×
×

مستندی از استاد بزرگ موسیقی ایرانی، حسین دهلوی

  • کد نوشته: 5120
  • 30 آبان 1389
  • ۰
  • نمیدانم این پست را چگونه هدایت کنم تا آنچه حق مطلب است را بتوانم بگویم. شاید تا کنون درباره نوشتن مطالب در این وبلاگ مثل این پست مستاصل و درمانده نشده ام. یارای نوشتنم نیست. واقعا برای نوشتن تک تک کلمات دچار مشکل هستم . نگرانم در آخر مطلب باز هم نتوانسته باشم آنچه در […]

  • نمیدانم این پست را چگونه هدایت کنم تا آنچه حق مطلب است را بتوانم بگویم. شاید تا کنون درباره نوشتن مطالب در این وبلاگ مثل این پست مستاصل و درمانده نشده ام. یارای نوشتنم نیست. واقعا برای نوشتن تک تک کلمات دچار مشکل هستم . نگرانم در آخر مطلب باز هم نتوانسته باشم آنچه در دل را بگویم.در روزهای گذشته مستندی از بی بی سی پخش شد که درباره حسین دهلوی سخن میگفت. مستندی در خور توجه و خوب.اعتراف می کنم تا قبل از آن درباره حسین دهلوی اطلاعات کمی داشتم . شاید بسیاری از شما دوستان و همراهان این وبلاگ هم، چنین باشید.

    ولی میدانستم که بعد از این باید از دهلوی بنویسم تا حداقل، بیداد، آنچه را که لازم است علاقمندان به هنر ایرانی، در این وبلاگ، بدانند را بگوید و تنها و کلیشه وار، فقط از زندگینامه دهلوی نگوید. به همین خاطرتمام تلاشم را کرده ام درارائه مطلب و آپلود برنامه ، به وظیفه خود عمل کنم. خیلی مشتاق هستم که این فیلم را هر چند کمی پرحجم است، دانلود کنید و با دقت نگاه کنید. تمامی قسمت فیلم یک طرف وآنچه در انتهای فیلم از زبان دهلوی گفته می شود یک طرف. این گفته ها مرا بسیار شرمنده کرد… چند جمله آخر دهلوی همچون آواری مرا خرد کرد….هنوز هم شرمنده ام… و…خجالت زده ….. نمیدانم مسئولین چه جوابی برای دهلوی دارند. به گمان من سالها و بلکه قرن ها باید بگذرد تا یک دهلوی دیگر زاده شود و البته همین هم بعید است … ای کاش دهلوی در عصری بود که قدرش را بدانند که قدر زر زرگر شناسد و نه فعلیها، که خود از فهم، بی نیاز هستند و نخواهند فهمید چه گوهر گرانبهایی در این آب و خاک وجود دارد و چنین آخر و عاقبتی نصیبش شده است. … هنوز مطلبم را شروع نکرده ام… باز هم واهمه دارم که چگونه و از کجا باید شروع کنم.

    در کلام اول بگویم که درباره بزرگمردی خواهم نوشت و خواهم گفت که حق مطلبش را کمتر کسی ادا کرده است. وای بر ما که از دهلوی چقدر کم گفته ایم و وای بر آنان که باید کاری بکنند و نمی کنند و سمتی مرتبط با هنر دارند و خود تهی از هنر و فرهنگند و صاحبان دایره هنر و فرهنگ، در همان رسانه خودشان، به خبرنگار رادیو سخنان رکیک میگویند و اینها سکاندار فرهنگند و باز صد رحمت به آن رسانه معاند! که از دهلوی گفت و خفتگانی همچون من را بیدار کرد تا بیداد کنم … نمیدانم چرا با وجود دهلوی و امثال او ،مسئول موسیقی و سرود آن ارگان نابخرد، فردی نالایق است . … ما را چه شده است که در این زمانه به این گیر و دار افتاده ایم …

    حسین دهلوی کم از استاد وزیری و خالقی، بزرگ مردان موسیقی ایرانی ندارد که جنبه های فراوان کار دهلوی همسو با وزیری و خالقی است. ولی چون دهلوی زنده است ، نباید درباره اش بدانیم و فردا که رفت همین وبلاگهای موسیقی مرتب خواهند نوشت و کلیپ میگذارند و ناله سر میدهند که دهلوی رفت وشهریاران را چه شد؟…. از دیگر وبلاگها و سایر سایتهای منجمد که دیگر انتظاری نیست.

