بررسی سرنوشت ارکستر ملی

با شرایط فعلی چشمم آب نمی‌خورد که انجمن موسیقی ایران و مسوولان وزارت ارشاد با سیاست‌های سلیقه‌ای و طرز تفکرشان بتوانند ارکستر ملی و سمفونیکی در شان کشور ما داشته باشند.
فریدون شهبازیان(آهنگساز) در گفتگو با خبرنگار ایلنا گفت: طرح ارکستر ملی ایران را دو سال قبل از راه‌اندازی ارکستر ملی توسط آقای فخرالدینی؛ به مدیریت مرکز موسیقی آن زمان داده بودم که عنوان آن؛ ارکستر دوستداران موسیقی با اجرای آهنگسازان ملی بود.
وی افزود: در آن زمان من مطرح کرده بودم که درصورت تشکیل این ارکستر باید مدیریت هنری، رهبری ارکستر و سیاست‌گذاری‌های ارکستر را خودم تعیین می‌کردم اما انگار به مذاق مدیریت مرکز موسیقی آن دوره خوش نیامد و طرح من پذیرفته نشد.
شهبازیان با اشاره به اینکه آقای فخرالدینی زحمت خود را برای ارکستر ملی و موسیقی این سرزمین کشیده‌اند، خاطرنشان کرد: ما نمی‌توانیم به ارکستری که در سال سه یا ۴ برنامه‌ی مناسبتی دارد و به زور میهمانان اختصاصی می‌تواند یک سالن ۸۰۰ نفری در تالار وحدت را پرکند، عنوان«ارکستر مردمی» بگوییم؛ چراکه تعریف ارکستر مردمی کاملا متفاوت است.
وی در همین زمینه ادامه داد: به ارکستری می‌توان گفت؛ ارکستر مردمی که در ماه چند برنامه داشته باشد و برنامه سالیانه‌ی آن از شش ماه قبل معلوم باشد. چنین ارکستری باید آثاری را اجرا کند که مردم و مخاطبان را نسبت به موسیقی ایران ترغیب کند.
وی درباره‌ی طرحی که پیش از این به مرکز موسیقی ارایه داده، اینگونه توضیح داد: باتوجه به تجربه‌ی من در ارکستر سمفونیک تهران در زمان فرهاد مشکات و همچنین تجربه‌ی نوازندگی در ارکستر انگلستان؛ یک برنامه‌ی مدون طراحی کرده بودم تا ارکستر براساس آن شش ماه تمرین کند و بعداز تمریم، در ماه سه الی پنج برنامه داشته باشد. ارکستر همچنین صبح‌ها برای دانشجویان برنامه اجرا کند؛ چراکه ارکسترهای بزرگ دنیا مانند برلین، وین و لس‌آنجلس نیز چنین برنامه‌هایی دارند.
وی با یادآوری تجربیات زمان رهبری فرهاد مشکات در ارکستر سمفونیک تهران خاطرنشان کرد: در دهه‌ی ۴۰ که مسوولیت رهبری ارکستر سمفونیک تهران به آقای فرهاد مشکات واگذار شد، ما یک برنامه‌ی سالیانه داشتیم. قبل از تشکیل این ارکستر؛ از همه‌ی نوازنده‌های آن دوره مانند صهبایی، انتظامی و خود من… امتحان نوازندگی گرفته شد. بعداز قبولی توانستیم در این ارکستر ساز بزنیم.
این آهنگساز ضمن اظهار مخالفت با سیاست‌های غلط متولیان موسیقی در زمینه‌ی ارکستر ملی و ارکستر سمفونیک تهران اعلام کرد: متاسفانه الان نوازنده‌های حرفه‌ای و پیشکسوت ارکستر سمفونیک و ملی به دلایلی مانند بازنشستگی یا برخی مسایل سلیقه‌ای از نوازندگی در ارکسترها کنار گذاشته می شوند‎؛ این درحالی است که در تمام ارکسترهای دنیا؛ چندین نوازنده در سطوح مختلف کار می‌کنند به‌عنوان مثال قطعات سخت را پیرترین و باتجربه‌ترین نوازندگان و قطعات آسان را نوازنده‌های جوان در ارکسترها اجرا می‌کنند.
وی به وضعیت ارکسترها در کشور اشاره کرد و ادامه داد: وضعیت ارکستر ملی و ارکستر سمفونیک ما به‌گونه‌ای است که هم‌اکنون بسیاری از نوازنده‌های باتجربه و پیشکسوت به دلیل بی‌احترامی و سیاست‌های غلط در آموزشکده‌های خصوصی و هنرستان‌‌ها تدریس می‌کنند و به‌جای آنها نوازنده‌های جوانی که زمانی شاگرد آن اساتید بودند، در ارکسترها می‌نوازند.
شهبازیان گفت: مسوولان باید بدانند که تجربه‌ی نوازندگی در ارکستر با نوازندگی در کلاس‌های درس فرق می‌کند. یک نوازنده؛ هرچند نوازنده‌ی ماهری باشد، با کلاس‌های خصوصی حتی زیرنظر متبحرترین استادان نمی‌تواند نوازنده‌ی خوبی باشد بلکه باید تجربه‌ی نوازندگی را زیرنظر این اساتید در ارکستر به دست آورد.
شهبازیان تاکید کرد: اگر حقوق نوازنده‌های ارکستر ملی و سمفونیک به صورت مناسب پرداخت شو و به آنها زور نگویند؛ احترام‌شان را نگه دارند؛ می‌توانم تضمین بدهم که در ایران ارکستری در سطح ارکسترهای جهانی داشته باشیم.
فریدون شهبازیان خاطرنشان کرد: هم اکنون مساله‌ی نداشتن رهبر برای ارکستر ملی را به یک دغدغه تبدیل کرده‌اند؛ این درحالی است که ما در ایران رهبر خوب کم نداریم. متاسفانه مسوولان هنری؛ رهبری را می‌خواهند که با دل خودشان راه بیاید. اگر من بخواهم روزی سکان‌دار ارکستر ملی باشم؛ باید تمام شرایط‌ام مبتنی بر رعایت شان و منزلت نوازندگان و دادن حقوق مناسب و مکفی و غیره پذیرفته شود. در این شرایط من بعداز شش تا هشت ماه تمرین می‌توانم یک ارکستر پرتوان تشکیل دهم که سالیانه؛ برنامه داشته باشد. اما با شرایط فعلی چشمم آب نمی‌خورد که انجمن موسیقی ایران و مسوولان وزارت ارشاد با سیاست‌های سلیقه‌ای و طرز تفکرهای جهان سومی به نتیجه‌ای مثمرثمر دست یابند.