«علی رهبری» -آهنگساز و رهبر ارکستر مشهور بین المللی ایرانی- «پوئم سمفنی مرشد» آخرین پوئم سمفونیک مادرم ایران را به «احمد پژمان» آهنگساز مشهور مملکتمان هدیه کرد. پوئم سمفونی «مادرم ایران» در هفت موومان و براساس اشعاری از سعدی و محمد فرید ناصری تصنیف و تنظیم شده است. بخشهای آوازی این پوئم سمفونی را محمد معتمدی، خواننده ایرانی اجرا کرد. هر بخش از پوئم سمفونی «مادرم ایران» به یکی از چهره های شاخص ایرانی تقدیم شد که از میان آنها میتوان به روحالله خالقی، محمدرضا شجریان، مصطفی کمال پورتراب، حسین دهلوی، حسین علیزاده و نیز همدم رهبری (مادر این آهنگساز) اشاره کرد. به همین بهانه با این آهنگساز و رهبر ارکستر گفتوگو کردهایم:
- چرا آخرین پوئم سمفونیک مادرم ایران را به استاد پژمان هدیه کردید؟
این در حقیقت آخرین نیست؛ بلکه اولین اثری است که برای ارکستر نوشته نشده و برای آنسامبل بسیار جالبی در نظر گرفته شده که خیلی بخصوص و بکر است و میدانم بابِ سلیقهی دوست بسیار عزیزم «احمد پژمان» خواهد بود. باید توضیح دهم که «احمد پژمان» در کنار استاد «حسین دهلوی» و «مصطفی پورتراب» تنها دوستان و همکاران ایرانی بودند که سالهای سال با من در تماس بودند و از موفقیتهای بینالمللی من لذت واقعی میبردند. فقط آقای پژمان اغلب اوقات به من گوشزد میکردند که چقدر حیف است من خیلی کم آهنگ مینویسم و در حقیقت تشویق ایشان باعث شد که من حدود ۱۲ سال پیش شروع کردم به نوشتن و یادداشت کردن جملات ایرانی و بالای آنها مینوشتم: «مادرم ایران». البته زمانی بود که مادرم هم با ما در وین زندگی میکردند. در عین حال حدود ۵ سال پیش بود که یک شاعر جوان ولی بسیار با استعداد ایرانی به نام «محمد فرید ناصری» از ایران به من تلفن کردند و گفتند شنیدهاند که من روی مجموعهای کار میکنم به نام «مادرم ایران». ایشان از این تیتر خیلی خوششان امده بود و گقتند من تا بهحال این تیتر را نشنیدهام و شعری بسیار زیبا برایم فرستادند. من هم فورا شروع کردم روی آن قطعه کار کنم و از آنجایی که مادرم، آقای شجریان را خیلی دوست داشتند، تصمیم گرفتم برای صدای ایشان بنویسم و به او هدیه کردم.
- پیشنهاد اجرا هم به ایشان دادید؟
بله، اتفاقا آقای شجریان بسیار هم از این موسیقی خوششان آمد؛ البته البته باید اقرار کنم که من اصلا نمیدانستم که ایشان در ایران اجازه خواندن ندارند. در هرصورت بعد از این آقای ناصری برای من چند شعر دیگر فرستادند از جمله «دنیای بدون جنگ» که روی آن هم کار کردم؛ باین ترتیب من افتادم روی غلتکِ نوشتن پوئم سمفونیکهای مادرم ایران. بعد از هدیه کردن این اثر به آقای شجریان، تصمیم گرفتم لیستی از شخصیتهای بزرگ موسیقی ایران یادداشت کنم و سعی کنم به هرکدام یک پوئم سمفنی هدیه کنم.
البته ۳ نفر در صدر این لیست فرار داشتند: «حسین دهلوی، احمد پژمان و حسین علیزاده» و بعد آقایان خالقی، پورتراب، رحمت اله بدیعی ، مادرم و مطربها و نوازندههای خیابانی که البته خیلی سریع توانستم به هرکدام اثری هدیه کنم؛ ولی در مورد «احمد پژمان» مرد واقعا بزرگ موسیقی ایران میخواستم بک اثر کاملا متفاوت بنویسم و فکر میکنم از «مرشد» بهتر نمیشد. «احمد پژمان» را هنوز در ایران درک نکردهاند ، چون مسولین فرهنگی که بیسوادند و باسواد ها هم حسود.
