در جلسه شورای ملی ثبت میراث فرهنگی ناملموس که شانزدهم دی‌ماه جاری با حضور داوران و کارشناسان فرهنگی در سالن اجتماعات وزارت میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی برگزار شد، مهارت در ساخت و نواختن ساز محلی دِسَرکوتِن یا همان نقاره به نام “محمدرضا هاشمی” هنرمند آملی ثبت شد.
به گزارش روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران، “محمدرضا هاشمی” هنرمند فعال موسیقی متولد سال ۱۳۶۲ در شهرستان آمل ، عضو خانه موسیقی ایران و دارای تحصیلات کارشناسی موسیقی از دانشگاه علمی کاربردی فرهنگ و هنر واحد پنج مازندران است.
این جوان آملی مدت ۱۵ سال سابقه آموزش ساز دَف و نقاره را در کارنامه خود دارد و از سال ۱۳۷۹ با فراگیری ساز دف پا به عرصه موسیقی گذاشت و پس از گذراندن دوره‌های آموزشی به عنوان مربی آموزش در آموزشگاه موسیقی چاووش و سپس در آموزشگاه‌های آفتاب نو بابل، هفت افرنگ قائمشهر، فرهنگ خانه مازندران و کیان آوای ساری به فعالیت‌های هنری خود ادامه داد.
در این گزارش عنوان شد که این هنرمند آملی به عنوان سازنده ساز کوبه‌ای دسرکوتن یا نقاره به مدت چهار سال در دومین دوره جشنواره موسیقی لیلم مورد تقدیر قرار گرفت.
همکاری و نوازندگی در تهیه آلبوم‌های فاخر موسیقی مانند آلبوم‌های گنجینه موسیقی مازندران، موسیقی حماسی مازندران، کوه سر ککی، خوشرو خونش، خونش اسحاقی و خوشرو و سابقه حضور در کنسرت‌هایی مانند راست پنجگاه در آمل در سال ۱۳۸۹، چهارگاه با استاد نبی احمدی در سال ۱۳۸۸ ، بخوان ای چرخ در سال ۱۳۹۳، همکاری با گروه رازمهر به سرپرستی ذبیح واحدی در سال ۱۳۹۶ و همراهی با استادان خوشرو و اسحاقی در سال ۹۷ ازجمله سوابق هنری این هنرمند آملی عنوان شد.
ساز دسرکوتن یا نقاره در انواع و اندازه‌های مختلف در نقاط مختلف ایران وجود دارد. در شمال ایران و در مازندران این ساز از ۲ کاسه سفالین یکی بزرگتر با قطر حدود ۲۲ سانتیمتر و دیگری کوچکتر با قطر حدود ۱۶سانتیمتر تشکیل شده است.
هر دو کاسه به صورت مخروطی شکل است که ته کاسه بسته و طرف دیگر باز است و پوست به روی آن کشیده می شود. قطر کاسه‌های نقاره مختلف مازندران کمی متفاوت است. نقاره را با دو قطعه چوب که اندازه هر چوب ۲۵ تا ۲۷ سانتیمتر است می‌نوازند. قطر یکی از چوب‌ها حدود نیم سانتیمتر کلفت‌تر از دیگری است که از چوب کلفت‌تر برای نقاره بزرگ و از چوب دیگر برای نقاره کوچک استفاده می‌شود. کلفتی قطر چوب نیز برای ایجاد تفاوت و تمایز میان نت ها و گامها است.
پوست نقاره را در زمان قدیم از پوست گراز انتخاب می کردند ولی در حال حاضر از پوست گاو استفاده می‌کنند. برای بستن پوست به کوزه از روده گاو به عنوان طناب استفاده می‌کنند و دور تا دور کوزه را با روده گاو، به صورت گره‌ای می بندند و دور کاسه معمولا به وسیله همان طناب روده‌ای با گره‌های به هم وصل می شوند.
اندازه های نقاره در مناطق مختلف کشور متفاوت است. نقاره معمول” همراه با ساز سُرنا نواخته می شود که از سازهای سنتی مردم مازندران است. نقاره از خانواده سازهای کوبه‌ای بوده و چون حجم دو کاسه نیز با هم متفاوتند بنابراین صدای آنها هم مختلف است.
در موسیقی مازندرانی معمولا همراه با سرنا، یک یا دو نقاره نواخته می‌شود که نوازندگان نقاره با مهارتی خاص و با هماهنگی هم، ریتم‌های مختلفی را می نوازند که بسیار شنیدنی است.
دیدگاهتان را بنویسید