۹۱ سال تلخی برای موسیقی بود؛ ذوالفنون اواخر سال گذشته با زمستان همسفر شد و پیکرش بهار امسال به خانه ابدی بدرقه شد. نغمه‌های «همایون»ی خرم خاموش شد و تعدادی از هنرمندان تاثیرگذار عرصه تجسمی هم نقش مرگ بر بوم زدند.
به گزارش خبرنگار بخش موسیقی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، بعد از ظهر ۲۸ اسفند سال ۹۰ وقتی همه در حال تدارکات عید نوروز بودند، خبر رسید که جلال ذوالفنون به دلیل خونریزی داخلی در بیمارستان از دنیا رفته است.
پیکر این نوازنده شهیر تار و سه‌تار ۲ فرودین ماه امسال در امامزاده طاهر کرج به خاک سپرده شد.
***
۲۳ فروردین‌ماه خبر رسید، که فریدون پوررضا خواننده و موسیقیدان گیلکی و صاحب نظر در زمینه موسیقی فولکلوریک این خطه ازدنیا رفته است.
خواننده «پس از باران» که حدود یک سال با بیماری تنفسی و مشکل ریوی، دست و پنجه نرم می‌کرد، در منزل خود درگذشت.
این هنرمند از اردیبهشت ۱۳۵۰ همکاری با تلویزیون را آغاز کرد و در همان سال به عنوان پژوهشگر آواهای بومی و با همراهی مشاهیر فرهنگی و هنری ایران همچون سیمین دانشور،محیط طباطبایی،منوچهر آتشی ،ایرج افشار و دیگر استادان برجسته دانشگاه تهران به لندن سفر کرد.
***
اما هنرمند پرتلاش عرصه سفال نیز در یکی از همین روزهای بهاری ۱۹ خرداد از دنیا رفت.
داوود بیجار متولد سال ۱۳۲۴ و دانش‌آموخته رشته هنر و دارای درجه دو هنری صنایع دستی بود که بر اثر عارضه قلبی درگذشت. او بیش از ۴۰ سال فعالیت مستمر و پویا در عرصه سفال و سرامیک داشت و آثار خود را در نمایشگاه‌های خارجی و داخلی به نمایش گذاشت.
***
۲۲ خرداد‌ماه نیز خبر درگذشت یکی دیگر از هنرمندان موسیقی به گوش رسید.
محمدرضا روح‌بخش نوازنده تار و عضو کانون خوانندگان سنتی در سن ۷۰ سالگی درگذشت.
محمدرضا روح‌بخش متولد ۱۳۲۱ و از نخستین فارغ‌التحصیلان موسیقی دانشکده هنرهای زیبا بود. او پیش از حادثه تصادفی که سال گذشته برایش پیش آمده بود در تهران زندگی می‌کرد اما پس از آن به یزد رفت.
محمدرضا روح‌بخش از نظر شیوه‌ی نوازندگی، به شدت متاثر از جلیل شهناز بوده و قطعه‌ی «نوبهار آمد یارا» از قطعات ماندگار این هنرمند فقید محسوب می‌شود.
***
اما ۲۵ خرداد‌ماه جامعه موسیقی داغدار درگذشت حسن کسایی، نوازنده پیشکسوت نی شد.
حسن کسایی که در سال‌های آخر عمرش در کما به سر می‌برد و در منزل‌اش بستری شده بود، توان صحبت کردن و غذا خوردن نداشت، سرانجام این هنرمند پیشکسوت در سن ۸۴ سالگی از دنیا رفت.
کسایی در سن ۲۰ سالگی نخستین اجرای تکنوازی نی خود را در دستگاه همایون در تئاتر اصفهان به صحنه برد و یک سال بعد قطعه‌ی معروف «سلام» را در دستگاه چهارگاه ساخت که از معروف‌ترین قطعات موسیقی ایرانی به شمار می‌آید.
***
عبدالله سرور احمدی، نوازنده‌ی سرشناس دوتار تربت‌جام نیز ۲۹خرداد ماه دار فانی را وداع گفت.
به گفته هوشنگ جاوید با از دنیا رفتن سرور احمدی، ستون‌های موسیقی تربت جام فرو ریخت.
او از هفت سالگی ساز دوتار را نزد مادرش آموخت و در عین حال تکنیک قوی در نوازندگی داشت.
***
محمد فراهانی، یکی از آخرین بازماندگان نقاشی قهوه‌خانه‌یی، از دیگر هنرمندانی بود که جامعه هنرهای تجسمی را داغدار کرد.
