محمد موحد نیا
موسیقی ایرانیان: همزمان با ۳۰ شهریورماه سالروز درگذشت پرویز مشکاتیان نوازنده برجسته سنتور و آهنگساز؛ محمد موحدنیا از شاگردان این استاد پرآوازه موسیقی ایران یادداشتی را پیرامون آثار و سبک ایشان در اختیار موسیقی ایرانیان قرار داده است که در ادامه می توانید بدون هیچ تغییری این یادداشت را به همراه ویدئوی اجرای قطعه «سرکش» پرویز مشکاتیان توسط موحدنیا را از موسیقی ایرانیان دنبال کنید.
«بهترین روزگار نوجوانی و جوانی ام ، با آثار استاد پرویز مشکاتیان سپری شد.
آثاری که ذهن موسیقایی مرا پرورش داد و همیشه پر رمز و رازترین نغمات برای من بود.
آثاری که با همه ی مردمی بودنش ، برای من نغماتیست فراتر از گوش دادن و لذت بردن!! هنوز هر بار که بیداد ، دستان ، شیدایی ، سروناز ، سرانداز ، جان جهان ، رزم مشترک ، خزان ، دادوبیداد و… را گوش میدهم ، سر بر روی زانو میگذارم و فقط به آن نغمات فکر میکنم! گاهی هم بی اختیار اشکها گونه هایم را نوازش میدهند و گاهی هم از شور و طرب آن نغمات ، بی اختیار لبخند میزنم!
سرکش یکی از آن قطعات است که بسیار دوستش دارم و برای من راوی لحظات به یاد ماندنی در کنار استاد است.
سابقه ی اکثر قطعات معروف استاد ، بیش از سی سال است (شورانگیز – دل انگیزان – سرکش و…) که در جوانی اش ساخته و اجرا شد. نکته ی بسیار جالب و قابل تأمل این است که هنوز در جشنواره ها ، دانشگاههای موسیقی ، فرهنگسراها و آموزشگاههای موسیقی در کشور ، بیشترین توجه و میل جوانان به سمت قطعات استاد پرویز مشکاتیان است. بارها شخصا در تهران و شهرستانها شاهد بودم وهنوز هم می بینم که هنرجویان و به ویژه نوازنده های با سابقه (حتی درسازهایی غیر از سنتور) ، تمایل زیادی به نواختن قطعات مشکاتیان دارند…! در ضمن قطعات استاد ، نه ساده است و نه قدیمی و قاجاری! بلکه سرشار از تکنیک و ملودی و حال است. حداقل ده سال زمان میخواهد تا هنرجویی پُرکار بتواند چند قطعه ی مشکاتیان را درست و صحیح اجرا کند. بدون هیچگونه تعصبی میگویم یکی از بهترین الگوها برای ورزش فکری در آهنگسازی موسیقی سنتی ، آثار استاد پرویز مشکاتیان است. صدها بار برایم در جمع دوستان هنرمند و هنرجویان و نوآموزان در کلاس ، تجربه شد که تا چند نت از قطعات مشکاتیان را روی سنتور به صدا در می آورم ، گوشها تیز میشود و نگاهها به سمت صدا بر میگردد!! حتی کسانی که اولین بار چند قطعه ی مختلف از چند سبک مختلف را می شنوند ، اذعان میکنند که قطعات مشکاتیان برایشان جذاب تر و شیرین تر است! باری…
با سالها تحقیق و مطالعه ای که در زمینه ی سبکهای مختلف سنتورنوازی داشتم ، و روی آثار زیادی از بزرگان موسیقی تمرکز داشتم و قطعات و نغمات زیادی را تجربه کردم ، این نتیجه برایم حاصل شد که بعد از بزرگانی چون حبیب سماعی و ابولحسن صبا ، سه سبک سنتورنوازی تا امروز ، تأثیرگذارترین سبکها در سنتورنوازی ایران بودند. (سبک استاد فرامرز پایور و سبک استاد پرویزمشکاتیان و سبک استاد اردوان کامکار) و هر کدام از این سه سبک ، مشتاقان خاص خود را دارند که البته همه ی این سبکها تا حدی ، ریشه در مکتب صبا و سماعی دارند و بهره مند از ردیف موسیقی ایرانی. در این مورد ، دلایل محکمی دارم که توضیح آن ، مجال دیگری می طلبد. اگر چه در این بین ، اساتید و نوازنده های زیادی بودند و هستند ، اما به اعتقاد من تأثیرگذارترین سبکها تا امروز ، این سه سبک بودند.
امروزه با وجود همه ی نوگراییهای بی محتوا با ملودیهای سر درد آور و فرمهای سر در گم ، که گریبان گیر برخی “نه همه” آهنگسازان و موزیسینهای سنتی ما شده ، که واقعا شبیه یک طنزتوهین آمیز در آمده!! بازهم آثار همچنان نو و فاخر بزرگانی چون حسین علیزاده ، پرویزمشکاتیان ، کیهان کلهر و… جان مشتاقان موسیقی ایرانی را سیراب میکند.
من خود عاشق و شیفته ی نوگرایی در موسیقی ایرانی هستم و مسیرموسیقی و تمرکز آهنگسازی من با همین تفکر است ، تا آنجا که این کلمات “بتهوون” زمزمه ی من است که (هیچ قانونی در موسیقی وجود ندارد که برای زیباتر کردن موسیقی ، نتوان آن را زیر پا گذاشت) اما این بدان معنا نیست که پرچم نوگرایی علم کنم ، ولی با وصله و پینه زدن چند صدای متراکم ، معجونی بسازم تا بلکه قطعه ای شکل بگیرد و به تعداد آلبومهایم اضافه کنم. نه!! هرگز این مسیر موسیقی من نخواهد بود!! این از جمله نکته ها و پندهایست که بارها و بارها از استاد مشکاتیان شنیده ام.
تازگی ربطی ندارد با زمان تازه آن باشد که ماند جاودان
کهنه ی دیروز گر زیبا بود تازه هم امروز و هم فردا بود
تازه ی امروز گر بی معنی است کهنه است و آنی است و فانی است
دریغم می آمد که در بازار آشفته ی موسیقی امروز ، این چند نکته را در اینجا یادآور نمیشدم. هدف ما تعالی موسیقی ایرانی است ، نه تخریب آن – باشد که این مطالب برای نوآموزان عرصه ی موسیقی ایرانی مفید واقع شود.
با آرزوی موفقیت /محمد موحدنیا/شهریورماه ۱۳۹۲»
+ دانلود ویدئوی تصویری اجرای قطعه «سرکش» توسط محمد موحدنیا (نام این قطعه ، سرکش است که در نهفت نوا ساخته شده و از قطعات بسیار زیبای استاد پرویزمشکاتیان است که به صورت دونوازی سنتور و تمبک در سالهای قبل از انقلاب در جشن هنر شیراز به همراه اساتیدی چون حسین علیزاده ، محمد علی کیانی نژاد ، خانم پریسا و دیگر اعضای گروه عارف اجرا شد.)
دیدگاهتان را بنویسید