موسیقی ایرانیان- امین موسوی: سه قسمت مقاله‌ی تاثیر پخش سوپرمارکتی آلبوم‌ها بر موسیقی کشور را در اینجا و اینجا و اینجا مطالعه کردید، در ادامه می‌توانید آخرین قسمت این مقاله را مطالعه کنید.

(از آنجا که هر ۴ قسمت مقاله به نوعی به هم مرتبطند و خواندن صرفا یک قسمت از مطلب باعث برداشت اشتباه از موضوع اصلی خواهد شد، از هنردوستان و هنرمندان گرامی خواهشمندیم همه‌ی قسمت‌های مقاله را با دقت بخوانند.)

۲-۳) مرگ تدریجی موسیقی جدی

شاید پخش سوپرمارکتی موهبتی برای موسیقی به خصوص موسیقی پاپ ما باشد اما این نوع توزیع به دو دلیل به موسیقی جدی ضربه ی مهلکی خواهد زد:

دلیل اول این است که با بسته شدن و کم شدن فروشگاههای موسیقی خود به خود مشتری و فروش آلبوم های موسیقی جدی کم و کمتر می شود، کم شدن فروشگاهها یعنی فروش کمتر یعنی ضرر بیشتر یعنی کار کمتر یعنی آلبوم کمتر یعنی مخاطب کمتر و این یعنی مرگ تدریجی موسیقی جدی.

به طور کلی رسانه ای برای تبلیغ موسیقی جدی نداریم به همین دلیل مخاطب آنچنانی هم این نوع موسیقی ندارد. با از بین رفتن فروشگاهها (که خود مقداری نقش رسانه ای و تبلیغاتی موسیقی جدی داشته اند) مطمئناً همین شبه رسانه ی کوچک هم از بین می رود و همین هم باعث می شود روز به روز مخاطب موسیقی جدی کمتر شود و همین باعث مرگ تدریجی موسیقی جدی خواهد شد.

دلیل دوم هم این است که امکان ندارد کالای موسیقی جدی مثل موسیقی مصرفی جایی در سوپرمارکت ها پیدا کند و به خوبی فروش کند، در کل این کار نشدنی است به این دلیل که شرکت های پخش سوپرمارکتی به احتمال ۹۹ درصد تنها به جیب و سود مالی شان فکر می کنند و بعید است که بر روی آلبوم های موسیقی جدی سرمایه گذاری کنند.

(البته دولت هم می تواند در این مسئله وارد شود، و خودش بر روی آلبوم های موسیقی جدی تر و ماندگارتر سرمایه گذاری کند و به این نوع موسیقی کمک کند. (این بحث جای کار بیشتری دارد و مطرح کردن آن در این مقال نمی گنجد.))

مصرفی شدن بیش از حد موسیقی

اگر قرار باشد توزیع سوپرمارکتی جا بیفتد و فروشگاههای موسیقی کمتر و کمتر شوند حتی در طولانی مدت موسیقی پاپ و مصرفی هم ضرر خواهد کرد. در حال حاضر اگر به فروشگاه موسیقی معتبری مراجعه کنیم می توانیم آلبوم‌های موسیقی دو سال پیش و حتی ۲۰ سال پیش را در آنجا پیدا کنیم ولی با کم شدن و از بین رفتن فروشگاههای موسیقی دیگر آلبوم های قدیمی فرصتی برای نشان دادن خود به مخاطب نخواهند داشت، و این یعنی اینکه اگر یک فرد بخواهد حتی آلبوم موسیقی پاپ ۴ ماه پیش را بخرد نمی تواند آنرا در جایی پیدا کند چون که دیگر فروشگاه موسیقی در منطقه اش باقی نمانده و برای تهیه ی یک آلبوم مجبور است مسافت بسیار طولانی را طی کند.

با این اتفاق مخاطبان موسیقی تنها آلبوم های جدید و به روز را می توانند بخرند و خود این یعنی روزمره شدن و مصرفی شدن آلبوم های موسیقی و سدی در برابر ماندگار شدن آثار موسیقایی حتی پاپ!

ما هنوز آثار پاپ ماندگار سالهای دور را داریم که در فروشگاهها عرضه می شود و اتفاقا هنوز هم فروش مختصری دارند، به واقع حیف است روزی برسد که حسرت دیدن آرشیو آلبوم های ارجینال موسیقی کشورمان در فروشگاهها به دلمان بماند.