    دهلوی یک نابغه در زمان ما است. تلاشهای او برای ارتباط موسیقی اصیل ایرانی با موسیقی روز دنیا یک اقدام بزرگ و متعالی است که فقط از توان دهلوی بر می آید . جملات آتی را از روی فیلم، نقل به مضمون می گویم و حتما کلیپ را ببینید و در انتها هم یک یادداشت بسیار خواندنی از زندگی و فعالیتهای این مرد بی نظیر موسیقی ایرانی میگذارم .

    دهلوی رهبری پرتوان برای ارکستر ملی بوده است. او سعی داشته است به موسیقی اصیل رنگی تازه بدهد. تلاش او آن بوده است که برای ملودیهای ایرانی، ارکستر ملی، بنوازد تا بدین وسیله موسیقی اصیل ایرانی در دنیا شناخته شود. ایجاد یک ارکستر عظیم از سازهای مضرابی ایرانی توسط دهلوی کاری سترگ از اوست. اجرای هفتاد ساز در تالار وحدت بی نظیر بوده است. دهلوی موسیقی جمعی ایرانی را در مسیر صحیح خود قرار داده است. او در راستای فعالیتهای نویسندگی اش کتاب “قطعات برای سازهای ایرانی- ارکستر مضرابی به رهبری دهلوی” را عرضه می کند. اما بزرگترین تحقیق وی کتابی درباره پیوند شعر و موسیقی است که نوشتن آن ۴۴ سال طول کشیده است . از دهلوی ده ها کتاب و مقاله که هر یک گنجینه ای گرانبها هستند بر جای مانده است . او درتربیت ده ها موسیقیدان و رهبر ارکستر، یادگاری بزرگ برای کشورمان به جای گذاشته است. بقیه فعالیتهای دهلوی را نمیگویم که حتما باید فیلم را دید .

    … اما غمنامه انتهایی است که همه چیز را تحت الشعاع خود قرار داده است حتی فیلم را… پس از هفتاد سال تلاش و صرف همه عمر، برای موسیقی ایرانی، که دهلوی با تمام وجودش به آن عشق ورزیده است ، اینک دهلوی شدیدا دچار افسردگی شده است. در زمان ما…، در عصر تکنولوژی و مدرنیسم، در زمانی که از موسیقی درمانی سخن می گویند و تاکید میکنند که همه بیماری ها را حریف است و حتی گل و بوته، از موسیقی، درمان می شوند و تکامل می یابند، استاد زمانه ما، که خود سالها در وادی موسیقی بوده است و حق بزرگی بر گردن همه ما ایرانی ها دارد، می گوید: مدتها دچار افسردگی شدم. ناراحتی لثه و دندان دارم. پزشک گفته است بجای دندانپزشک، باید به پزشک اعصاب و روان مراجعه کنم. یک همچو آدمی دیگر نمی تواند کاری ارائه کند.از سی سال پیش تا بحال چیزی نتوانستم بنویسم و ….. راستش من هم دیگر نمی توانم چیزی بنویسم…..همین …

    دانلود مستند، استاد حسین دهلوی-حجم حدود ۵۰ مگا بایت با کیفیت خوب
    ———————————————————————————————————————–

    • دهلوی و آهنگسازی علمی

    استاد حسین دهلوی به سال ۱۳۰۶ در تهران متولد شد. پدرش که از نوازندگان به نام موسیقی ایرانی بود، وی را از سن یازده سالگی تحت تعلیم خود قرار داد. دیگر استادانش در زمینه موسیقی ایرانی، ابوالحسن خان صبا و در زمینه آهنگسازی، حسین ناصحی و پرفسور توماس کریستین داوید (استاد اتریشی) بودند.

    وی فارغ التحصیل رشته آهنگسازی از هنرستان عالی موسیقی است و نیز چندی برای ادامه مطالعه و کسب تجربه بیشتر به آلمان و اتریش سفر کرده است. بعد از درگذشت استاد صبا (در سال ۱۳۳۶) رهبری ارکستر شماره یک هنرهای زیبا که بعدها ارکستر صبا نامیده شد به وی واگذار شد. از سال ۱۳۴۷ نیز ارکستر ایرانی تالار رودکی را تشکیل داد که فعالیت آن تا چند سال ادامه داشت.

