خرداد مصادف با نودمین سالروز تولد استاد جلیل شهناز است. جلیل شهناز که در اصفهان متولد شده، خود و خانوادهاش همه اهل هنر بودند و در رشتههای مختلف هنر از جمله تار و سه تار و سنتور و کمانچه به مقام استادى رسیدند. جلیل شهناز در سال ۱۳۰۰ شمسى در خانواده اى هنرمند در اصفهان متولد شد. پدرش «شعبان خان» علاقه وافری به موسیقی اصیل ایرانی داشت به همین سبب منزلش محل آمد و شد هنرمندان زمان خود بود.
شعبان خان، علاوه بر تار که ساز اختصاصى او بود، سه تار و سنتور هم مى نواخت و نواى شیرین سازها و آهنگها همیشه از خانه آنها به گوش مى رسید. عموى او غلامرضا سارنج بهترین کمانچه کش به شمار مى رفت. در چنین خانواده اى جلیل شهناز پرورده شد و جوانه هاى هنر در دل و جانش پرورش یافت.
جلیل شهناز، از کودکی به موسیقی علاقهمند شد و نواختن تار را در نزد «عبدالحسین شهنازی» و برادر بزرگ خود «حسین شهناز» که به خوبی ساز مینواخت، آغاز کرد. پدر و برادرانش در تعلیم او نقش مهمى داشتند. حسین برادرش در سال ۱۳۱۸ درگذشت. تعلیم جلیل از ۱۴ سالگى شروع شد و هر روز پدرش چند ساعت به او آموزش مى داد.
پشتکار زیاد و استعداد شگرف جلیل به حدی بود که در سنین جوانی از نوازندگان خوب اصفهان شد و در همان سنین جوانی به تهران آمد و فعالیت خود را با تکنوازی در رادیو و اجرا در ارکسترهای مختلف این رسانه ادامه داد و پس از مدتی کوتاه با همکاری در گلها فعالیت هنری خود را ادامه داد. اوج درخشش هنر شهناز از سال ۱۳۳۶ شروع شد که برنامه گلها به همت داوود پیرنیا طرح ریزى و در رادیو اجرا گردید.
در مدت کوتاهى موسیقى ما تجدید حیات یافت که در همه ادوار تاریخ ایران بى سابقه است. در این برنامه شهناز با معروفترین خوانندهها و نوازنده هاى زمان همکارى داشت. ساز شهناز در بیان آوازها و گوشهها و تحریرها واقعاً به سرحد اعجاز مى رسید. بى تردید نغمه هائى که با سر پنجه سحرانگیز او نواخته مى شد ریشه در اندیشه هاى تابناک عرفانى و تاریخ و جامعه و ادبیات غنى ایران داشته، به همین جهت ساز او به راحتى مى تواند با شنوندگان رابطه برقرار کند. وی در سال ۱۳۰۰ در اصفهان به دنیا آمد. تقریباً همه اعضای خانواده وی با موسیقی آشنایی داشتند و به همین دلیل او از کودکی با این هنر آشنا شد..
استاد «جلیل شهناز» با سفر به تهران و اقامت به عنوان کارمند افتخاری شهرداری شد. این زمان مصادف بود با پخش برنامههای تخصصی موسیقی از رادیو و تلویزیون که جلیل شهناز از تکنوازان بیبدیل این دوران بود. امکانات ضبط و استودیوهای تازه به خدمت گرفته رادیو تلویزیون این فرصت را به او داد تا بتوانند با پنجه و مضراب سحر آمیز خویش دل هر شنونده و بینندهای را تسخیر کند. ضبط برنامههای فراوان و نیز کنسرتهای مختلف با نوازندگان و خوانندگان معروف آن عصر در تهران حاصل این دوران است.
این نوازنده تار در طول زندگی هنری خود با هنرمندان والای کشور از جمله حبیب الله بدیعی، پرویز یاحقی، همایون خرم، علی تجویدی، منصور صارمی، رضا ورزنده، امیر ناصر افتتاح، جهانگیر ملک، اسدالله ملک، حسن کسائی، محمد موسوی، تاج اصفهانی، ادیب خوانساری، محمودی خوانساری، حسین خواجه امیری، محمد رضا شجریان و غیره همکاری داشته است. وی در دههٔ ۱۳۶۰ همراه با فرامرز پایور (سنتور)، علی اصغر بهاری (کمانچه)، محمد اسماعیلی (تنبک) و محمد موسوی (نی) «گروه اساتید» را تشکیل داد و با این گروه، مسافرتهای متعددی به کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکا داشت.
وی همچنین در سال ۱۳۸۳ به عنوان چهره ماندگار هنر و موسیقی برگزیده شد. در سال ۱۳۸۷، محمدرضا شجریان، گروهی که با آن کار میکرد را به افتخار جلیل شهناز، گروه شهناز نام گذاشت.
معروف است که او در شیوه نوازندگی میتواند با ساز خود علاوه بر نواختن، آواز هم بخواند
دیدگاهتان را بنویسید