- شما و استاد احمد پژمان بیش از ۱۲ سال اختلاف سن دارید جظور تا این اندازه به هم نزدیک شدید؟
من احمد پژمان را در هنرستان هم خوب میشناختم؛ ولی حدود ۵۰ سال پیش وقتی من در وین تحصیل میکردم روزی یه آپارتمان ایشان در وین رفتم و دیدم که دارند اپرایی را به زبان فارسی مینویسند. به این موضوع خیلی افتخار کردم و تحت تاثیر قرار گرفتم و از همانجا رابطهی ما با یکدیگر نزدیکتر شد.
- ممکن است در مورد ویژگی این اثر توضیح بیشتری بدهی؟
بله این اثر که چند ماه دیگر در آلبوم شماره ۳ مادرم ایران توسط شرکت المانی ناکسوس در بازار بین المللی منتشر خواهد شد؛ آخرین پوئم سمفونیک مادرم ایران و شماره ۱۰ خواهد بود. خصوصیت این اثر در این است که برای یک آنسامبل غیر معمول ولی بسیار جالب نوشته شده است. نام این اثر «مرشد» است. مرشد زورخانه؛ در این اثر من سعی کردهام اتمسفر زورخانه را با این آنسامبل نشان بدهم.
- منظورتان چه نوع آنسامبلی است؟
مرشد را روی اشعار فردوسی ، برای خواننده تنور ، سولیست ساکسوفون تنور، سولیست مارمیا و ویبرافون، سولیست هارپ ، ضرب زورخانه، دف و سازهای کوبهای نوشتهام .
- ایا خواننده هم مانند مادرم ایرانهای دیگر آقای معتمدی خواهند بود؟
خیر، برای این اثر آقای رضا فکری خواننده بسیار جوان را انتخاب کردم، البته آقای فکری برای بقیه قطعاتی هم که آقای معتمدی خوانده بودن هم بهعنوان خواننده رزرو درنظر گرفته شده بودند.
- آقای رهبری شما که بیش از ۵۰ سال در ایران زندگی نکردهاید چطور با تمهایی مانند نوحه خوانی و زورخانهای که کاملا سنتی هستند، تا این اندازه نزدیکی دارید؟
بهترین روزهای زندگی من در دوران بچگی و نوجوانی بوده . من در کنار نوحه خوانها، مطرب ها و استادان بزرگ موسیقی سنتی ایران تمام وجودم چنان پر شده که با وجود رهبری بیش از یکهزار کنسرت موسیقی کلاسیک غربی در دور دنیا هنوز که هنوز است کوچکترین تغییری در و جود من پیدا نشده استو از خیلی ایرانی های داخل ایران هم ایرانیتر هستم .
- مخاطبین آثار شما چه کسانی هستند و دلیل موفقیت بین المللی اولین البوم مادرم ایران چه بوده است؟
مخاطبین من افرادی هستند در دور دنیا که به کیفیت و بکر بودن کار اهمیت فراوانی میدهند (اعم از ایرانی و غیر ایرانی). موسیقی من از دل یک ایرانی اصیل در میاید و با زبان بین المللی نوشته شده و به قول اولین معلم موسیقی سنتی من آقای «نوری» هر چیز که از دل بیاید به دل هم مینشیند. سه ماه پیش که مادرم ایران با پوئم سمفونیک نوحه خوان بعنی داستان روز عاشورا به بازار بین المللی عرضه شد من میدانستم که در این دنیای بزرگ موسیقی یا سرو صدای فراوانی میکند و با اینکه افتضاح خواهد شد . خوشبختانه برای خودم و نا م ایران چند روز بعد از ورود به بازار جهانی خبر دار شدم که موفقیت و فروش انقدر بالا یوده که ناکسوس فورا تقاضای البوم سوم را کرده است و اولین منتقدین در انگلیس و المان از آن بعنوان راهی جدید و بکر یاد اوری کردند، البته در این بین باید بگویم که نتیجه موفقیت مادرم ایران ما را به جایی رساند که من مشغول اماده کردن ضبط پوئم سمفونی زرتشت هستم که حدود یک ساعت طول میکشد و Zarathustra Spitama نام این سمفنی خواهد یود و برای خواننده تنور ، به اضاقه گروه کر و ارکستر بزرگ سمفونی در نظر گرفته شده است. فعلا یک خواننده بین المللی مشغول اماده کردن این اثر هستند. انشااله در اینده در مورد زرتشت صحبت خواهیم کرد.
- و از دیگر فعالیتهایتان چه خبر؟
هفته گذشته با همکاری یکی از نوابغ وبولن چینی آقای «دان زو» آثاری از روبرت شومان و گوستاو مالر را با ارکستر سمفونیک دولتی ازمیر در مرکز هنری احمد سایگون اجرا کردیم.
دیدگاهتان را بنویسید