این هنرمند ۱۳ تیرماه به دلیل ناراحتی‌های شکمی و دردهای معده و روده به دیار باقی کوچ کرد.
***
۸ تیرماه بود که پیکر بی‌جان منصوره حسینی هنرمند عرصه‌ی تجسمی پس از ۱۵ روز در خانه‌اش پیدا شد، این هنرمند ۸۶ ساله متولد ۱۳۰۵ و دانش آموخته نقاشی از دانشکده هنرهای زیبای تهران و آکادمی هنرهای زیبای رم بود.
***
همچنین، اکبر لقا خواننده پیشکسوت که طی چند سال اخیر از بیماری سرطان حنجره رنج می برد، ۱۵ مرداد ماه در منزلش در شهر اصفهان از دنیا رفت.
وی با محمد میر نقیبی، پرویز یاحقی، جلیل شهناز و مرحوم سارنج در بیشتر ارکسترهای رادیو تهران فعالیت چشمگیری داشت و دراوایل تأسیس رادیو اصفهان در روزهای چهارشنبه هر ۱۵ روز یکبار صدایش را به سمع شنوندگان همشهری خود می‌رساند.
***
بزرگمهر ستاری نیز نوازنده پیشکسوت کنترباس در ارکسترسمفونیک تهران بود که در مرداد ماه امسال میهمان قطعه هنرمندان بهشت‌زهرا(س) شد. پیکر این هنرمند ۱۸ مردادماه از مقابل تالار وحدت تشییع شد.
***
بیژن نعمتی شریف – هنرمند نقاش ،مجسمه ساز و عروسک ساز – هم پس از سال‌ها مبارزه با سرطان، بامداد ۲۴ مرداد ماه در منزل شخصی‌اش درگذشت.
بیژن نعمتی شریف که شاید از آن دست مجسمه‌سازان و نقاشان کمتر شناخته شده باشد، تمام این سال‌ها را بدون جنجال و حاشیه کار کرد و در عین حال یکی از پرکارها در هنرش محسوب می‌شد.
***
رضا رحیمی از دیگر هنرمندان عرصه موسیقی بود که ۲۵ شهریورماه از دنیا رفت و ۲۷ همین ماه در سکوت به خاک سپرده شد.
ساز تخصصی او کمانچه بود و در عین حال به سازهای تنبک، آکاردئون، پیانو، دف، تار، سه تار و آواز ایرانی تسلط داشت.
زنده‌یاد رضا رحیمی آخرین اجرای خود را سال ۸۸ در تالار وحدت به مناسبت بزرگداشت استاد بهاری پشت سر گذاشته بود.
***
۱۸ شهریورماه خانواده موسیقی با سفر بهرام سارنگ به سرای ابدی بار دیگر داغدار شد. او با موسیقی ازطریق برنامه گل‌های رادیو آشنا شد و در۱۷ سالگی آوازش از رادیو تبریز پخش شد.
وی در سال ۱۳۵۰ ردیف‌های آواز را از استاد محمود کریمی فراگرفت و با گروه مرحوم فرامرز پایور کنسرتی را در تالار وحدت اجرا کرد.
از آثار این هنرمند می توان به آلبوم‌های «سرگشته»، «شرح شوق» و «درگاه جمال» اشاره کرد. سارنگ درسن ۶۱ سالگی در اثر بیماری سرطان از دنیا رفت.
***
نوازنده ۳۰ ساله ارکستر سمفونیک تهران نیز ۲ آبان ماه میهمان قطعه هنرمندان بهشت زهرا شد.
امیرحسین ملک فارغ التحصیل هنرستان موسیقی و دارای مدرک کارشناسی موسیقی بود که به مدت ۵ سال به عنوان نوازنده ویلن در ارکستر سمفونیک تهران حضور داشت.
او در کنار ارکستر سمفونیک تهران همکاری با دیگر ارکسترها همچون ارکستر «پارسیان» را نیز در کارنامه هنری خود داشت.
***
فتحعلی واشقانی فراهانی پیشکسوت خوشنویسی معاصر نیز ۱۳ آبان، پس از یک دوره بیماری از دنیا رفت.
از واشقانی تاکنون آثار نفیسی به چاپ رسیده است که از جمله آن‌ها می‌توان به ترجمه کامل قرآن کریم، کلک مشکین، دیوان حافظ، چشمه خورشید، آیت مهر، هفت خوان رستم و رسم الخط اشاره کرد. آخرین یادگار استاد «مشق مشکین» نام دارد.
