ویولن در آغوش استاد تجویدی

فخرالدین فخرالدینی: هنوز که آن روز یادم می آید، سخت اندوهگین می شوم؛ بهار سال ۱۳۸۱ بود و من در آتلیه‌ام میزبان استاد علی تجویدی بودم تا از او عکاسی کنم.

هنگامی که او بر صندلی نشسته بود و من داشتم این ور و آن ور می‌رفتم و نورافکن‌ها را تنظیم می‌کردم، ناگهان صدای شکسته شدن چیزی را زیر پایم شنیدم.

پیش از آن که بفهمم و ببینم چه چیزی شکسته است، آه از نهاد پیرمرد برآمد؛ آرشه ویولن او بود که زیر پایم به دو تکه تقسیم شده بود.

با این که تجویدی سعی داشت خودش را بی‌خیال نشان دهد و دائم تاکید می‌کرد ابراهیم قنبری (بزرگترین سازنده ساز در ایران) می‌تواند آرشه ویلن او را تعمیر کند، اما تمام مدتی که استاد در آتلیه بود، من بسیار خجالت‌زده بودم و تا امروز همچنان شرمسارم.

علی تجویدی بیش از ۷۰ سال با ساز ویولن مانوس بود

آن روز استاد تجویدی شاید برای آن که مرا کمی تسکین دهد، تجربه‌ای تلخ را بازگو کرد که بسیار تاسف‌بار بود؛ از روزی دور گفت که سازش را عده‌ای ناآگاه از روی عمد و با افتخار به زمین کوبیده و با این کار در واقع دلش را شکسته بودند.

اتفاق ناخواسته شکسته شدن آرشه ویولن این آهنگساز و نوازنده بزرگ از سوی من و یادآوری خاطره تلخ گذشته، چنان فضای سنگین و غمناکی را بر فضای آتلیه عکاسی حاکم کرد که به هیچ وجه نتوانستم آن را تغییر دهم.

زمانی که نورها را تنظیم و دوربین را آماده عکاسی کردم، استاد چنان ویولن خود را در آغوش گرفته بود که انگار از فرزند بی پناهش حمایت می کند. در چنین موقعیت و فضایی بود که این عکس گرفته شد.

سه سال پس از گرفتن این عکس بود که علی تجویدی درگذشت و با رفتن او موسیقی ایران یکی از بزرگترین تصنیف‌سازها و ویولن‌نوازان خود را از دست داد.

استاد علی تجویدی هنرمندی بی همتا در تصنیف‌سازی بود تا حدی که هیچ یک از اساتید موسیقی ایران به تعداد تصنیفهای او اثر قابل توجه ندارند.

«دیدی که رسوا شد دلم»، «آتش کاروان»،«سفر کرده»،«مرا عاشق شیدا»،«می‌گذرم»،«آشفته حالی»،«صبرم عطا کن»و «آزاده» از جمله تصنیف های مشهوری هستند که توسط این آهنگساز ساخته شده‌اند.

تجویدی در نوازندگی ویولن نیز سبک مخصوص به خود را داشت که طمانینه و متانت ویژگی بارز آن بود. او بر خلاف شیوه نه چندان جالب نوازندگان هم عصرش که کارشان حال و هوایی لمپنی و مبتذل داشت، ویولن را بر اساس اصول دقیق علمی و هنری می‌نواخت.

این هنرمند پس از انقلاب سال‌ها فقط در خلوت خود و گاهی در مجلس‌ها و محفل‌های دوستانه دست به ساز می‌برد و فعالیت مهمی نداشت. با این حال او سال ۱۳۷۷ به همت شاگرد قدیمی خود، فرهاد فخرالدینی دوباره به کار بازگشت و اوایل دهه ۸۰ خورشیدی به عنوان چهره ماندگار موسیقی معرفی شد.

استاد تجویدی اسفند ۱۳۸۴ چهره از جهان فرو بست.