی را باید در جشنواره‌های دنبال کرد، گفت: به اعتقاد من جشنواره هایی مانند موسیقی فجر و نواحی بهترین فرصت برای حضور استادان پیشکسوت موسیقی نیستند. اینکه صرفا یک هنرمند کهن سال را در جشنواره معرفی کنیم اتفاق درستی نیست و مخاطب هم با آن ارتباط برقرار نمی‌کند، چراکه این هنرمند پیشکسوت یک منبع غنی از موسیقی منطقه ای است که بهتر است در یک کنسرت پژوهشی مورد استفاده قرار گیرد نه نزد مخاطبی که ابتدا به ساکن شناختی از این نوع موسیقی ندارد. بنابراین بنده معتقدم بهتر است این هنرمندان عزیز که احترام آنها برای همه واجب است در قالب کنسرت های پژوهشی در میدان حضور داشته باشند و اصلا لزومی ندارد آنها را دائما به اینجا و آن جا بکشانیم.

بزرگ نیا با اشاره به نقش تاثیرگذار موسیقی نواحی ایران در پرورش روح و ذهن متعالی انسان ها تصریح کرد: من به هیچ عنوان مخالف تکریم و تعظیم هنرمندان پیشکسوت موسیقی نواحی ایران نبوده و نیستم و دوستان و اهالی موسیقی می دانند هر آنچه در توان دارم برای معرفی موسیقی بزرگان انجام می دهم، اما آیا ما باید برای توده مردم از این عزیزان استفاده کنیم؟ متاسفانه ما طی سال های اخیر در جشنواره ها و رویدادها اغلب از گروه هایی استفاده کردیم که بیشتر جنبه پژوهشی داشتند. همه خوب می دانیم مردم موسیقی نواحی ایران را دوست دارند اما وقتی خوراک خوب و درستی در مقابل آنها نباشد به طور حتم شنیدن گمشده موسیقی نواحی ایران خواهد شد.

تدوین کننده چندین اثر پژوهشی در عرصه موسیقی نواحی در پایان گفت: مردم موسیقی محلی را دنبال می کنند، اما آنها می خواهند در ورای زندگی روزمره خود که با انواع و اقسام موسیقی روبه رو هستند نوعی از موسیقی محلی ایران را بشنوند که در یک قالب درست و تنظیم های امروزی تر روح آنها را ارضا کند. اگر قراری برای آشتی مردم با موسیقی نواحی ایران وجود دارد باید بدانیم که استفاده از ترکیب جوان ترها و به روز کردن موسیقی مهم ترین اولویت است. ما باید در حوزه مخاطب شناسی به جذابیت ها فکر کنیم. ضمن اینکه مسئولان و متولیان نیز باید عینک خود را در این حوزه عوض کنند و بدانند که بین پژوهش و شنیدن در موسیقی نواحی تفاوت هایی وجود دارد که با اعمال سیاست های درست می توانیم در هر دو زمینه موفق باشیم.