***
والودیا تارخانیان هم روز ۱۶ آبان‌ماه امسال در نهایت سکوت و بی‌خبری دنیای ما را ترک کرد.
او از نوازندگان برجسته ویلن و ویولا بود که سیاوش ظهیرالدینی ،شجاع الدین لشگرلو،میثم مروستی و … از شاگردان این هنرمند محسوب می شوند.
***
در یکی از روزهای آبان محمد ناییج، هنرمند تذهیب هم دار فانی را وداع گفت.
ناییج در نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های داخلی و خارجی متعددی حضور داشت و آثارش را به نمایش گذاشت که نمایشگاه آثار قرآنی در عربستان، نمایشگاه قرآن در آیینه هنر در دوحه قطر، نمایشگاه قرآن در آیینه هنر در دوشنبه تاجیکستان و تونس ، اسلام آباد پاکستان و نمایشگاه تذهیب و گل و مرغ در عشق آباد ترکمنستان از جمله آنهاست.
***
کامران شاهین‌فر از هنرمندان معماری بود که ۱۰ آذرماه امسال بار سفر بست.
کامران شاهین‌فر متولد سال ۱۳۲۳ خورشیدی در تهران بود. وی که دانش‌آموخته‌ی رشته‌ی معماری از دانشکده‌ی هنرهای زیبا دانشگاه تهران بود، فعالیت‌های بسیاری در زمینه‌ی معماری داشت. او از سال ۱۳۶۳ ریاست هیأت مدیره گروه مهندسین مشاور آبان را بر عهده داشت.
شاهین‌فر علاوه بر آثار معماری در شهرهای مختلف ایران، تألیفاتی را نیز در زمینه‌ی معماری ارائه کرده بود.
***
غلامحسین افکاری معروف به ملاغلامحسین بخشی هم ۳ دی بر اثر کهولت سن درگذشت.
مرحوم غلامحسین افکاری مسن‌ترین بخشی(نوازنده) شمال خراسان بود و شاگرد ارشد و بهترین شاگرد زنده یاد خان محمد بخشی به شمار می‌رفت و از هم دوره‌های حاج قربان سلیمانی و حاج حسین یگانه محسوب می‌شد.
***
در همین روز سراج‌الدین باش قره‌بخشی، دوتار نواز و حماسه‌خوان ترکمن، بر اثر بیماری سرطان ریه در بیمارستان آق قلا درگذشت.
وی دوتار نوازی و روایت‌گری موسیقایی ترکمن را نزد پدرش حاجی امان که او هم تلاش‌های بسیاری در بزرگداشت مختومقلی انجام داد و هر ماه یک بزرگداشت برای این شاعر بزرگ ترکمن در منزلش می‌گرفت، آموخت.
***
محمود جوادی‌پور از پیشگامان هنر نوگرای ایران ۵ آذر در کشور آلمان چشم از جهان فروبست.
او نمایشگاه‌های بسیاری از آثار بی‌شمارش را در طول سال‌های فعالیت هنری خود در ایران و کشورهای خارجی برگزار کرده و در مراکز هنری مختلف به تدریس پرداخته است.
در سال ۱۳۸۶ از سردیس این هنرمند در موزه هنرهای دینی امام علی (ع) رونمایی شد و کتاب «نمدهای ایران، پژوهشی در زمینه نمدهای منطقه گرگان و دشت» توسط انتشارات فرهنگستان هنر انتشار یافت.
از جوادی‌پور به عنوان یکی از نخستین پایه گذاران جنبش نقاشی نوگرای ایران تجلیل شده است و ازطرف وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی دارای نشان عالی است.
***
حسن جهان، هنرمند موسیقی خوزستان هم ۱۷ دی‌ماه امسال از جهان رفت.
حسن جهان از سال ۸۰ تا ۸۶ برای هفت سال پیاپی مقام اول جشنواره استانی موسیقی را کسب کرد. او در سال‌های ۸۸ و ۸۹ مقام اول جشنواره موسیقی زاگرس‌نشین‌ها را در بروجن دریافت کرد.
***
عاشور گلدی‌بحری از پیشکسوتان «بخشی‌گری» ترکمن، ۱۹ دی‌ماه در سن ۷۸ سالگی درگذشت.
این پیشکسوت هنر بخشی‌گری از نخستین کسانی بود که در رادیو به هنرنمایی پرداخت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی در نخستین جشنواره موسیقی آیینی شرکت کرد.
