محمد موسوی
موسیقی ایرانیان – حمیده موسوی: مؤسسهء فرهنگی- هنری «ماهور» به تازگی سه کتاب با عناوین «ارمغان طرب»، «هارمونی برای گیتار» و «۱۱ قطعهء ایرانی و آذری برای گیتار کلاسیک» را به بازار عرضه کرده است. این در حالی ست که پس از سپری شدن دو ماه محرم و صفر، پنج آلبوم موسیقی نیز از این انتشارات در دسترس مخاطبان قرار خواهد گرفت.
محمد موسوی، مدیر انتشارات «ماهور» با اعلام این خبر و در گفتگو با خبرنگار «موسیقی ایرانیان» عنوان کرد: «سه کتاب «ارمغان طرب- نغمه نگاری های موسیقی ایران از صفویان تا مشروطه» به تألیف «محسن محمدی»، «هارمونی برای گیتار» نوشتهء لَنس بازمَن -ترجمهء «بهرام سلطانی» و «پیمان فخاریان»- و «۱۱ قطعهء ایرانی و آذری برای گیتار کلاسیک» به تنظیم «لیلی افشار» آثار مکتوب تازه منتشر شده از سوی «ماهور» می باشند.»
وی افزود: «کتاب «ارمغان طرب» از حیث محتوا و دوره های تاریخیِ مورد بررسی قرار گرفته، از آثار مدوّنِ مهمّ و معتبر موسیقایی ست که می توان آنرا یکی از نوادر یا حتی نبوده های پژوهشی- تدوینی در موسیقی ایران دانست. این کتاب شامل نغمه نگاری ها از دوران صفویه تا مشروطیت می باشد. نغمه هایی که ایرانی ست لیکن از دل منابع جستاری و تاریخِ موسیقی منتشر شده در اروپا گرد هم آمده و به انتشار رسیده اند. از آغاز جمع آوری تا انتشار این کتاب تلاش های فراوانی شده است که فکر می کنم ماحصل این تلاش ها، مجموعه ای مؤثر در تاریخ موسیقی ایرانی خواهد بود. آقای محمدی از توانمندهای پژوهشگری در کشف و معرفی میراث های موسیقاییِ «زیر خاکی»! و شاید فراموش شده است که تدوین صفحات قدیمی موسیقی ایرانی در خارج از کشور از جمله فعالیت های او می باشد.»
موسوی در معرفی بیشتر سه اثر مکتوب فوق الذکر یادداشت های آمده بر پشت جلد هر کدام را در اختیار «موسیقی ایرانیان» قرار داد که به قرار زیر می باشند:
*پشت نویس کتاب «ارمغان طرب»
«اطلاعات تاریخی درباره‌ی موسیقی در ایران چند هزار سال سابقه دارد. همچنین از هزار سال پیش تاکنون مباحث نظری مفصل و کتاب‌های متعدد در زمینه موسیقی تولیدشده که بخش زیادی از آن بر جای مانده و در دسترس است. دریغ که خود موسیقی از بین رفته و هیچ در دست نیست، مگر معدودی قطعات که پس از ورود صنعت ضبط ماندگار شده و قدیم ترین نمونه‌های موسیقی ایران هستند.
اروپاییانی که به ایران سفر کردند یا مدتی در ایران زیستند نغمه‌نگاری‌های متعددی از موسیقی ایران در اروپا منتشر کردند. کتاب حاضر حاصل جستجوی چند ساله‌ی مؤلف برای یافتن نخستین نغمه‌نگاری‌های اروپاییان است و نغمه‌نگاری‌هایی از دوره‌ی صفویه تا دوره‌ی مشروطه را در بر دارد. با این که بخشی از شخصیت قطعات حین تنظیم برای پیانو از بین رفته، اما این قطعات ارزشمند یکی از نمونه‌های بر جا مانده از موسیقی در ایران پیش از ورود صنعت ضبط هستند. علاوه بر آن چندین قطعه موسیقی نظامی هم در این کتاب گنجانده شده که برای بازسازی فضای رسمی در آن دوره و یا حتی برای استفاده در کارگان موسیقی نظامی امروز بسیار با ارزش هستند.»
