ترگل خلیقی ـ عکس از اینستاگرام هنرمند
در مدتی که گذشت، به طور پیوسته مطالبی را درباره کپی رایت و عللی که می‌تواند موجب آن شود را در صحبت با هنرمندان مختلف موسیقی بررسی کردیم. یکی از نکاتی که به آن اشاره شد ارتباط کپی رایت با فقر ملودی و آموزش بود. درواقع عنوان شد که به علت فقر ملودی که ترجیحا در موسیقی ایرانی به وجود آمده است، کپی آثار موسیقی صورت می‌گیرد که البته یکی از دلایل ایجاد فقر ملودی هم به آموزش برمی‌گردد.
در همین راستا تصمیم گرفتیم با ترگل خلیقی ـ نوازنده تار و رباب، سرپرست گروه «تیدا» و مدرس موسیقی ـ صحبتی داشته باشیم تا این مسئله را از دریچه نگاه این هنرمند نیز بررسی کنیم.
خلیقی این چنین به ایسنا می‌گوید: یکی از دلایل ایجاد فقر ملودی و ارتباط آن با آموزش، وابستگی به ردیف موسیقی ایرانی است. درواقع در ردیف موسیقی ایرانی موتیف‌ها و سکانس‌هایی وجود دارد که چون نوازنده‌ها حین تمرین و آموزش آنها را بیش از حد تکرار می‌کنند، ناخودآگاه دقیقا از همان ملودی‌ها در کار خودشان استفاده می‌کنند؛ به همین علت ممکن است ملودی برخی از آثار موسیقی به یکدیگر شباهت داشته باشند.
این نوازنده ادامه می‌دهد: البته با وجود گستردگی مدهای موسیقی، ملودی‌هایی که نوازندگان از این مدها درک کرده‌اند بسیار محدود و تکراری است؛ زیرا دقیقا همان ملودی‌های ردیف هستند.
این هنرمند در توضیحات بیشتر اضافه می‌کند: از آنجایی که دستآورد «ردیف» در دوره خود از اهمیت بالایی بهره‌مند بوده است، بیش از حد به آن توجه شده و ملودی‌های آن به الگویی بدل شده که همه در تلاش حرکت در چهارچوب آن بوده‌اند؛ البته در آن دوره خاص تاریخی ملودی‌ای گیراتر بوده که به ردیف نزدیک‌تر باشد.
خلیقی با بیان اینکه امروزه خلاقیت هنرمندان در خلق ملودی نسبت به گذشته پیشرفت کرده است، می‌گوید: امروزه زیبایی شناسی‌ها تغییر کرده و آن ملودی زیباتر و خلاقانه‌تر است که دورتر از ردیف باشد. همچنین زیست در عصر ارتباطات موجب شده موسیقیدان‌ها بتوانند با موسیقی‌ها و فرهنگ‌های مختلف آشنا شده و خلاقیت خود را افزایش دهند. به عنوان مثال ملودی‌هایی که در تنظیمات ارکستری استفاده می‌شود شبیه به ملودی‌های گذشته نیست؛ البته که به علت وابستگی به ردیف شباهت‌هایی دارد ولی بسیار خلاقانه‌تر.
او ادامه می‌دهد: در نهایت اینکه با تکیه بر فقر ملودی موافق نیستم و به عقیده من اتفاقا روند خلق ملودی رو به پیشرفت است. البته هستند آهنگسازانی که راه قدما را در پیش گرفته‌اند ولی تعداد آنها محدود است.
دیدگاهتان را بنویسید