***
محمد بیگلری‌پور، رهبر ارکسترسمفونیک صدا و سیما در حالی که آخرین سمفونی‌اش را نیمه‌کاره گذاشت، ۲۷ دی درگذشت.
محمد بیگلری‌پور که ۶۷ سال سن داشت، مدرس و تحصیل‌کرده‌ی دانشگاه تهران و رهبر ارکستر سمفونیک صداوسیما بود.
او سازنده اولین سرود جمهوری اسلامی بود و سمفونی‌های «انقلاب»، «ایران»، «حضرت محمد (ص)» و اجرای سمفونی «در ازل» از جمله آثار بیگلری‌پور است.
***
از آنجا که دی ماه روزهای تلخی برای موسیقی ایرانی در پی داشت، همایون خرم هم ۲۸ همین‌ماه دار فانی را وداع گفت.
این نوازنده پیشکسوت ویلن که سال‌ها با سرطان روده دست و پنجه نرم می کرد، در سن ۸۲ سالگی در بیمارستان «دی» دار فانی را وداع گفت.
«تو ای پری کجایی»، «امشب در سر شوری دارم» و …از آثار معروف این هنرمند است.
***
محمدرضا گرگین‌زاده، هنرمند عرصه موسیقی – شامگاه ۱۵ بهمن – بر اثر سکته قلبی در بیمارستان شهید رجایی از دنیا رفت.
زنده‌یاد گرگین‌زاده در سال ۵۲ به رادیو ایران ورود پیدا کرد و مدت دو سال با ارکستر فرهاد فخرالدینی همکاری کرد و سرانجام در رشته آهنگسازی فارغ التحصیل شد.
او از سن ۱۲ سالگی نوازندگی فلوت را نزد عموی خود مصطفی گرگین زاده آغاز کرد و پس از یک سال به کلاس‌های یحیی نیک‌نواز رفت و ساز ویلن را برای خود برگزید.
***
محمد باقر آصف زاده قزوینی، نقاش صاحب سبک قزوین هم در سن ۸۹ سالگی در یکی از شب‌های زمستانی درگذشت.
او که ۶ بهمن‌ماه دار فانی را وداع گفت، در فستیوال‌های خارجی همچون فستیوال نقاشی و کاریکاتور بیروت، فرانسه، بلژیک، لهستان، مصر و کره جنوبی شرکت داشته است و موفق به دریافت بالغ بر ۲۵۰ تقدیرنامه و چندین جایزه از طرف مقامات داخلی و خارجی شده بود.
***
فریدون نوین فرح‌بخش یا پدر تمبر ایران در یکی از همین روزهای زمستانی سال ۹۱ به دیار باقی شتافت.
اما فریدون نوین فرح‌بخش بزرگترین مجموعه‌دار تمبر ایران، متولد سال ۱۳۰۹ و نویسنده کتاب‌هایی چون تمبرهای اولیه ایران، راهنمای تمبرهای ایران، راهنمای اسکناس‌های ایران و چندین عنوان کتاب دیگر در زمینه مجموعه‌داری است.
او به علت بیماری کلیوی، روز اول بهمن‌ماه جاری، در بیمارستان «تهران‌کلینیک» در گذشت.
***
قاسم جبلی، خواننده پیشکسوت نیز از دیگر مسافران سال ۹۱ بود.
قاسم جبلی متولد سال ۱۳۰۵ و از نخستین خوانندگانی بود که سبک عربی را در موسیقی عامیانه‌ی ایران رواج داد. صدای او در آغاز از رادیوی نیروی هوایی پخش می‌شد و جبلی بیشتر به موسیقی عامه‌پسند می‌پرداخت.
آلبوم‌های «یکم» و «لک‌لک‌ها» از آثار این هنرمند به‌شمار می‌آیند.
***
اما فریده لاشایی ۶ اسفندماه جامعه هنر تجسمی ایران را به سوگ نشاند.
فریده لاشایی – نقاش برجسته‌ی ایرانی – در سن ۶۸ سالگی از دنیا رفت.
او نقاشی را در آکادمی هنرهای مدرن اتریش (وین) آموخت و قبل از تحصیل نزد جعفر پتگر، این هنر را فرا گرفته بود. این هنرمند در کنار بابک اطمینانی و نصرت‌الله مسلمیان، از نقاشان مطرح سبک اکسپرسیونیزم انتزاعی محسوب می‌شد و برخی منتقدان، او را جزو نقاشان مطرح سه دهه‌ی اخیر ایران می‌دانند.
دیدگاهتان را بنویسید