*فهرست مطالب «ارمغان طرب»
«پیش گفتار/ بخش نخست: تصنیفی از دوره ی صفویان/ یادداشت/ تصنیف/ بخش دوم: آهنگی از دوره ی زندیان/ یادداشت/ تصنیف/ بخش سوم: تصنیف های نوازندگان فتح علی شاه/ یادداشت/ کوراوغلو/ تصنیف آذربایجانی/ فنجان/ شش تصنیف دیگر/ مجموعه ای از متن تصنیف های قاجاری ۱ (الکساندر خوجکو)/ بخش چهارم: تصنیف های دوره ی ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه/ یادداشت/ ده تصنیف ایرانی/ بیست تصنیف ایرانی/ تصنیف های ایرانی/ دوازده تصنیف ایرانی/ مجموعه ای از متن تصنیف های قاجاری ۲/ مجموعه ای از متن تصنیف های قاجاری ۳ (ژوکوفسکی)/ بخش پنجم: موسیقی دستگاهی/ یادداشت/ آواز ایرانی/ آواز ماهور ۱/ آواز ماهور ۲/ آواز راگ/ دستگاه همایون/ آواز و تصنیف ایرانی/ بخش ششم: موسیقی نظامی/ یادداشت/ سرود ملی ایران برای پیانو/ سرود ملی ایران برای ارکستر/ مارش قجر برای پیانو ۱/ مارش قجر برای پیانو ۲/ تهرانی، کوادریل برای پیانو/ تهرانی، کوادریل برای ارکستر/ مارش Karne برای پیانو/ مارش ایرانی برای پیانو/ مارش ایرانی برای پیانو/ کوادریل ایرانی برای پیانو/ آواز ایرانی برای ارکستر ۱/ آواز ایرانی برای ارکستر ۲/ اصفهان، پولکا برای ارکستر/ کتابشناسی/ نمایه»
*پشت نویس کتاب «هارمونی برای گیتار»
«مطالب اصلی این کتاب، گام ها و ساختمان آکوردهای گیتار کلاسیک، همراهی ترانه ها، موسیقی جاز و مدرن است. در ابتدا تمامی آنها به شکلی کلی و عاری از هرگونه زینت و فرعیاتی که ممکن است ذهن را مغشوش سازند، نشان داده می شوند. سپس با بررسی آنها در قسمت هایی از قطعات منتخب، کاربرد عملی و تأثیر آنها روشن تر خواهد شد. توضیحاتی که همراه این قطعات منتخب آمده اند عمدتاً بر موضوع مورد بحث تکیه می کنند اما ممکن است اشاره ای به مطالب پیشین یا طرح کلی یا زینت های تصنیف نیز داشته باشند. هرگاه چگونگی ارتباط نت های خاصی از گام ها یا آکوردها در مثالی کوتاه قابل بررسی نباشد، این مسأله با ارائه‌ی قسمت کاملی از یک قطعه و گاه تمام قطعه امکان پذیر می شود. در چنین حالتی ارتباط آکوردها و نت هایی آشکار می گردد که ظاهراً ربطی به یکدیگر ندارند و در موقعیت های متفاوتی قرار گرفته اند. این مثال ها بیش از نمونه های دیگر، بیانگر حالت و فضایی هستند که ترکیب نت های آنها ایجاد می کنند.»
*پشت نویس کتاب «۱۱ قطعهء ایرانی و آذری برای گیتار کلاسیک»
«این مجموعه یازده قطعه ی ایرانی، آذری و ترکی است که برای گیتار تنها تنظیم شده اند. آهنگسازی و تنظیم این قطعات، هم از نظر تکنیک و هم موزیکالیته، به گونه ای انجام شده که گویی در واقع برای گیتار نوشته شده اند.
آشنایی ام با نغمه های آذری مربوط می شود به دوران کودکی ام و اجراهای رشید بهبودُف. خاطره ی صدای دلنشین این خواننده ی محبوب جمهوری آذربایجان الهام بخش من شد تا این قطعات را که در اصل برای ارکستر و خواننده یا پیانو و خواننده نوشته شده اند برای گیتار تنها تنظیم کنم. دو قطعه ی سَنَه دَ گالماز (زیبایی تو هم ماندنی نیست) و کوچَه لَرَه سو سَپ می شَم (کوچه ها را آب پاشی کرده ام) در سی دی هزار و یک شب اجرا شده اند.
قطعه ی قَرَه توپراق (خاک سیاه) از آثار هنرمند نابینای ترکیه، عاشق وِیصَل است که در سی دی گذار در نوا اجرا شده و در اینجا نیز عیناً تکرار شده است.
چهار قطعه ی ایرانی: دختر بویراحمدی، رشیدخان، پیش درآمد اصفهان و مَستُم مَستُم نیز در سی دی هزار و یک شب اجرا شده اند.
لیلی افشار»
محمد موسوی همچنین از انتشار پنج آلبوم موسیقی خبر داد که سه مجموعه از این آثار، باز نشر ترانه هایی با صدای زنده یاد «غلامحسین بنان» و نوازندگی بزرگان موسیقی کشورمان می باشد.
وی در این باره گفت: «آلبوم های «وعدهء وصال»، «گل های صحرایی» و « پیام دل» با صدای زنده یاد «غلامحسین بنان» منتشر خواهند شد که پیشکسوتان فقید موسیقی ایرانی همچون «حسن کسایی»، «جواد معروفی»، «احمد عبادی»، «علی تجویدی»، «مفتاح»، «روح الله خالقی»، «علینقی وزیری»، «مرتضی محجوبی»، «جلیل شهناز»، «اکبر محسنی» و… در این آثار نوازندگی و آهنگسازی داشته اند و «پریدخت آور» همسر مرحوم بنان آنها را در اختیار انتشارات «ماهور» قرار داده است.»
مدیر انتشارات ماهور گفتگوی خود را با معرفی دو اثر دیگر بدین شرح پایان داد: «آلبوم «بَزمِ دُور» به آهنگسازی «سعید کرد مافی»-«علی کاظمی» و خوانندگی «مهدی امامی» در سه مجلس به اجرا و ضبط رسیده است که «در آمد بیات ترک»، «جامه دران»، «تصنیف بیات ترک»، «نوا» و «عراق» مایه ها و دستگاه های سه مجلس را تشکیل می دهند و سعید نایب محمدی (عود)، سعید کرد مافی (سنتور)، علی کاظمی (تار)، سامر حبیبی (کمانچه) و فرید خردمند (تنبک-دایره) به نوازندگی قطعات پرداخته اند. اثر دیگر آلبوم «ابرو کمان» در دستگاه سه گاه است که «احسان ذبیحی فر» آهنگساز و «محمد معتمدی» آواز خوان اثر بوده و «پشنگ کامکار» در آن به تکنوازی سنتور پرداخته است.»
شایان ذکر است که پنج اثر فوق پس از ایام محرم و صفر به بازار موسیقی عرضه خواهند شد.
دیدگاهتان را بنویسید