به گزارش خبرگزاری فارس از مشهد، مشاغل مختلفی در مشهد وجود دارد که مستقیم یا غیرمستقیم با بارگاه منور رضوی است، از مغازه های اطراف حرم امام هشتم(ع) بگیرید تا فعالیت خادمان و مدیران آستان قدس، در این میان مشاغلی هم هستند که هر چند ممکن است ساده و معمولی به نظر برسند، اما هر کدام داستان های خاص خود را دارند، یکی از این مشاغل دوخت لباس برای خادمان حرم مطهر رضوی است و امروز سراغ احمد سبک‌خیز گلبویی که حدود ۲۰ سال است با برادرش در این شغل فعالیت دارد رفته‌ایم، در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانید:
فرم‌های خاص و یکسان برای لباس‌های متفاوت گروه‌های خدمتی حرم مطهر رضوی
وارد کارگاه که می‌شوم، چرخ‌های خیاطی بزرگی خودنمایی می‌کند، لباس‌ها و پارچه‌های یکسانی با رنگ‌های مختلف روی میزها قرار گرفته، از نخ گرفته تا سوزن و قیچی و متر از جمله ابزارهای معمولی خیاطی است که در کنار پارچه‌ها قرار دارد.
احمد سبک‌خیز گلبویی ترجیح می‌دهد همزمان که پارچه‌ها را برش می‌دهد به سئوالات پاسخ دهد، او در حالی که متر را روی پارچه قرار می‌دهد، در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه لباس‌های خادمان از چه ویژگی‌هایی برخوردار است؟، می‌گوید: این لباس‌ها فرم خاصی دارد، البته برای هر گروه خدمتی نوع فرمی که دوخته می‌شود متفاوت است.
پارچه‌های روی میز به رنگ‌های مشکی، سبز و سرمه‌ای است، هر کدام از این پارچه‌ها مخصوص یکسری از خادمان است، سبک‌خیز گلبویی در این خصوص توضیح می‌دهد: لباس خدام، حفاظ و کفشداران لباده و شلوار مشکی است، اما کفشداران در حین کار و پشت میز کفشداری، روپوش سبز رنگ می‌پوشند، دربانان برخلاف خدام، فراشان و کفشداران، کت و شلوار مشکی می‌پوشند و کلاه هم دارند، لباس نیروهای بخش انتظامات صحن‌ها و امانات هم کت و شلوار سرمه‌ای است، انواریاران و نیروهای بخش امانات و روشنایی هم حین خدمت روپوش‌های سرمه‌ای رنگ دارند.این خیاط پیشکسوت اکنون در حال برش پارچه‌ها است، با ظرافت خاصی این کار را انجام می‌دهد، او به این موضوع نیز اشاره می‌کند که هر یک فرم لباس خادمان با شلوار حدود ۳ متر پارچه نیاز دارد و معمولا روزی یک دست لباس در این کارگاه دوخته می‌شود.
او ادامه می‌دهد: جنس پارچه‌ها با هم فرق می‌کند و خدمه و خدمتیاران می‌توانند هر یک از پارچه‌ها را که خواستند انتخاب کنند تا برایشان بدوزیم
دوخت لباس خادمان برای شخصیت‌های معروف تا خادمان معمولی
نوبت به نخ و سوزن برای کوک‌های اولیه که می‌رسد، این خیاط پیشکسوت کمی در بیان جزئیات لباس‌های خادمان مکث می‌کند، اما طولی نمی‌کشد که می‌گوید: آستان قدس رضوی به کفشداران و دربانان هر پنج سال یک بار، به خدام هر سه سال یک بار و به نیروهای رسمی انتظامات و دربانان نیز به ترتیب هر ۶ ماه و یک سال یک بار لباس خدمت می‌دهد.
او به نکته‌ای اشاره می‌کند که شاید کمتر کسی آن را بداند و این نکته را این‌گونه مطرح می‌کند: بسیاری از خدمه و خادم‌یاران علاوه بر این لباس‌هایی که آستان قدس رضوی به آن‌ها می‌دهد، لباس خدمت دیگری را هم می‌دوزند و تقریباً همه خدام و خادم یاران حرم برای دوخت لباس خدمت پیش ما آمده‌اند.
می‌پرسم، آیا تا به‌حال شده لباس‌ها را برای خادم خاصی دوخته باشید و برایتان خاطره شده باشد؟، سبک‌خیز گلبویی بیان می‌کند: همه خدام پیش ما آمده‌اند و در این چند سال اخیر از علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی گرفته تا ظریف وزیر امور خارجه کشور، ورزشکاران و وزیرانی که در کسوت خادمی هستند، لباس دوخته‌ایم، همه لباس‌ها همان طور که قبلا هم گفته‌ام یکسان است، اما معتقدم این لباس‌ها برکت دارد.
