موسیقی ایرانیان – امیر بهاری: وقتی گروه افشارستان سال گذشته روی صحنه رفت، کمتر کسی فکر می‌کرد این گروه تازه‌تاسیس موسیقی تلفیقی تا این حد مورد توجه قرار بگیرد اما افشارستان سر و صدای زیادی به راه انداخت تا آنجا که در جشنواره موسیقی فجر در کنار نام‌های پرستاره موسیقی پاپ روی صحنه رفت و باز هم با استقبال گسترده مواجه شد. اما نکته مهمی که باید بیشتر به آن توجه شود، سهم نوازندگان باکیفیت این گروه است. رضا تاجبخش (پیانو)، همایون نصیری (پرکاشن)، آرش مقدم (درامز)، دارا دارایی (گیتارباس)، بابک صفرنژاد (هارمونیکا)، هومن نامداری (کلارینت) و پدرام درخشانی (سنتور) نام‌های بزرگی هستند که میلاد درخشانی را در این کنسرت همراهی می‌کنند. افشارستان به مدد این نوازندگان که حالا از آنها به عنوان «ستاره‌های افشارستان» یاد می‌کنند، شهرت خوبی پیدا کرده تا این نظریه را جدی‌تر مطرح کند که موسیقی بدون کلام هم می‌تواند مورد اقبال عمومی قرار بگیرد. میلاد درخشانی با سابقه طولانی در موسیقی تلفیقی، آهنگساز و سرپرست این گروه است. سراغ او رفتیم تا درباره برنامه افشارستان در کنسرت آخر هفته آنها در ایوان شمس گفت‌وگو کنیم. متن گفت‌وگو با سرپرست ستاره‌های افشارستان پیش روی شماست.
- در قیاس با سال گذشته افشارستان هم در ترکیب نوازندگان خود تغییراتی داده و هم در خبرها آمده بود که آثار تازه‌یی را به مخاطبان ارائه خواهد کرد. درباره چگونگی این تغییرات و اینکه مخاطبان با چه چیزی روبه‌رو خواهند شد، کمی توضیح می‌دهید؟
قرار ما بر این است که در هر اجرا قطعات جدیدتر و تجربه‌های تازه‌تری به مخاطبان‌مان ارائه کنیم. این رویکرد اجرایی ما در افشارستان است. ما در حال تجربه کردن هستیم و کارهای خود من مدام در حال تغییر است. معتقدم کسی که در موسیقی رویکردی جدی و پیشرو دارد، نمی‌تواند با یک تفکر مشخص و دائمی به کار خود ادامه دهد. در زمان‌های مختلف نگاه او تغییر می‌کند. این تغییرات لازمه کار اوست و باید منجر به ایده‌های تازه شود و این ایده‌ها در طول کار به یک انسجام و ساختار مناسبی دست پیدا کند. ما هم در افشارستان از این رویکرد پیروی کردیم و در اجرای پیش رو ایده‌های جدیدتری را عرضه خواهیم کرد. ولی در مجموع نیمی از اجرا شامل آثار قدیمی ما است و ۵۰ درصد دیگر هم تجربه‌های تازه من.