۲-۴) قدرتمند شدن بیش از حد شرکت های پخش کننده خطر جدی برای موسیقی کشور

یکی از بزرگترین خطرهایی که توزیع سوپرمارکتی دارد بزرگ شدن و قوی شدن بیش از حد شرکت های پخش سوپرمارکتی است^*، اصولا جا افتادن توزیع سوپرمارکتی در موسیقی کشور باعث قدرت یافتن بیش از حد شرکت های پخش می شود و آن هنگام است که آنها بر روی این موضوع حکمرانی خواهند کرد که چه اثری پخش شود و چه اثری پخش نشود، چه اثری قابلیت فروش بیشتری دارد و باید روی آن سرمایه گذاری کرد و چه اثری قابلیت فروش کمتر دارد و نباید رویش سرمایه گذاری کرد و آن هنگام است که آلبوم های موسیقی جدی (و یا حتی آلبوم های پاپ خوانندگانی که اولین اثر خود را ارائه می دهند) کمتر می توانند وارد چرخه ی حرفه ای موسیقی شوند و آن هنگام است که تنها عده ای از موزیسین ها و خوانندگان به سبب شهرت قبلی خود می توانند خود را در جامعه مطرح کنند و بقیه خیر.

بدیهی است هر هنرمندی هم که رابطه ی خوبی با اینگونه شرکت ها نداشته باشد گوشه گیر و طرد می شود، صحبت زیاد می شود کرد در مورد اینکه خطر بزرگ شدن و قوی شدن بیش از حد شرکت های پخش چقدر است. اما در این مقاله نمی شود خیلی دقیق بر روی این موضوع صحبت کرد چون این اتفاق خبری از آینده است و هنوز اتفاق نیفتاده است به همین دلیل سخن را کوتاه می کنیم و تنها این را می گوییم که پخش سوپرمارکتی احتمال ایجاد مافیایی را می دهد که وجودش در آینده می تواند برای موسیقی بسیار خطرناک باشد.

در هر صورت خطرناکترین و بزرگترین و قوی ترین اشخاص و مجموعه ها در دنیا کسانی هستند که بزرگترین رسانه ها را دارند، پخش سوپرمارکتی هم خود می تواند به شبه رسانه ای قوی در موسیقی تبدیل شود، همانطور که می بینیم سریال قهوه ی تلخ هم به سبب همین رسانه تا چه میزان توانسته در خانه های مردم وارد شود و این نوع پخش و تبلیغات تا حدی موفق شده که حتی توانسته جای رسانه ی بزرگی مثل صدا و سیما را هم تا حدودی بگیرد.

سخن پایانی؛‌ پخش سوپرمارکتی به نفع رشد موسیقی پاپ مصرفی و به ضرر موسیقی جدی و ماندگار

کلام آخر اینکه پخش سوپرمارکتی منفعت و مضرات زیادی دارد، و با مدیریت درست دولت (در صورت وجود مدیریتی) می تواند در نهایت به نفع موسیقی باشد، می توان از ورشکسته شدن فروشگاهها و مرگ موسیقی جدی، به سبب کمک های مناسب دولتی به فروشگاهها و تشویق کردن شرکت های موسیقی به سرمایه گذاری روی آلبوم‌های جدی (از طریق وام، کمک یارانه و …) جلوگیری کرد، از طرفی هم استفاده از پخش سوپرمارکتی فرصت بسیار استثنایی است که به سبب آن دولت می تواند سلیقه ی شنیداری مردم را اصلاح کند، با اینکه در این مورد صحبت زیاد است اما نگارنده سخن را کوتاه می کند چون بعید می داند دولت دغدغه ای برای سر و سامان گرفتن فرهنگ مردم و موسیقی کشور داشته باشد و فقط نکته ی زیر را به عنوان سخن پایانی می گوید.

در صورتی که طبق روال گذشته دولت موسیقی را به حال خودش واگذارد و توزیع سوپرمارکتی آلبوم های موسیقی جا بیفتد موسیقی پاپ مجاز کشور در کوتاه مدت رشد قابل توجهی خواهد داشت، اما موسیقی جدی (در همه ی سبک ها) در این بین ضربه ی مهلکی خواهد خورد و یقیناً به تدریج از بین خواهد رفت. گرچه همانطور که گفتیم آلبوم های موسیقی پاپ هم مصرفی خواهند شد.

*) قابل ذکر است که شرکت های پخش سوپرمارکتی با شرکت های تولید کننده ی آثار موسیقی متفاوت هستند، این شرکت ها تنها وظیفه دارند آلبوم ها را در سوپرمارکت ها توزیع کنند.

برای مشاهده‌ی صفحه‌ی اصلی این مطلب در نهمین شماره مجله موسیقی ایرانیان بر روی عکس‌ زیر کلیک کنید.