خیاط خانه حرم مطهر رضوی با قدمتی طولانی
قبل از اینکه پشت میز چرخ خیاطی بنشیند، دقایقی می‌رود آن طرف کارگاه، صدای لیوان‌هایی که روی سینی می‌گذارد را می‌شنوم، زمانی نمی‌گذرد که با سینی‌ای که دو لیوان چای و یک قندان روی آن قرار گرفته باز می‌گردد، در حالی که دارد سینی چای را روی میز می‌گذارد به پاسخ سئوالم فکر می‌کند، از او خواسته‌ام گریزی به تاریخچه خیاطی برای لباس خادمان بزند، دقیق نمی‌داند تاریخچه دوخت لباس خادمان در حرم مطهر رضوی چگونه است، اما اشاره‌ای به شنیده‌های خود می‌کند و می‌گوید: خیاط خانه‌ای در دهه ۵۰ فعال بوده و فردی به اسم استاد رضا در آن لباس‌های خادمان را می‌دوخته است، پس از فوت او در اواخر دهه ۵۰ مسؤولیت این خیاط خانه به حاج علی اصغر منبتی سپرده می‌شود و پس از او نیز من و برادرم در این خیاط خانه مشغول به کار می‌شویم.
پشت میز چرخ خیاطی که می‌نشیند با سئوال دیگری بمنی بر اینکه خود و برادرش چگونه کار خیاطی را آغاز کردند؟، لحظاتی به فکر فرو می‌رود، گویی همه وجودش به نخستین روزهایی که کار خیاطی را آغاز کرده‌اند رفته است، زمانی نمی‌گذرد که به این نکته اشاره می‌کند: پدرم خیاط بود و زمانی که در تربت حیدریه بودیم، او کار خیاطی می‌کرد.
وقتی متوجه می‌شوم که خیاطی شغل آبا و اجدادی او و برادرش است، اضافه می‌کند: پس از اتمام ششم ابتدایی در روستای گلبوی علیا، به مشهد آمدم و به دنبال شغل پدری رفتم، در همان زمان که حدود سال‌های ۱۳۵۶ بود، پیش مرحوم سید علی اصغر منبتی پدر بزرگ خلیل منبتی که حالا معاونت فعلی اماکن متبرکه حرم مطهر است، شاگردی می‌کردم، تا اینکه از طریق او با آستان قدس رضوی آشنا شدم.
سبک‌خیز گلبویی بیان می‌کند: با فوت مرحوم حاج منبتی من و برادرم که جزو پیمانکاران دوخت لباس خدمه بودیم، درخواست کتبی‌ای را به معاونت اماکن متبرکه آن زمان دادیم و خواستیم که به ما اجازه دهند، تا به صورت افتخاری و رایگان کار تعمیر لباس خدام و زائران را انجام دهیم، چون چند روز قبل از اینکه بخواهیم این درخواست را بدهیم، یکی از خدام حرم را که در حین خدمت لباسش پاره شده بود، در حرم دیدیم، او مجبور شده بود با همان لباس پاره به خانه برگردد که با درخواست ما موافقت شد و اتاقی را در اختیار ما قرار دادند، به ما گفتند به جز کار تعمیر لباس خدام و زائران، کار دوخت لباس خدمت خدمه را هم شما در داخل حرم انجام دهید.
او به این نکته نیز در پاسخ به سئوال دیگری مبنی بر اینکه چند ساعت از روز خود را مشغول کار هستید، اشاره‌ای دارد و یادآور می شود: تقریباً چهار ساعت پشت چرخ می‌نشینم و چهار ساعت دیگر را هم ایستاده هستم و کارهای برش، الگو و بقیه موارد خیاطی را انجام می‌دهم.
در حالی که برایش یک لیوان چای را روی میز چرخ خیاطی‌اش قرار می‌دهم، می‌یرسم، خسته نمی‌شوید؟، بیان می‌کند: شاید باورتان نشود تا وقتی که در حجره خیاط خانه کار می‌کنم اصلاً خستگی را احساس نمی‌کنم، کافی است که از ورودی حرم بیرون بروم آن وقت تازه خستگی را احساس می‌کنم.
او متذکر می‌شود: در حالی که با اعتقاد قلبی می‌گویم که وقتی در حرم و پیش آقا هستی کار کردن و خستگی معنایی ندارد، به لطف حضرت رضا(ع) نه تنها خستگی‌های جسمانی بلکه بی‌قراری‌ها و خستگی‌های روحی انسان هم از بین می‌رود.
ساعت که به ۱۲:۳۰ نزدیک می شود، صدای قرائت قرآن و پس از آن اذان ظهر از حرم مطهر رضوی می‌آید، سبک‌خیز گلبویی برای گرفتن وضو از پشت میز بلند می‌شود، او قصد دارد مانند همیشه نماز را در حرم امام هشتم(ع) بخواند، من هم برایش آرزوی موفقیت می‌کنم و می‌روم.
===============
گفت‌وگو از: یلدا آبان
===============
دیدگاهتان را بنویسید