- موسیقی گروه شما به نوعی موسیقی نامتعارفی است و بیشتر به عنوان موسیقی مخاطب خاص از آن تعبیر می‌شود ولی می‌بینیم که افشارستان سال گذشته به اقبال عمومی خوب هم دست پیدا کرد. در واقع موسیقی مخاطب خاصی است که تا حدود زیادی مورد توجه عام هم قرار گرفته. ارزیابی خود شما از این اتفاق چیست؟
حقیقت این است که بیش از ۹۰ درصد موسیقی فعلی جامعه، موسیقی باکلام است یعنی کلام یا در واقع آواز بخش اصلی کار است. وقتی کار به صورت بی‌کلام است، گروه و آهنگسازی که می‌خواهد در این حیطه کار کند، نیاز به فعالیت چندبرابری دارد و حتی نیاز به دقت و ذکاوت بیشتری دارد. کار ظرافت بیشتری نیاز دارد و شما باید بر جزییات قطعات به خوبی تسلط داشته باشید. وجود خواننده بخش زیادی از مشکلات کار را پوشش می‌دهد ولی شما هنگامی که کلام ندارید و علاقه‌مند به تجربه‌های اینچنینی هستید، کار سخت‌تری را انتخاب کرده‌اید. من خواننده را به عنوان یک ساز می‌بینم، سازی که نافذتر است و تاثیر آن بر عموم مخاطبان بیشتر است. وقتی خواننده نباشد، کار خیلی پیچیده و سخت می‌شود و خود به خود شما قشر خاص و سختگیری از مخاطبان را جلب می‌کنید. در چند سالی که موسیقی به طور فراگیرتری در ایران پیگیری می‌شود، از آن موسیقی خالص، با تفکر و اصیل دور شده است. ولی دارد اتفاق‌هایی رخ می‌دهد و موسیقی بی‌کلام هم دارد جایگاه خود را پیدا می‌کند، شاید به این خاطر که بخش عمده موسیقی ما باکلام بوده و به گونه‌یی بازار موسیقی از این جریان اشباع شده و حتی از بروز جریان‌های دیگر در موسیقی جلوگیری کرده است. فکر می‌کنم الان زمان مناسبی برای عرضه موسیقی جدی‌تر در ژانرهای مختلف است. جریان اصلی موسیقی ما در ایران محدود به موسیقی پاپ است که متاسفانه هویت خاصی هم در این سال‌ها پیدا نکرده. در حقیقت جامعه ما تنها از این ژانر تغذیه می‌کند در صورتی که در جاهای دیگر دنیا ژانرهای بسیار متنوعی وجود دارد که هر کدام مخاطب خود را دارد. ما در ایران این را نداریم یعنی ژانرهای مختلف موسیقی را نداریم. نکته مهم این است که وقتی مردم سبک‌های مختلفی را نشنوند و با آن آشنایی پیدا نکنند، چگونه باید مخاطب آن باشند؟! بهترین جایی که می‌تواند این اتفاق رخ بدهد، اجرای زنده است، چون تجربه یک موسیقی در اجرای زنده بسیار متفاوت از این است که شما یک سی‌دی بخرید و آن را در خانه گوش کنید. درباره این نوع موسیقی که در ایران مهجور است و به درستی به مخاطب عرضه نشده، بهترین کار اجرای زنده است. در اجرای زنده مخاطب می‌تواند آن را ببیند و بشنود و درک درستی از آن پیدا کند. درباره افشارستان هم همین است. جمعی از بهترین نوازندگان ایران گرد هم آمده‌اند تا با تمام قدرت موسیقی خوبی را به مخاطب عرضه کنند. ما با تمام توان خود تمرین کرده‌ایم و وقت و انرژی صرف کردیم تا محصول خوبی به مخاطبان‌مان عرضه کنیم چرا که در هر اجرا توقع مخاطب بالاتر می‌رود و کار من سخت‌تر می‌شود و البته وسواس من هم بیشتر می‌شود.
- ترکیب نوازندگان افشارستان برای اجرای پیش رو با سال گذشته تفاوت دارد. البته کیفیت بالای خود را حفظ کرده و حتی بهتر هم شده اما دلیل این تغییرات در آنسامبل شما چیست؟
من به فراخور ایده‌ها و ملودی‌هایی که برای هر اجرا در نظر دارم، گروه نوازندگان خود را انتخاب می‌کنم که میهمان افشارستان باشند و حساسیت شدیدی هم در این باره دارم و شما می‌بینید که هر نوازنده‌یی که با افشارستان روی صحنه رفته است، از بهترین‌ها بوده. حتی نوازنده‌یی که برای یک قطعه به ما می‌پیوندد، برای حضورش در آن یک دقیقه فکر می‌شود و تلاش می‌کنیم برای همین یک قطعه در تامل جدی باشیم تا به نتیجه مورد نظرمان دست پیدا کنیم. ما در ایران نوازنده خوب بسیار داریم منتها مردم آنها را نمی‌شناسند. یکی از کارهایی که من دوست دارم در افشارستان انجام بدهم این است که دوستانی را که می‌دانم نوازندگان باکیفیتی هستند، به عنوان میهمان در اجراهای مختلف دعوت کنم. و امیدوارم بتوانم سهم کوچکی در شناساندن این نوازندگان به مردم داشته باشم. شاید این نوازندگان را مردم در اجراهای پاپ دیده باشند ولی در آن نوع موسیقی خواننده و کلام حرف اول و آخر را می‌زند و آنها نمی‌توانند قدرت نوازندگی خود را نشان بدهند اما در موسیقی¬ای که از جنس افشارستان است، آنها می‌توانند کیفیت بالای نوازندگی خود را به نمایش بگذارند. وقتی می‌بینم ما تعداد زیادی نوازنده خوب داریم و مردم آنها را نمی‌شناسند، خیلی ناراحت می‌شوم؛ نوازندگان بزرگی که گوشه یک ارکستر ۳۰ نفره برای یک خواننده پاپ نوازندگی می‌کنند و کسی هم صدای ساز آنها را نمی‌شنود و بالطبع کسی هم متوجه نمی‌شود که آنها چقدر نوازندگان خوبی هستند. به خاطر همین سعی کردم به اندازه‌یی که از دستم برمی‌آید، از نوازندگان و دوستان خودم دعوت به همکاری کنم.
- یک قطعه به عنوان پیش‌درآمدی برای اجرای گروه در سایت موسیقی ما منتشر کرده بودید به نام «فصلی که گذشت» که شما در آن، گیتار نواخته بودید. در این اجرا گیتار به دست خواهید بود یا تارنوازی خواهید کرد؟
در این اجرا در دو قطعه گیتار می‌زنم. یکی از آنها همین «فصلی که گذشت» است و دیگری هم «خواب کودکی» نام دارد. در بقیه کارها تار می‌زنم.
- به عنوان سوال آخر آیا این قطعاتی که در این اجراها ارائه می‌کنید به صورت آلبوم منتشر خواهد شد؟ چون افشارستان روی سن رفته مورد استقبال هم قرار گرفته ولی هنوز آلبومی منتشر نکرده است.
این کارها را ضبط کردم و قاعدتا خیلی هم دوست دارم آنها را منتشر کنم ولی از آنجایی که موسیقی بی¬کلام در ایران جایگاه مناسبی ندارد و نه اسپانسری حاضر است از آن حمایت کند و نه هیچ ارگانی به فکر این موسیقی است، انتشار آن بسیار سخت است. در واقع تمام بار مالی این گروه روی دوش من است و واقعا انتشار آلبوم به این صورت مشکل است. این گروه تعداد نوازندگانش زیاد است و به نتیجه مطلوب و مورد علاقه خودمان رسیدن هم سخت است و تقریبا به اندازه یک کار با کلام هزینه برمی‌دارد در نتیجه سرعت رسیدن به مرحله انتشار آن کم می‌شود. این تنها مشکل من نیست. مشکل بسیاری از همکاران من هم هست. ولی امیدوارم امسال بتوانم آثاری را که اجرا می‌کنیم، به صورت آلبوم منتشر کنم. البته آلبومی با عنوان «هیچم خبر از هیچ» که یک کار سه‌نوازی با سازبندی تار/ دی جی ری دو/سازهای کوبه‌یی که از ساخته‌های اینجانب است، به زودی از شرکت آوای باربد منتشر می‌شود.
مصاحبه از روزنامه اعتماد
لازم به دکر است که افشارستان در روزهای پنجشنبه ۲۲ و جمعه ۲۳ تیر ماه در ایوان شمس به روی صحنه خواهد رفت. در این اجراها رضا تاجبخش (پیانو)، همایون نصیری (پرکاشن)، آرش مقدم (درامز)، دارا دارایی (گیتار باس)، بابک صفرنژاد (هارمونیکا)، هومن نامداری (کلارینت) و پدرام درخشانی (سنتور) میلاد درخشانی را همراهی می‌کنند.
در ادامه می توانید عکسهای موسیقی ایرانیان (امیر آبشناسان) از تمرینات گروه افشارستان برای اجرای کنسرت را ببینید.
دیدگاهتان را بنویسید