    از زمانی که نخستین تصنیفات خود را در زمینه موسیقی ایرانی آغاز کرد، ضمن استفاده از گروه سازهای آرشه ای و برخی از سازهای بادی، تعدادی از سازهای ایرانی را نیز به طور مستقل به عنوان “گروه سازهای مضرابی” در آثار خود به کار برد و جایگاه ویژه ای را به این گروه از سازهای ملی اختصاص داد و حاصل همین تجربیات بود که بعدها انگیزه اصلی تشکیل “ارکستر مضرابی” برای او شد.

    دهلوی کنسرت های مختلفی را با ارکسترهای یاد شده در دانشگاه ها، تالارهای مختلف تهران و بعضی شهرستان ها و نیز برخی از کشورهای همجوار اجرا کرده است. همچنین از افتتاح تلویزیون ایران (۱۱مهرماه ۱۳۳۷) تا چند سال برنامه های مختلفی را در این رسانه همگانی اجرا کرده است.

    از مهرماه ۱۳۳۶ به دعوت زنده یاد روح الله خالقی، تدریس برخی از دروس موسیقی را در هنرستان موسیقی ملی به عهده گرفت و از شهریور ماه ۱۳۴۱ نیز به ریاست همین هنرستان منصوب شد که تا اوایل سال ۱۳۵۰ فعالیت او در این زمینه ادامه داشت. در این مدت شاگردان بسیاری پرورش یافتند که تعدادی از آنها هم اکنون از چهره های خوب و شناخته شده موسیقی ایران هستند و برخی دیگر نیز در خارج از کشور به فعالیت های هنری مشغولند.
    دهلوی تاکنون قطعات مختلفی را در زمینه موسیقی ملی و محلی ایران برای ارکستر، آواز و ارکستر، سازهای تک نواز به همراهی ارکستر و نیز همنوازی برخی از سازهای ایرانی تصنیف و تنظیم کرده است.
    از دیگر آثار وی در زمینه موسیقی داستانی، اپرای خسرو و شیرین (با نگاهی به داستان نظامی گنجوی)، بیژن و منیژه (براساس شاهنامه فردوسی) و اپرای مانا و مانی است که به مناسبت سال جهانی کودک (۱۹۷۹) تصنیف نموده و تاکنون به علت فراهم نبودن امکانات، به اجرای صحنه ای در نیامده است. ضمن این که در خرداد ماه ۱۳۷۹ بخش موسیقی سازی این اپرا به همت و رهبری هنرمند ایرانی، علی رهبری به وسیله ارکستر فیلارمونیک اسلواکی، در شهر براتیسلاوا اجرا و ضبط شده است.

    تاکنون دو سی دی از تصنیفات این آهنگساز منتشر شده است: آثاری از حسین دهلوی که شامل ۹ قطعه از ساخته ها و تنظیم های او در زمینه کارهای جمعی موسیقی ملی است و سی دی دیگری به نام گزیده هایی از موسیقی داستان بیژن و منیژه است که به وسیله ارکستر سمفونیک رادیو وین اجرا و ضبط شده است و بعدها قسمت هایی از آن به وسیله ارکستر فیلارمونیک لندن نیز اجرا شده است.

    از جمله دیگر کارهای وی، کوشش در تهیه و تدوین نخستین کتاب آموزش تمبک است که در دهه ۴۰ با همکاری حسین تهرانی و تنی چند از دیگر معلمان و استادان هنرستان موسیقی ملی به انجام رسید. او در تدوین نخستین کتاب آموزش ساز قانون همکاری داشت و تهیه و تدوین مجموعه هایی را برای کودکان نیز به عهده داشته است.

    از دهلوی تا کنون ۲۰ اثر در زمینه همنوازی برخی از سازهای ایرانی و قطعات مختلف ارکستری به چاپ رسیده است و تعداد دیگری را نیز در دست اقدام دارد. آخرین کوشش او در زمینه کارهای جمعی موسیقی ملی، پایه گذاری “ارکستر مضرابی” است. که با همکاری ۶۶ نفر از نوازندگان سازهای مضرابی ایرانی تشکیل شد و در سال ۱۳۷۲ به صحنه رفت.

    از دیگر تلاش های او، نوشتن کتاب “پیوند شعر و موسیقی آوازی” بر اساس زبان و شعر فارسی بود که چون هیچ گونه الگویی از گذشتگان نداشت، بیش از ۴۰ سال نوشتن آن طول کشید که کار بسیار سودمندی برای موسیقی آوازی ایران واقع شده و هم اکنون جزء دروس موسیقی دانشکده موسیقی و دیگر واحدهای آموزشی موسیقی است.

       
    برچسب ها

    مطالب مرتبط

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *